Cập nhật lúc 11:29 - 19/04/2024
Viêm Cầu Thận Tăng Sinh Màng và Những Thông Tin Cần Biết
Theo dõi Viện y dược dân tộc trên
Viêm cầu thận tăng sinh màng là một trường hợp phổ biến của viêm cầu thận. Bệnh xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể hoạt động bất thường, có xu hướng tấn công vào các tế bào thận khỏe mạnh và gây phá huỷ chức năng của tiểu cầu. Bệnh nếu không được kiểm soát kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Viêm cầu thận tăng sinh màng là gì? Phân loại
Viêm cầu thận tăng sinh màng (MPGN) là thuật ngữ đề cập đến một nhóm rối loạn trung gian miễn dịch đặc trưng bởi các biến đổi tăng sinh trên kính hiển vi quang học và tổn thương dày màng đáy mao mạch cầu thận. Hội chứng được chia thành 3 type, ở mỗi type có thể có nguyên nhân thứ phát hoặc nguyên nhân nguyên phát.
Số liệu thống kê cho thấy, tổn thương nguyên phát thường xuất hiện đối tượng có độ tuổi từ 8 – 30 tuổi (chiếm 10% trường hợp thận hư ở trẻ). Trong khi đó, tổn thương thứ phát ảnh hưởng nhiều đến đối tượng trên 30 tuổi. Bệnh lý có thể ảnh hưởng cả nam và nữ giới.
Hội chứng được chia thành các type như sau:
Viêm cầu thận tăng sinh màng type I
Tăng sinh gian mạch với lắng đọng miễn dịch chiến đến 85% trường hợp. Theo đó, tổn thương nguyên phát thường hiếm gặp. Viêm cầu thận tăng sinh màng type I thường xảy sau khi mắc một trong những bệnh lý sau:
- Rối loạn phức hợp hệ miễn dịch (cryoglobulin hỗn hợp, SLE, hội chứng Sjögren)
- Nhiễm trùng mạn tính (nhiễm HIV, viêm gan B hoặc C, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, nhiễm trùng dẫn lưu não thất tâm nhĩ, áp xe tạng)
- Ung thư (u lympho, u hắc tố, lơ xê mi kinh dòng lympho)
- Các rối loạn khác (sarcoidosis, bệnh vi mạch huyết khối, loạn dưỡng mỡ một phần)
Viêm cầu thận tăng sinh màng type II
Viêm cầu thận tăng sinh màng type II có ít sự tăng sinh gian mạch, lắng đọng đặc điện tử ở màng đáy cầu thận (chiếm khoảng 15 – 20% số trường hợp). Bệnh có thể xảy ra do một rối loạn tự miễn, trong đó kháng thể IgG (yếu tố thuộc thận C3) liên kết với enzym chuyển đổi C3, từ đó gây ức chế bất hoạt C3. Thông qua nhuộm miễn dịch huỳnh quang nhận thấy C3 xung quanh các lắng đọng đặc và trong khoang gian mạch.
Viêm cầu thận tăng sinh màng type III
Theo các chuyên gia đầu ngành, type III tương tự với type I và chiếm số ít trường hợp… Nguyên nhân khởi phát chưa được xác định cụ thể nhưng trong quá trình điều trị bác sĩ nhận thấy có mối quan hệ mật thiết đến sự lắng đọng phức hợp miễn dịch (IgG, C3).
Theo đó, kháng thể kháng lại thành phần đoạn cuối của bổ thể được tìm thấy ở khoảng 70% người bệnh. Những lắng đọng dưới biểu mô có thể gây xuất hiện cục bộ và làm phá vỡ cấu trúc màng đáy cầu thần.
Dấu hiệu nhận biết bệnh lý
MPGN xảy ra bởi sự lắng đọng miễn dịch tại thành cầu thận. Tại đây, máu sẽ được lọc thông qua các cụm mao mạch, các độc tố, cặn bã có thể gây viêm và thay đổi cấu trúc cầu thận, làm suy giảm chức năng thận và thường được biểu hiện ở dạng hội chứng thận hư và hội chứng viêm thận.
Bệnh có thể gây ra một số biểu hiện như:
- Xuất hiện máu trong nước tiểu
- Nước tiểu đục, màu đậm, có nhiều hôi khó chịu
- Giảm khối lượng nước tiểu
- Xuất hiện những thay đổi về tình trạng tâm thần như hôn mê, nhầm lẫn,…
- Phù nề, sưng ở bàn tay, bàn chân, khuôn mặt
Nguyên nhân gây viêm cầu thận tăng sinh màng
Như đã đề cập, MPGN xảy ra khi hệ thống miễn dịch nhầm lẫn tín hiệu và tấn công vào các tế bào khỏe mạnh. Theo đó, điều kiện góp phần vào chức năng hệ thống miễn dịch bất thường có thể kể đến như:
- Ung thư nhất định, cụ thể như u lympho và bệnh bạch cầu
- Mắc các bệnh tự miễn (xơ cứng bì, lupus, sarcoidosis, hội chứng Sjogren)
- Một số bệnh nhiễm trùng như viêm gan B, C, viêm nội mạc, sốt rét
Trong một số trường hợp, bệnh không thể xác định được nguyên nhân cụ thể. Số liệu thống kê cũng nhận thấy, hội chứng viêm cầu thận nói chung và viêm cầu thận màng tăng sinh ảnh hưởng nhiều ở trẻ từ 8 – 16 tuổi.
Viêm cầu thận tăng sinh màng nguy hiểm không?
MPGN có thể được kiểm soát tốt nếu được thăm khám và điều trị sớm. Thực tế nhận thấy, MPGN type I thường tiến triển chậm, dai dẳng hơn so với type II. Bệnh nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra triệu chứng viêm thận cấp và mãn tính.
Viêm thận là một nhóm các triệu chứng liên quan đến bệnh thận, cụ thể:
- Phù nề
- Lượng nước tiểu giảm
- Mờ mắt
- Ho
- Giảm sự tập trung
- Khó thở
- Đau khớp
- Đau cơ
Ngoài ra, tình trạng cao huyết áp cũng có thể phát triển. Lâu dần có thể gây suy thận mãn tính. Bệnh suy thận mãn tính nếu không được kiểm soát kịp thời có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh.
Chẩn đoán bệnh lý
Để chẩn đoán MPGN, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng để xác định cụ thể nguyên nhân, mức độ tổn thương. Từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp.
Một số kỹ thuật xét nghiệm thường được áp dụng trong chẩn đoán bệnh lý:
- Sinh thiết thận: Chẩn đoán xác định căn cứ vào sinh thiết thận. Dựa vào vị trí của các lắng đọng phức hợp miễn dịch có thể giúp bác sĩ phân biệt giữa các type. Cụ thể, lắng đọng ở dưới nội mô, khoang gian mạch type I, lắng đọng trong màng thuộc type II và lắng đọng dưới biểu bì mô thuộc type III.
- Nồng độ bổ thể máu: Cho phép nhận thấy tỷ lệ bất thường cao hơn ở viêm cầu thận tăng sinh gian mạch so với những tổn thương khác ở cầu thận. Đồng thời cung cấp các bằng chứng hỗ trợ cho việc chẩn đoán bệnh.
- Xét nghiệm huyết thanh học: Kỹ thuật xét nghiệm này được tiến hành nhằm kiểm tra các nguyên nhân thứ phát của viêm cầu thận màng tăng sinh type I.
Cách xử lý viêm cầu thận tăng sinh màng
Xử lý MPGN cần phụ thuộc vào nguyên nhân khởi phát, mức độ tổn thương và các triệu chứng bệnh lý. Theo nhận định của các chuyên gia, hội chứng không thể điều trị khỏi hoàn toàn. Theo đó, việc áp dụng các biện pháp điều trị với mục đích làm chậm tiến triển của bệnh, kiểm soát các triệu chứng lâm sàng và dự phòng biến chứng nguy hiểm.
Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thay đổi chế độ ăn uống phù hợp với tình trạng bệnh. Người bệnh cần hạn chế các nhóm thực phẩm giàu protein, chứa nhiều muối và chất lỏng. Ngoài ra, người bệnh còn được chỉ định một số loại thuốc giúp kiểm soát huyết áp, steroid cũng có thể được sử dụng nhằm ức chế hệ miễn dịch.
Tuy nhiên, các biểu hiện của hội chứng viêm cầu thận tăng sinh màng có thể diễn tiến nặng về và gây ảnh hưởng nghiệm trọng đến thận, kết quả là dẫn đến suy thận. Người bị suy thận cần can thiệp ngoại khoa (chạy thận nhân tạo, ghép thận) để duy trì sự sống. Để hạn chế các biến chứng nguy hiểm, bạn cần chủ động trong việc thăm khám và điều trị sớm.
Bài viết đã tổng hợp một số thông tin về hội chứng viêm cầu thận màng tăng sinh. Hội chứng có các biểu hiện của hội chứng thận hư và viêm thận. Nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời có thể dẫn đến suy thận, thậm chí đe dọa đến tính mạng. Do đó, bạn cần tiến hành thăm khám sớm để được điều trị đúng cách.
