Cập nhật lúc 03:25 - 06/03/2024
Bác sĩ Lê Phương: Hành trình nghiên cứu, phục dựng tinh hoa y học Thái Y Viện triều Nguyễn
Theo dõi Viện y dược dân tộc trên
Gần 40 năm công tác trong lĩnh vực khám chữa bằng Y học cổ truyền, Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ Lê Phương được giới chuyên môn và người bệnh đánh giá rất cao không chỉ về kinh nghiệm chuyên môn dày dặn mà còn sự tận tâm hết lòng. Song song với đó, bác sĩ Lê Phương còn được biết đến là một người say mê nghiên cứu các đề tài phục dựng bài thuốc, mô hình quy mô khám chữa, chăm sóc sức khỏe từ Thái Y Viện triều Nguyễn.
Bác sĩ Lê Phương Nhất Nam Y Viện và hành trình nghiên cứu Y học của Thái Y Viện triều Nguyễn
Hiện tại bác sĩ Lê Phương đang đảm nhiệm chức vụ Phó Giám Đốc Chuyên Môn tại Nhất nam Y Viện – Đơn vị tiên phong nghiên cứu và phục dựng tinh hoa y học triều Nguyễn. Tại đây, bác sĩ Phương không chỉ giữ vai trò là bác sĩ đa khoa chuyên thăm khám và chữa nhiều bệnh lý như xương khớp, dạ dày, tai – mũi – họng, viêm da,….bằng Y học cổ truyền, mà còn tham gia nghiên cứu các bài thuốc cổ phương của các ngự y triều Nguyễn.
Đối với bác sĩ Phương, việc tìm hiểu và nghiên cứu về Thái Y Viện triều Nguyễn giúp cho bác sĩ mở rộng thêm kiến thức về y học cổ truyền của dân tộc. Mặc dù đã gắn bó với YHCT gần 40 năm, nhưng khi tìm hiểu về Thái Y Viện triều Nguyễn, bác sĩ Phương vẫn thấy gì đó vừa lạ vừa quen.
Chia sẻ về quá trình tìm hiểu về Thái Y Viện triều Nguyễn, bác sĩ Phương cho biết:
“Càng tìm hiểu sâu về Thái Y Viện triều Nguyễn, tôi càng thấy bản thân mình chưa là gì với những gì mà cha ông ta đã để lại. Nó không đơn giản chỉ là những bài thuốc, phương pháp chữa bệnh cổ phương được ghi chép lại mà còn lại tinh hoa của cả một nền y học dân tộc nước nhà.
Thái y Viện là cơ quan y tế của Cung đình triều Nguyễn chuyên phụ trách công việc khám chữa, chăm sóc sức khỏe cho vua chúa và hoàng thân quốc thích. Trải qua hàng trăm năm lịch sử, nhưng những bài thuốc cổ phương do các ngự y của Thái Y Viện triều Nguyễn nghiên cứu, bào chế vẫn có giá trị trong điều trị các bệnh.
Đặc biệt, trong quá trình tìm hiểu về Thái y Viện triều Nguyễn, tôi nhận thấy nhiều bài thuốc quý đã bị mai một, các thông tin của bài thuốc, phương pháp chữa đang bị mai một dần.
Vì vậy, đây là cơ hội để tôi và đội ngũ chuyên gia bác sĩ Nhất Nam Y Viện nghiên cứu kỹ càng, cũng như chắt lọc phục dựng lại các bài thuốc quý của Thái Y Viện. Từ đó đưa những phương pháp bài thuốc chữa bệnh này ứng dụng vào quá trình điều trị cho người Việt ngày nay”.
Theo đó, trong thời gian đầu để tránh ngỡ ngàng trước những tinh hoa y học cổ truyền triều Nguyễn, bác sĩ Lê Phương bắt tay chọn lọc những tài liệu y lý cổ ghi chép về sự ra đời của Thái Y Viện. Đồng thời, bác sĩ còn dành nhiều thời gian trao đổi về các dấu mốc lịch sử triều Nguyễn với Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh (Giám đốc chuyên môn Nhất Nam Y Viện), nhờ đó mà bác sĩ Phương dễ dàng hơn trong việc tìm hiểu khám phá sâu về Thái Y Viện.
Chia sẻ thêm về Thái Y Viện triều Nguyễn, bác sĩ Phương cho biết:
“Ở Thái Y Viện, mặc dù là nơi được xã hội tôn vinh cũng chữa được vua chúa coi trọng, tuy nhiên cuộc sống của các ngự thời bấy giờ chưa bao giờ là dễ dàng. Ranh giới giữa vinh – nhục vô cùng mong manh, khi chữa khỏi bệnh mang lại những bài thuốc quý hay cho vua thì sẽ được trọng dụng, thăng chức; ngược lại khi không chữa được bệnh cho vua thì tính mạng của bản thân cũng khó mà bảo toàn
Đặc biệt, khi nhắc đến Thái Y Viện triều Nguyễn không thể không kể đến những tài liệu y lý cổ, nhất là cuốn Châu bản triều Nguyễn – Ngự dược nhật ký được các ngự y thời bấy giờ ghi chép lại các bài thuốc, phương pháp chữa chữa bệnh cho vua chúa”.
Song hành với sứ mệnh sưu tầm nghiên cứu và phục dựng các bài thuốc quý của Thái Y Viện, bác sĩ Lê Phương cùng đội ngũ chuyên gia bác sĩ Nhất Nam Y Viện đã dành nhiều thời gian nghiên cứu các bài thuốc, thảo dược cũng như các phương pháp chữa bệnh của các ngự y triều Nguyễn.
Sau khi tìm hiểu đầy đủ về Thái Y Viện triều Nguyễn, Bác sĩ Lê Phương đồng hành cùng đội ngũ chuyên gia bác sĩ Nhất Nam Y Viện vào Huế – cội nguồn lịch sử, cũng như lưu lại nhiều giá trị tinh hoa về y học cổ truyền dân tộc.
Tại đây, dưới sự giúp đỡ của Hội Đông Y Thừa Thiên Huế, bác sĩ Lê Phương có cơ hội tìm kiếm các tài liệu y lý cổ, đặc biệt là cuốn Châu bản triều Nguyễn – Ngự dược nhật ký. Cũng như may mắn được gặp cung nữ cuối cùng của nhà Nguyễn là cụ Lê Thị Dinh (hiện nay cụ đã mất), lương y Thích Tuệ Tâm – Trụ trì Tuệ Tĩnh Liên Hoa Đường, Phó chủ tịch Hội Đông y Thừa Thiên Huế.
Trong chuyến công tác lần này, bác sĩ Lê Phương cảm thấy vô cùng biết ơn và trân quý khi được tiếp xúc gần hơn với các tài liệu y lý cổ, từ đó tạo tiền đề cơ sở cho việc dựng các bài thuốc, giải pháp chữa bệnh.
Theo đó, bác sĩ Phương cùng đội ngũ chuyên gia bác sĩ đã dành nhiều thời gian công sức nghiên cứu các bài thuốc, thành phần thảo dược, phương pháp chữa bệnh của các ngự y của Thái Y Viện triều Nguyễn. Từ đó phục dựng và bào chế các bài thuốc phù hợp với cơ địa người bệnh hiện nay.
Quá trình ứng dụng tinh hoa y học Thái Y Viện Triều Nguyễn tại Nhất Nam Y Viện
Nhờ đó mà nhiều công trình nghiên cứu về các bài thuốc của Thái Y Viện được hình thành, đánh dấu bước chuyển mình trong khám chữa bằng Y học cổ truyền an toàn, hiệu quả không tác dụng phụ. Các công trình nghiên cứu nổi bật được bác sĩ Lê Phương thực hiện thành công như:
- Nghiên cứu bài thuốc điều trị bệnh xương khớp của Ngự Y Thái Y Viện triều Nguyễn
- Nghiên cứu bài thuốc điều trị bệnh phụ khoa của Ngự Y Thái Y Viện triều Nguyễn
- Nghiên cứu bài thuốc điều trị viêm xoang, viêm mũi của Ngự Y Thái Y Viện triều Nguyễn
- Nghiên cứu bài thuốc điều trị viêm họng, viêm amidan, viêm phế quản của Ngự Y Thái Y Viện triều Nguyễn
Trong quá trình nghiên cứu chuyên sâu các bài thuốc của ngự y Thái Y Viện, các bài thuốc cổ phương kết hợp kinh nghiệm khám chữa của bản thân, Bác sĩ Lê Phương nhận thấy các bài thuốc trước đây mà bác sĩ từng nghiên cứu, ứng dụng điều trị cho người bệnh có nhiều điểm tương đồng với các bài thuốc của ngự y Thái Y Viện.
Theo đó, mỗi ngày bác sĩ Phương đều dành hàng tiếng đồng hồ để mày mò nghiên cứu, phân tích dược liệu, cân đo đong đếm tỷ lệ liều lượng thành phần phối ngũ sao cho hợp lý,….
Cùng với sự hỗ trợ của đội ngũ chuyên gia bác sĩ Nhất nam Y Viện, bác sĩ Phương càng có thêm động lực để tiếp tục sứ mệnh đang dang dở của mình. Nhờ sự cố gắng, tận tâm với công việc, không bỏ cuộc, bác sĩ Lê Phương đã phục dựng thành công nhiều bài thuốc có tính ứng dụng điều trị bệnh tại Nhất Nam Y Viện mang lại hiệu quả cao.
Các bài thuốc được bác sĩ Lê Phương phục dựng thành công đang ứng dụng tại Nhất nam Y Viện gồm:
Bài thuốc Cốt Vương Thần Hiệu Thang
Bài thuốc Cốt Vương Thần Hiệu Thang là giải pháp đặc trị xương khớp an toàn, hiệu quả cho bệnh nhân tại Nhất Nam Y Viện. Bài thuốc kế thừa tinh hoa YHCT của Thái Y Viện triều Nguyễn, đi theo nguyên tắc điều trị từ gốc tới ngọn, giải quyết triệt để căn nguyên gây đau nhức xương khớp.
Bài thuốc Cốt Vương Thần Hiệu Thang sở hữu nhiều loại thảo dược quý hiếm, từng chỉ được sử dụng cho vua chúa, hoàng thân quốc thích. Nổi bật nhất là các vị dược: Đương quy, Xuyên Khung, Phòng Phong, Hy Thiêm, Độc hoạt,…
Bài thuốc Phụ Khang Tán
Bài thuốc Phụ Khang Tán được bác sĩ Lê Phương phát triển trên nền tảng các phương thuốc điều trị phụ khoa dành cho các vị Cung Phi triều Nguyễn. Bài thuốc phát huy hiệu quả trong việc chữa các bệnh phụ khoa ở nữ như viêm âm đạo, viêm lộ tuyến cổ tử cung,…
Bài thuốc Phụ Khang Tán hội tụ hơn 20 vị thượng dược có công dụng bổ huyết, bổ thận, ích khí, kiện tỳ. Nổi bật các vị dược như: ích mẫu, đương quy, trinh nữ, thục địa, sơn thù, hoài sơn, bạch truật, phục linh, hoàng kỳ,…
Bài thuốc Thanh hầu Bổ Phế Thang
Bài thuốc Thanh hầu bổ phế thang được phục dựng từ 30 bài thuốc do các Ngự Y triều Nguyễn lập nên, có tác dụng loại bỏ các triệu chứng do viêm họng, viêm amidan, ho gây ra. Bài thuốc sở hữu nhiều vị dược quý như: Sinh khương, trần bì, sa sâm, thục địa, bạch truật, hoài sơn, cúc hoa, cam thảo,…
Bài thuốc Tiêu xoang linh dược thang
Bài thuốc Tiêu xoang linh dược thang chữa viêm xoang, viêm mũi hiệu quả nhờ kết hợp bởi 43 vị thuốc khác nhau , được bác sĩ Lê Phương và đội ngũ chuyên gia Nhất Nam Y Viện vận dụng khéo léo phép bổ chính khu tà với cách tác động “công bổ kiêm thi” giúp người bệnh loại bỏ viêm mũi, viêm xoang bền lâu.
Thành phần thảo dược chính của bài thuốc gồm: Tang ký sinh, phòng phong, tế tân, ngũ vị tử, thục địa, tân di, hoàng kỳ, đương quy, cúc hoa, bạch truật,…
Bài thuốc Nhất Nam An Bì Thang
Nhất Nam An Bì Thang là bài thuốc được phát triển dựa trên phương thuốc trị viêm da cho vua Gia Long, sở hữu nhiều vị dược có tính chất nuôi dưỡng làn da rất cao, một trong số đó có thể kể đến các thảo dược chủ chốt như tang bạch bì, xuyên tâm liên, hoàng bá, kinh giới, kim ngân hoa, trầu không,…
Có thể thấy, với niềm đam mê nhiệt huyết với nghề cùng sự tận tâm của mình, bác sĩ Lê Phương đã thành công phục dựng được nhiều bài thuốc quý của Thái Y Viện triều Nguyễn. Điều này không những giúp hàng nghìn người thoát khỏi nỗi đau về bệnh tật mà còn nâng tầm giá trị thương hiệu Nhất Nam Y Viện.
