Suy Tuyến Thượng Thận Nên Ăn Gì?
Khi mắc suy tuyến thượng thận, việc chọn lựa thực phẩm và đồ uống phù hợp là quan trọng để hỗ trợ điều trị. Dưới đây là một số nguyên tắc cơ bản:
Nhóm Dưỡng Chất Quan Trọng:
- Vitamin B5: Bổ sung từ thực phẩm như bơ, đậu, yến mạch, gà tây, cá ngừ để giảm áp lực và stress tại thượng thận.
- Vitamin C: Tăng cường đề kháng và khả năng chống oxy hóa. Rau củ quả như kiwi, dâu tây, bông cải xanh, ổi, bưởi, ớt chuông là nguồn vitamin C tốt.
- L-Tyrosine: Tìm thấy trong bơ, yến mạch, ngũ cốc nguyên hạt, cá, thịt gà, giúp giảm mệt mỏi và căng thẳng.
- Nguồn Protein Lành Mạnh: Cá, thịt lợn, thịt đỏ (ở mức vừa phải), dầu oliu, bơ, giúp hỗ trợ chức năng cơ thể.
- Trà Xanh: Chứa EGCG giúp kháng viêm, tăng cường miễn dịch. Uống đều đặn hàng ngày.
- Nước Râu Ngô: Bổ sung vitamin C, K, giúp đào thải độc tố ở thận. Uống mỗi ngày.
- Trà Gừng: Cung cấp vitamin B5, mangan, magie, giảm viêm và giảm đau.
Thực Phẩm Cần Hạn Chế:
- Carbohydrate Tinh Chế: Giảm ăn mì bống, bánh ngọt, bánh mì trắng, để không tăng đường huyết và áp lực cho thận.
- Thực Phẩm Nhiều Phốt Pho, Natri: Hạn chế pho mát, đồ muối chua, đồ ăn đóng hộp, khoai tây, để tránh lắng đọng khoáng chất tại thận.
- Chất Kích Thích, Bia Rượu: Tránh thức uống gây áp lực lớn lên thận và gan, tích tụ độc tố trong cơ thể.
Tổng hợp những lời khuyên này sẽ giúp xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người mắc suy tuyến thượng thận, giúp cơ thể hồi phục và duy trì sức khỏe tốt nhất có thể.
Suy tuyến thượng thận là bệnh lý rối loạn dẫn tới suy giảm hormone, bệnh nhân thường xuất hiện các triệu chứng mệt mỏi, sụt cân, đau nhức, buồn nôn,… Theo đó, ngoài việc sử dụng các loại thuốc, bệnh nhân cũng cần chú ý tới chế độ dinh dưỡng để có thể cải thiện bệnh cũng như tăng cường sức khỏe. Vậy suy tuyến thượng thận nên ăn gì, kiêng gì tốt nhất?
Tổng quan bệnh lý suy tuyến thượng thận
Tuyến thượng thận được cấu tạo bởi thần tuỷ và phần vỏ. Phần vỏ thượng thận có nhiệm vụ sản xuất các hormone cho hoạt động hàng ngày của cơ thể. Việc thiếu hụt những hormone này có thể dẫn đến suy thượng thận. Theo các chuyên gia, phần vỏ thượng thận chịu trách nhiệm sản xuất glucocorticoids, mineralocorticoids và androgen. Sự rối loạn chức năng hoặc phá huỷ ở phần vỏ thường dẫn đến thiếu hụt mineralocorticoid và glucocorticoid.
Số liệu thống kê cho thấy, tỷ lệ ca mắc suy tuyến thượng thận nguyên phát ước tính khoảng 4.4 - 6 ca mới/ 1 triệu dân mỗi năm. Bệnh lý thường ảnh hưởng nhiều ở nữ giới cùng với các biểu hiện lâm sàng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, phổ biến nhất từ 30 - 50 tuổi.
Thực tế cho thấy, suy tuyến thượng thận có thể khởi phát bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau. Theo đó, nguyên nhân gây bệnh sẽ được phân chia theo từng loại (suy tuyến thượng thận nguyên phát, thứ phát và tam phát).
Với tình trạng suy tuyến thượng thận nguyên phát, nguyên nhân thường do tự miễn, yếu tố di truyền, lạm dụng thuốc điều trị, hoặc do lao thượng thận, phá huỷ tuyến thượng thận, xuất huyết thượng thận, thoát triển thượng thận bẩm sinh, nhiễm nhiễm, giang mai, HIV, rối loạn gen,...
Đối với 2 loại còn lại, nguyên nhân thường do:
- Suy thượng thận thứ phát: Mắc các bệnh tự miễn; Chấn thương sọ não, suy tuyến yên là nguyên nhân phổ biến gây bệnh; Chảy máu tuyến yên; Bị u tuyến yên hoặc nhiễm trùng; Phẫu thuật tuyến yên điều trị một số bệnh liên quan,...
- Suy thượng thận tam phát: Do ngưng liều dùng corticosteroid đột ngột sau thời gian dài sử dụng ảnh hưởng đến quá trình sản xuất CRH ở vùng hạ đồi, do phẫu thuật điều trị bệnh Cushing gây rối loạn nội tiết.
Suy tuyến thượng thận là một trong những bệnh lý có mức độ nguy hiểm cao, cần được tiến hành thăm khám và điều trị kịp thời. Tuy nhiên các triệu chứng của bệnh lý mới khởi phát thường khó nhận biết và có thể nhầm lẫn với một số vấn đề sức khoẻ khác. Điều này khiến người bệnh chủ quan, bệnh lý diễn tiến nặng nề và gây ra các biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa đến tính mạng.
- Các triệu chứng ban đầu: Cơ thể mệt mỏi bất thường, hay buồn ngủ; Thiếu năng lượng, động lực để hoạt động; Đi tiểu thường xuyên; Nhược cơ; Chán nản, dễ nổi nóng; Thèm ăn mặn; Hay khát.
- Các biểu hiện tiếp theo: Tụt huyết áp, có thể dẫn đến chóng mặt, ngất xỉu; Buồn nôn, nôn mửa; Đau bụng, tiêu chảy; Đau lưng, đau nhức các khớp; Cơ thể mệt mỏi, uể oải; Môi, da và nướu răng có thể chuyển sang màu hơi nâu; Suy giảm ham muốn tình dục, nhất là ở phụ nữ.
- Dấu hiệu suy thượng thận cấp: Thở nhanh, nông; Mất nước nghiêm trọng; Đổ nhiều mồ hôi; Da ẩm ướt, lạnh, nhợt nhạt; Chóng mặt; Yếu cơ nghiêm trọng; Nôn mửa nhiều, tiêu chảy; Mất ý thức hoặc buồn ngủ nghiêm trọng; Hôn mê; Tụt huyết áp, sốc; Sốt cao; Hạ đường huyết, tăng kali máu.
Bệnh suy tuyến thượng thận nên ăn gì và uống gì?
Khi bị suy tuyến thượng thận, người bệnh chú ý nên bổ sung các thực phẩm cung cấp nhiều vitamin B, C, các chất béo lành mạnh,... Cụ thể dưới đây là thông tin về những nhóm dưỡng chất tốt nhất cho bệnh nhân.
Thực phẩm cung cấp vitamin B
Các vitamin B là yếu tố quan trọng để thượng thận duy trì các hoạt động chức năng, giảm tải các áp lực khi bệnh nhân căng thẳng. Trong đó, vitamin B5 là dưỡng chất đặc biệt quan trọng, cần thiết cho thượng thận. Bệnh nhân để có thể cải thiện tình trạng suy giảm hoạt động tại thượng thận, nên thường xuyên ăn các thực phẩm như: Bơ, đậu, yến mạch, gà tây, cá ngừ,...
Các món ăn giàu vitamin C
Suy tuyến thượng thận nên ăn gì? Trong chế độ ăn uống hàng ngày, thực phẩm chứa nhiều vitamin C rất quan trọng để nâng cao khả năng đề kháng, chống oxy hóa. Bên cạnh đó, vitamin C còn giúp bệnh nhân giảm tình trạng mệt mỏi, mất ngủ, stress,... Vì vậy, những người đang mắc suy tuyến thượng thận nên thường xuyên ăn các loại rau củ quả chứa nhiều vitamin C như: Kiwi, dâu tây, bông cải xanh, ổi, bưởi, ớt chuông,...
Suy tuyến thượng thận nên ăn thực phẩm chứa L-tyrosine
L-tyrosine là chất có tác dụng hỗ trợ cải thiện hoạt động tại khu vực thương thận, giúp loại bỏ bớt căng thẳng mệt mỏi. Bệnh nhân sử dụng nhóm thực phẩm chứa L-tyrosine thường xuyên sẽ thấy cơ thể khỏe hơn đáng kể. Với dưỡng chất này, có thể bổ sung thông qua: Bơ, yến mạch, các loại ngũ cốc nguyên hạt, cá, thịt gà,...
Nguồn protein lành mạnh
Để hỗ trợ cho các hoạt động của cơ thể cũng như góp phần vào quá trình điều trị suy tuyến thượng thận, cần bổ sung nhóm protein lành mạnh. Theo đó, bệnh nhân có thể ăn các loại cá, thịt lợn, với thịt đỏ nên dùng ở mức vừa phải, ngoài ra các chất béo từ dầu oliu, bơ,... đều rất có lợi.
Uống trà xanh
Trà xanh cung cấp nhiều EGCG giúp ngăn chặn sự tấn công của các gốc tự do, hỗ trợ bệnh nhân tăng cường miễn dịch, giảm oxy hóa. Vì vậy trà xanh sẽ là thức uống hỗ trợ rất tốt cho bệnh nhân bị suy tuyến thượng thận. Để có công dụng tốt nhất, nên uống trà xanh đều đặn hàng ngày. Tuy nhiên chú ý không để nước trà qua đêm tới hôm sau sử dụng tiếp sẽ gây biến chất.
Nước râu ngô
Bệnh nhân bị suy tuyến thượng thận cũng nên uống thêm nước râu ngô để bổ sung vitamin C, K. Nước râu ngô sẽ giúp cải thiện khả năng đào thải độc tố ở thận, giúp thận duy trì chức năng tốt hơn. Theo đó, có thể nấu nước uống 1 cốc mỗi ngày kết hợp với nước lọc để có được tác dụng rõ rệt.
Trà gừng
Gừng là gia vị cung cấp lượng vitamin B5, mangan, magie và nhiều tinh dầu có khả năng kháng viêm, giảm đau rất mạnh. Đồng thời còn hỗ trợ an thần, giảm mệt mỏi, giảm buồn nôn và hạ sốt hiệu quả. Vì vậy, khi xuất hiện các triệu chứng của bệnh, có thể pha 1 cốc trà gừng ấm để uống sẽ giúp người bệnh dễ chịu hơn.
Suy tuyến thượng thận nên kiêng ăn gì?
Bệnh suy tuyến thượng thận cũng cần kiêng một số loại thực phẩm để không gây giảm chức năng của thận, hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Cụ thể gồm:
- Đồ ăn nhiều carbohydrate tinh chế: Bởi đây là thành phần dễ khiến lượng đường trong máu tăng lên cao hơn, làm giảm nước trong cơ thể và khiến thận phải chịu thêm nhiều áp lực. Nên hạn chế ăn mì bống, bánh ngọt, bánh mì trắng,...
- Thực phẩm nhiều phốt pho, natri: Những món ăn này dễ gây lắng đọng khoáng chất tại thận, cơ thể mất nước và khiến chức năng hoạt động của thận suy giảm nặng hơn. Vì vậy, cần hạn chế ăn pho mát, đồ muối chua, đồ ăn đóng hộp, khoai tây,...
- Chất kích thích, bia rượu: Những thức uống này gây áp lực lớn lên thận và gan, khiến cơ thể tích tụ nhiều độc tố, thận quá tải và ngày càng suy giảm chức năng.
Suy tuyến thượng thận nên ăn gì, kiêng gì để cho hiệu quả chăm sóc cơ thể tốt nhất đã được giải đáp chi tiết trong bài viết này. Bạn đọc hãy tham khảo để dễ dàng xây dựng thực đơn ăn uống đủ chất, cân bằng, hợp lý.
Nguồn tham khảo:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!