Viêm Niệu Đạo: Nguyên nhân, Biểu hiện và Cách chữa trị

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ Bác Sĩ Trần Hải Long

Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – Tradimec

Đặt lịch hẹnXem hồ sơ

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ Bác Sĩ Trần Hải Long

Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – Tradimec

Đặt lịch

Viêm niệu đạo xảy ra do sự tấn công của vi khuẩn ở vùng da xung quanh lỗ niệu đạo tại âm đạo hoặc phía đầu dương vật. Bệnh lý không chỉ gây ra cảm giác khó chịu, ngứa ngáy, đi tiểu thường xuyên, có lẫn máu trong nước tiểu mà còn có thể phát sinh các biến chứng nặng nề nếu không được điều trị sớm.

Viêm niệu đạo là bệnh gì?

Niệu đạo là một bộ phận thuộc đường tiết niệu, có dạng ống và được nối từ bàng quang ra lỗ sáo để dẫn nước tiểu ra bên ngoài. Ở nam giới, niệu đạo đóng vai trò quan trọng trong dẫn tinh dịch từ túi tinh ra ngoài khi thực hiện việc xuất tinh.

Viêm niệu đạo đề cập đến tình trạng viêm ống dẫn tiểu. Bệnh lý có thể gặp ở cả nam và nữ giới ở độ tuổi 20 – 25, đặc biệt là những thường xuyên quan hệ tình dục bừa bãi. Nguyên nhân chính được xác định gây viêm ống dẫn tiểu là do vi khuẩn E. Coli, lậu khuẩn cầu gây nên.

Tình trạng nhiễm trùng niệu đạo nếu không được thăm khám và điều trị sớm có thể lan sang những bộ phận lân cận như thận, bàng quang, niệu quản và gây ra các biến chứng nặng nề. Do đó, ngay khi nhận thấy các biểu hiện bất thường, bạn cần chủ động đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp.

Nguyên nhân gây viêm niệu đạo

Theo các chuyên gia, hầu hết các trường hợp bị viêm ống dẫn tiểu bắt nguồn tự sự xâm nhập vào niệu đạo của các loại vi khuẩn thông qua vùng da quanh niệu đạo ở đầu dương vật (nam giới) hoặc âm đạo (nữ giới).

Một số loại vi khuẩn thường gặp, bao gồm:

• E.coli: E.coli và một số loại vi khuẩn được tìm thấy trong phân có thể di chuyển lên niệu đạo và gây viêm.
• Neisseria gonorrhoeae: Neisseria gonorrhoeae hay Gonococci/ Gonococcus là một loại vi khuẩn gram âm. Chúng được xem là nguyên nhân gây ra bệnh lậu và một số bệnh lây truyền qua hoạt động tình dục khác.
• Nhiễm Chlamydia: Đây là một trong những bệnh lý lây truyền qua đường tình dục (STD). Viêm niệu đạo có thể xảy ra do sự tấn công của vi khuẩn Chlamydia trachomatis.
• Virus herpes simplex: Bệnh lý có thể xảy ra do sự hình thành, phát triển bởi sự xâm nhập của virus herpes simplex (HSV-1 và HSV-2). Ngoài ra, triệu chứng bệnh cũng có thể bùng phát do Trichomonas – sinh vật đơn bào có khả năng lây truyền qua đường tình dục.

Chlamydia, lậu cũng như một số loại nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục khác thường giới hạn tại niệu đạo. Tuy nhiên, những tác nhân gây bệnh này có thể lan rộng đến hệ thống sinh sản ở nữ giới. Từ đó, làm tăng nguy cơ bị viêm vùng chậu (Pelvic inflammatory disease).

Đối với nam giới, nhiễm trùng chlamydia và lậu đôi khi phát triển, từ đó phát sinh tình trạng nhiễm trùng mào tinh hoàn, viêm vùng chậu, viêm mào tinh hoàn, làm tăng nguy cơ vô sinh, hiếm muộn.

Các tình trạng nhiễm trùng qua đường tình dục (STIs – sexually transmitted infections) thường gây viêm niệu đạo như bệnh lậu, chlamydia hoặc viêm nhiễm phát sinh do sự xâm nhập của herpes simplex – là một loại siêu vi trùng gây ra bệnh viêm da.

Theo đó, sự nhiễm trùng thông qua đường tình dục dẫn đến viêm niệu đạo phổ biến ở nam giới trẻ tuổi, đã quan hệ tình dục. Một số vi khuẩn khác mặc dù không có khả năng gây viêm nhiễm qua đường tình dục nhưng có thể tác động và gây nhiễm trùng ống dẫn tiểu.

Trong một số trường hợp, nhiễm trùng tuyến tiền liệt hay nhiễm trùng bàng quang, đường tiết niệu trải qua phẫu thuật khiến cơ quan này bị tổn thương và gây viêm nhiễm.

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao

Dưới đây là một số đối tượng có nguy cơ bị viêm ống dẫn tiểu cao:

1. Người mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục

Nhiễm trùng lây truyền qua quan hệ tình dục (STI) có thể tác động và làm tăng nguy cơ phát sinh các triệu chứng bệnh viêm niệu đạo. Theo đó, những bệnh nhiễm trùng lây lan qua quan hệ tình dục có thể gây ra bệnh lý bao gồm mycoplasma bộ phận sinh dục, bệnh lậu và bệnh chlamydia.

2. Sinh hoạt và ăn uống kém khoa học

Thực tế nhận thấy, một số thành phần hoạt chất trong trong vài nhóm thực phẩm sau khi được cơ thể dung nạp vào nước tiểu và gây kích ứng niệu đạo. Nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng cao nếu thường xuyên sử dụng một số loại thực phẩm và thức uống sau:

• Thức ăn cay nóng
• Bia rượu
• Các thức uống và thực phẩm có chứa caffeine

Ngoài ra, niệu đạo cũng có thể bị kích ứng do sử dụng một số sản phẩm xà phòng, sữa tắm chứa thành phần gây dị ứng, mùi thơm. Theo đó, thành phần hóa học trong những sản phẩm vệ sinh cá nhân và các biện pháp tránh thai có thể gây kích ứng bộ phận sinh dục, niệu đạo tại một số đối tượng.

Một số sản phẩm làm tăng nguy cơ kích ứng và viêm ống dẫn tiểu, bao gồm:

• Gel ngừa thai
• Bao cao su
• Sản phẩm vệ sinh
• Xà phòng thơm, các loại sữa tắm
• Thuốc thụt rửa, vệ sinh phụ nữ

3. Người có tiền sử bị nhiễm trùng đường tiết niệu

Ở người có tiền sử bị nhiễm trùng đường tiết niệu có thể tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi. Nguyên nhân là do trong quá trình hồi phục sau viêm nhiễm, niệu đạo khá nhạy cảm và dễ bị tổn thương, viêm nhiễm.

4. Quan hệ thường xuyên/ thô bạo

Niệu đạo có thể bị tổn thương nặng nề do thực hiện các hoạt động tình dục thô bạo, quan hệ nhiều lần (nhất là ở nữ giới). Tình trạng này kéo dài có thể làm tăng nguy cơ bị viêm ống dẫn tiểu.

5. Một số yếu tố nguy cơ khác

Bệnh lý cũng có thể phát sinh do một số yếu tố nguy cơ khác như:

• Không sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục
• Người có tiền sử bị nhiễm trùng lây truyền qua quan hệ tình dục
• Nhiễm khuẩn ở thận/ bàng quang
• Sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch
• Hẹp niệu đạo hoặc mắc một số vấn đề về cấu trúc giải phẫu khác
• Phụ nữ đã sinh nhiều con

Dấu hiệu nhận biết

Như đã đề cập, viêm niệu đạo có thể xảy ra ở cả nam và nữ giới. Các biểu hiện lâm sàng ở những đối tượng này có sự khác biệt. Cụ thể:

Ở nữ giới:

• Đau vùng xương chậu và bụng
• Dịch tiết âm đạo bất thường
• Đau khi quan hệ tình dục
• Đi tiểu nhiều lần và khẩn cấp
• Đau bụng
• Sốt, ớn lạnh
• Nóng rát, ngứa hoặc bị kích thích ở lỗ niệu đạo

Ở nam giới:

• Có cảm giác nóng rát khi đi tiểu
• Máu lẫn trong nước tiểu hoặc tinh dịch
• Ngứa/ nóng rát lần lỗ dương vật
• Đau đớn khi xuất tinh
• Nổi hạch to ở vùng háng, bẹn
• Sốt (hiếm khi xảy ra)

Trong một số trường hợp, bệnh lý không gây ra các triệu chứng nhận biết. Hoặc các biểu hiện dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh lý khác. Do đó, người bệnh cần chủ động theo dõi các biểu hiện bất thường và đến bệnh viện sớm để được chẩn đoán và điều trị hợp lý nhất.

Viêm niệu đạo có nguy hiểm không?

Theo nhận định của các bác sĩ chuyên khoa, các loại vi khuẩn, vi sinh vật lây lan đường sinh dục (nguyên nhân gây ra bệnh lý) có khả năng lây truyền thông qua hoạt động quan hệ tình dục như quan hệ tình dục bằng miệng, giao hợp ở âm đạo, quan hệ bằng đường hậu môn nhưng không sử dụng các biện pháp bảo vệ.

Mặc dù có khả năng lây lan nhưng các triệu chứng của bệnh lý có thể được kiểm soát tốt nếu được điều trị sớm. Tuy nhiên, nếu quá trình điều trị nhiễm trùng không được diễn ra đúng cách, bệnh có thể tiến triển nặng nề, kéo dài thời gian điều trị.

Theo đó, nhiễm trùng niệu đạo không được can thiệp điều trị sớm có thể lan rộng sang các khu vực khác của đường tiết niệu. Điển hình như thận, bàng quang, niệu quản. Mặc dù có thể sử dụng các đợt kháng sinh với liều lượng cao để kiểm soát tình trạng viêm nhưng các cơ quan có thể bị tổn thương nếu không được chữa trị nhanh chóng.

Bên cạnh đó, tình trạng nhiễm trùng nếu không được thăm khám, điều trị sớm có thể phát triển và lan đến máu. Từ đó gây ra biến chứng nhiễm trùng huyết, người bệnh có thể tử vong nếu không được kiểm soát sớm. Bên cạnh đó, bệnh lý cũng có thể tái phát nhiều lần do sự nhiễm trùng qua đường tình dục có thể tác động tiêu cực và làm hỏng hệ thống sinh sản.

Theo đó, nếu không được can thiệp sớm, các bệnh nhiễm trùng qua đường qua đường tình dục có thể làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung, đe dọa trực tiếp đến tình mạng. Đối với nam giới, tình trạng viêm nhiễm niệu đạo cũng có thể gây ra các biến chứng như viêm đau tuyến tiền liệt, nhiễm trùng tuyến tiền liệt, đi tiểu đau do vết sẹo làm hẹp 1 phần của niệu đạo.

Chẩn đoán bệnh lý

Bệnh viêm niệu đạo có thể được xác định thông qua một số câu hỏi về tiền sử mắc bệnh, các biểu hiện lâm sàng. Nhất là khi bệnh nhân có cảm giác đau khi đi tiểu, khó tiểu. Trong trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc kháng sinh để kiểm soát triệu chứng trong thời gian chờ kết quả xét nghiệm. Người bệnh cần tuân thủ chỉ định về liều dùng và tần suất sử dụng thuốc.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu bệnh nhân thực hiện một số kỹ thuật xét nghiệm sau:

• Khám thực thể: Người bệnh sẽ tiến hành khám bụng, trực tràng và bộ phận sinh dục
• Xét nghiệm nước tiểu: Xét nghiệm nước tiểu giúp bác sĩ xác định sự tồn tại của Neisseria gonorrhoeae – loại vi khuẩn gây ra bệnh lậu, bệnh chàm chlamydia và một số loại vi khuẩn khác.
• Kiểm tra chất dịch bất thường được tiết ra từ niệu đạo: Kỹ thuật này được thực hiện dưới kính hiển vi giúp phát hiện các biểu hiện ở niệu đạo thông qua dịch tiết.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu thường không được yêu cầu trong chẩn đoán bệnh lý. Tuy nhiên, kỹ thuật này có thể được chỉ định ở những trường hợp nghi ngờ mắc bệnh HIV/AIDS hay các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục khác.

Điều trị bệnh viêm niệu đạo

Viêm niệu đạo có thể xảy ra ở cả nam giới và nữ giới. Bệnh lý không chỉ gây ra cảm giác khó chịu, ảnh hưởng sinh hoạt hàng ngày, chất lượng “cuộc yêu” mà còn có thể gây ra các biến chứng nặng nề nếu không được thăm khám và điều trị sớm. Sau khi có kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân khởi phát, đối tượng mắc bệnh và tình trạng sức khỏe.

1. Điều trị y tế

Các loại thuốc kháng sinh được chỉ định trong chữa viêm niệu đạo do vi khuẩn. Thuốc có tác dụng cải thiện tình trạng viêm, giảm các biểu hiện lâm sàng và tiêu diệt vi khuẩn. Tùy thuộc vào mức độ viêm nhiễm, bác sĩ có thể phối hợp nhiều loại thuốc kháng sinh khác nhau.

Thông thường, việc chẩn đoán không thể xác định cụ thể các loại sinh vật gây viêm ống dẫn tiểu. Tuy nhiên, bác sĩ chuyên khoa có thể kê đơn một số loại thuốc kháng sinh hoặc kết hợp nhiều loại kháng sinh để kiểm soát nhiễm trùng.

Lưu ý an toàn:

• Để quá trình điều trị đạt được kết quả tốt nhất, bệnh nhân cần thận trọng trong việc sử dụng kháng sinh. Theo đó, cần sử dụng theo đúng liều lượng và tần suất. Đối với trường hợp nhiễm trùng lây lan qua hoạt động tình dục, người có nguy cơ lây nhiễm cần làm xét nghiệm kiểm tra, chẩn đoán và điều trị.
• Trong quá trình điều trị nhiễm khuẩn niệu đạo, kiêng quan hệ tình dục để đảm bảo an toàn, phòng ngừa lây nhiễm cùng như hạn chế phát sinh biến chứng nặng nề.
• Trường hợp không hoàn tất quá trình điều trị, quan hệ tình dục khi mắc bệnh nhưng không sử dụng biện pháp bảo vệ, tự ý ngưng điều trị, uống sót thuốc. Lúc này nguy cơ tái nhiễm trùng ở cả người bệnh cũng như bạn tình có thể tăng cao và lây truyền vi khuẩn cho đối tác.

2. Các biện pháp chăm sóc tại nhà

Bên cạnh sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh cần kết hợp một số biện chăm sóc và cải thiện tại nhà để giúp giảm nhẹ các biểu hiện khó chịu ở đường tiết niệu. Từ đó giúp ngắn thời gian điều trị và hạn chế tái phát lâu dài.

Dưới đây là một số biện pháp chăm sóc người bị viêm niệu đạo:

• Uống nhiều nước: Việc bổ sung nhiều nước cho cơ thể có thể giúp loại bỏ vi khuẩn ra khỏi cơ thể thông qua đường tiểu. Ngoài nước lọc, người bệnh có thể dùng trà thảo dược, nước hầm xương, canh,…
• Tuyệt đối không nhịn đi tiểu: Cần đi tiểu ngay khi có nhu cầu, đi tiểu thường xuyên có thể phòng ngừa vi khuẩn trong nước tiểu tấn công vào bàng quang. Bên cạnh đó, sau khi quan hệ tình dục, bạn nên đi tiểu sớm để giúp loại bỏ vi khuẩn, hạn chế xâm nhập vào niệu đạo.
• Vệ sinh vùng kín đúng cách: Sau khi đi vệ sinh, chị em cần rửa vùng kín bằng nước sạch, dùng khăn giấy lau từ trước ra sau. Điều này đảm bảo vi khuẩn không xâm nhập vào niệu đạo.
• Chọn mặc trang phục vừa vặn, thoải mái: Mặc đồ lót vừa vặn, chất liệu mềm, thấm hút tốt sẽ hạn chế tình trạng ma sát, đổ mồ hôi, bí vùng kín. Ngược lại, thói quen mặc quần lót quá chật, mặc quần bó sát, chất liệu nylon có thể làm tăng độ ẩm của vùng kín, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh mẽ.
• Không sử dụng chất diệt tinh trùng: Khi quan hệ tình dục, nên dùng bao cao su không chứa chất diệt tinh trùng.
• Vệ sinh cơ thể thường xuyên và đúng cách: Trong quá trình điều trị bệnh lý, người bệnh nên tắm với vòi hoa sen thay vì ngâm mình trong bồn tắm. Bên cạnh đó, không sử dụng xà phòng chứa chất tẩy rửa, nước hoa vùng kín, thụt rửa sâu,… Có thể tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa sử dụng một số sản phẩm vệ sinh vùng kín dịu nhẹ, không gây kích ứng.

Phòng ngừa viêm niệu đạo bằng cách nào?

Viêm niệu đạo là bệnh lý phổ biến, khởi phát do nhiều loại vi khuẩn, vi sinh vật và có khả năng lây nhiễm sang người khỏe mạnh thông qua các hoạt động tình dục. Bên cạnh đó, bệnh cũng có thể tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi.

Do đó, song song với áp dụng các phương pháp điều trị và hỗ trợ điều trị, bạn cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Cụ thể:

• Thăm khám sức khỏe định kỳ để giúp phát hiện sớm, đồng thời điều trị dứt điểm bệnh lý nguyên nhân
• Kiêng quan hệ tình dục trong thời gian điều trị bệnh. Bên cạnh đó, tránh hoạt động tình dục với nhiều người
• Cần sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục nếu chưa thật sự hiểu về đối tác
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, tăng cường bổ sung các loại trái cây, rau củ chứa nhiều vitamin C để giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể
• Mỗi ngày uống từ 2 – 2.5 lít nước. Hạn chế sử dụng bia rượu, nước có gas, cà phê, trà đặc,…
• Vệ sinh vùng kín thường xuyên, đúng cách, nhất là trước – sau khi quan hệ tình dục.
• Trường hợp phát hiện bản thân mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, cần thông báo với đối tác để làm giảm nguy cơ lây nhiễm.

Viêm niệu đạo có thể đáp ứng tốt các biện pháp điều trị và chăm sóc nếu được phát hiện sớm. Ngược lại, trường hợp chủ quan trước các biểu hiện bất thường có thể làm tăng nguy cơ phát sinh các biến chứng nặng nề. Do đó, ngay khi nhận thấy các biểu hiện bất thường, bạn cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.