Viêm Phế Quản Ở Trẻ Em

Viêm phế quản là một trong những bệnh viêm nhiễm đường hô hấp phổ biến ở trẻ em bên cạnh viêm họng, cảm cúm, viêm amidan. Căn cứ vào thời gian tiến triển, bệnh lý được chia thành 2 giai đoạn là viêm phế quản cấp tính và mãn tính. Thực tế cho thấy, đa số các trường hợp trẻ nhỏ mắc bệnh viêm phế quản cấp tính.

Viêm phế quản ở trẻ em đề cập đến tình trạng phế quản - ống dẫn khí bị phù nề, sưng viêm do virus và vi khuẩn gây ra. Trong đó, bệnh xảy ra do virus chiếm khoảng 90% và chỉ có một số ít người bệnh bị viêm phế quản do vi khuẩn. Tuy nhiên, bệnh nếu không được điều trị, phế quản có thể bội nhiễm và gây ra nhiều biến chứng nặng nề, thậm chí đe dọa đến tính mạng, nhất là các trường hợp viêm phế quản phổi (tình trạng viêm nhiễm cả phế quản và phế nang).

Trẻ em là đối tượng có hệ miễn dịch, sức đề kháng kém, cơ quan hô hấp chưa phát triển hoàn chỉnh nên có nguy cơ mắc bệnh viêm phế quản cao hơn so với người trưởng thành. Các triệu chứng bệnh lý thường chủ phát chủ yếu vào mùa đông - xuân và có thể phát triển thành dịch ở những môi trường có nhiều trẻ nhỏ như bệnh viện nhi, trường mầm non, phòng khám.

Tư tượng như người trưởng thành, viêm phế quản ở trẻ em cũng khởi phát do nhiễm vi khuẩn và virus, trong đó virus chiếm hơn 90%. Những chủng virus thường gặp ở trẻ bao gồm RSV, adenovirus, corona virus, metapneumovirus, virus cúm A và B. Ngoài ra, một số trường hợp bệnh khởi phát do vi khuẩn, thường gặp nhất là vi khuẩn gây ho gà (Bordetella pertussis).

Mặc dù virus và vi khuẩn là nguyên nhân gây viêm phế quản nhưng trẻ thường mắc bệnh viêm phế quản khi có những yếu tố thuận lợi sau:

• Hệ miễn dịch kém: Theo các chuyên gia đầu ngành, bệnh viêm phế quản ảnh hưởng chủ yếu ở trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi. Bởi trong độ tuổi này, hệ miễn dịch kém, chức năng phổi chưa phát triển hoàn chỉnh. Do đó, nguy cơ nhiễm virus và vi khuẩn thường cao hơn so với những trẻ lớn. Hơn nữa, do hệ miễn dịch kém nên bệnh thường diễn tiến nhanh và gây ra nhiều biến chứng nếu không được điều trị kịp thời.
• Môi trường sống, thời tiết: Trẻ em thường có nguy cơ viêm phế quản nếu sống trong môi trường ô nhiễm, khói thuốc lá, nhiều bụi bẩn, lông động vật, phấn hoa,... Ngoài ra, vào thời điểm chuyển mùa (đông - xuân) cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh do virus phát triển mạnh trong không khí.
• Tiếp xúc với người miễn bệnh: Thực tế nhận thấy vi khuẩn, virus gây viêm phế quản tồn tại trong dịch tiết hô hấp và nước bọt. Do đó, trẻ em có thể mắc bệnh nếu tiếp xúc trực tiếp với người bị nhiễm bệnh.
• Một số yếu tố khác: Ngoài các yếu tố trên, trẻ em cũng có thể bị viêm phế quản bởi những yếu tố khác như tiền sử gia đình bị hen suyễn, người thân hút thuốc lá, cơ địa dị ứng, trẻ sinh non, sởi, cảm cúm, viêm thanh quản,...

Các triệu chứng viêm phế quản ở trẻ em thường bùng phát đột ngột và dễ nhận biết. Đa số các biểu hiện có thể thuyên giảm sau 2 - 3 tuần nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, một số ít trường hợp bệnh lý diễn tiến nặng nề và gây ra các triệu chứng nghiêm trọng.

Dưới đây là một số triệu chứng nhận biết viêm phế quản ở trẻ:

• Lúc đầu trẻ bị ho khan, sau đó chuyển thành ho có đờm hoặc ho húng hắng, cơn ho có thể tăng lên dữ dội.
• Trẻ bị viêm phế quản thường ho nhiều về đêm và khi tiếp xúc với không khí lạnh, phấn hoa, lông vật nuôi,...
• Nghẹt mũi và chảy nước mũi
• Sốt cao trên 38 độ C
• Nhịp thở nhanh, thở khò khè
• Trẻ ăn uống kém, cơ thể mệt mỏi, hay giật mình, quấy khóc vào ban đêm
• Trẻ từ 0 - 6 tháng tuổi có thể gặp phải một số triệu chứng nghiêm trọng hơn như tím tái, suy hô hấp, lạnh chân tay, co giật. Các trường hợp này cần được xử lý kịp thời, tránh phát sinh biến chứng và di chứng.

So với trẻ nhỏ, viêm phế quản ở trẻ từ 5 - 12 tuổi có những biểu hiện nhẹ hơn, chủ yếu là ho, sốt cao, ứ đờm, thở khò khè. Ngoài ra các triệu chứng ở trẻ cũng diễn tiến chậm hơn so với trẻ dưới 5 tuổi.