Viêm Nang Lông Da Đầu: Biểu Hiện và Cách Khắc Phục

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Viêm nang lông da đầu gây ngứa ngáy, dễ rụng tóc. Nếu phát hiện và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp, bạn có thể kiểm soát ngay từ giai đoạn khởi phát. Tuy nhiên bệnh có khả năng tái phát cao, do đó cần kết hợp giữa điều trị và chăm sóc, bảo vệ da đầu, mái tóc.
Viêm nang lông là một trong những vấn đề da liễu phổ biến hiện nay. Tình trạng lỗ chân lông bị viêm nhiễm dẫn đến các biểu hiện bất thường như ngứa ngáy, da nổi mẩn đỏ, mụn chứa mủ,… Trường hợp không chăm sóc tốt, viêm nhiễm lan rộng có thể chuyển sang mãn tính, khó điều trị.

Ngoài ra, một số trường hợp da có nhiều mụn nước, khi vỡ làm lây lan viêm nhiễm ra vùng da xung quanh, để lại thâm sẹo kém thẩm mỹ, ngoài ra còn dễ dẫn đến nhiễm trùng, bội nhiễm. Không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, viêm nang lông còn tác động đến tâm lý và sức khỏe của người bệnh.
Tình trạng viêm nhiễm có thể xảy ra ở lưng, tay chân, da mặt, da mông,… Trong đó, viêm nang lông da đầu cũng khá phổ biến. Mặc dù không đe dọa trực tiếp đến tính mạng, tuy nhiên các triệu chứng khó chịu do chứng bệnh này gây ra khiến tóc bết dính, dễ rụng gây mất thẩm mỹ, tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần.
Nguyên nhân gây viêm nang lông da đầu
Viêm nang lông da đầu hay còn gọi là tình trạng viêm lỗ chân lông ở da đầu gây ra bởi sự tấn công của vi khuẩn tụ cầu Staphylococcus Auteus hoặc nấm Trichophyton và đa dạng các chủng khuẩn gây hại khác. Chúng tấn công lỗ chân lông làm phát sinh các phản ứng viêm như ngứa ngáy, nổi mụn đỏ,…

Các yếu tố chính tạo điều kiện cho hại khuẩn tấn công da đầu có thể kể đến như:
- Môi trường sống, làm việc bị ô nhiễm: Người phải làm việc hoặc sống trong môi trường ô nhiễm không khí, nguồn nước, nhiều khói bụi, hóa chất độc hại,… dễ mắc phải bệnh da liễu, trong đó có viêm nang lông da đầu. Bởi môi trường ô nhiễm là điều kiện thuận lợi cho nấm, vi khuẩn sinh sôi, phát triển và xâm lấn sâu vào trong lỗ chân lông.
- Gội đầu không đúng cách: Cào gãi da đầu bằng móng tay khi gội đầu, dùng dầu gội chứa chất gây dị ứng, hóa chất tẩy mạnh,… là các nguyên nhân khiến cho da đầu tổn thương, dẫn đến viêm nhiễm. Các loại nấm ngứa, vi khuẩn nhân cơ hội này xâm nhập vào trong da thông qua những vết trầy xước, từ đó hình thành phản ứng ngứa ngáy khó chịu.
- Thói quen vệ sinh kém: Không gội đầu thường xuyên, sử dụng chung khăn tắm với người khác có nguy cơ lây nhiễm nấm ngứa, vi khuẩn khiến da đầu bị viêm nhiễm.
- Do cơ địa: Người có da đầu thường xuyên tiết bã nhờn không được vệ sinh sạch sẽ dễ làm bít tắc lỗ chân lông. Tình trạng trạng này kéo dài, tạo điều kiện cho hại khuẩn tấn công, gây viêm nang lông da đầu.
- Ảnh hưởng thời tiết: Thời tiết nóng nực, da tiết nhiều mồ hôi. Lúc này nếu bạn không vệ sinh da đầu sạch sẽ, tóc ủ ẩm ướt trong thời gian dài, thường xuyên, sẽ tạo cơ hội thuận lợi để vi khuẩn, nấm men sinh sôi. Chúng tấn công vào các lỗ chân lông, gây viêm nhiễm, ngứa ngáy khó chịu.
Ngoài những nguyên nhân kể trên, bệnh viêm nang lông da đầu có thể xảy ra do ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác. Ai cũng có nguy cơ mắc phải chứng bệnh này, trong đó phổ biến nhất là người có hệ miễn dịch yếu, sức khỏe kém, dễ bị dị ứng,… Cụ thể:
- Hệ miễn dịch suy yếu do mắc các bệnh lý như tiểu đường, bệnh bạch cầu mãn tính, bệnh HIV/AIDS.
- Bị viêm da và có nhiều mụn trứng cá.
- Người đang dùng thuốc điều trị mụn bằng kem hoặc sản phẩm chứa steroid, kháng sinh.
- Người cạo đầu gây tổn thương da, nam giới có tóc xoăn, thô.
Xác định nguyên nhân gây bệnh và có hướng khắc phục phù hợp giúp bạn sớm kiểm soát viêm nang lông da đầu. Thận trọng với các biểu hiện bất thường trên da đầu, chủ động điều trị để phòng tránh các biến chứng không mong muốn.
Biểu hiện của viêm nang lông da đầu
Viêm nang lông da đầu phát triển theo các giai đoạn chính là giai đoạn khởi phát, bệnh tiến triển và giai đoạn nghiêm trọng. Phát hiện bệnh càng sớm càng dễ dàng điều trị, phòng tránh được nhiều rủi ro. Cụ thể các giai đoạn như sau:

- Giai đoạn khởi phát: Biểu hiện dễ nhận biết thông qua những tổn thương trên da như viêm, sần đỏ, ngứa ngáy, cảm giác đau buốt xuất hiện khi cào gãi.
- Giai đoạn tiến triển: Lúc này trên da đầu có các nốt mụn mủ đầu trắng hoặc vàng, viêm đỏ quanh chân tóc. Mụn chứa dịch bên trong, có mùi hôi, khi vỡ ra khô lại đóng thành vảy vàng.
- Giai đoạn nặng: Mụn mủ lan khắp đầu, đặc biệt là khu vực vai gáy, thái dương. Da đầu có nhiều mụn mủ gây lở loét, tóc rụng với số lượng lớn tạo ra một số mảng hói kém thẩm mỹ.
Nếu nhận thấy da đầu có những biểu hiện kể trên, bạn nên tìm hiểu nguyên nhân, xác định dạng bệnh lý đang gặp phải để có hướng điều trị phù hợp nhất. Bởi, ngoài viêm nang lông, các bất thường trên da đầu lúc này cũng có thể do nấm da, vảy nến, chàm,… gây ra.
Các dạng viêm nang lông da đầu
Viêm nang lông da đầu phổ biến hiện nay là dạng viêm do tụ cầu khuẩn và viêm da do nấm. Cụ thể:
- Viêm nang lông da đầu do tụ cầu:
Đây là một trong những nguyên nhân gây viêm phổ biến hiện nay. Vi khuẩn tụ cầu xâm nhập vào chân tóc, dẫn đến các phản ứng gây viêm. Chúng có khả năng ăn sâu vào lớp biểu bì, hình thành sẹo khó khắc phục.
Người bệnh bị viêm nang lông do tụ cầu thường có biểu hiện ngứa ngáy khó chịu, vùng da quanh nang tóc tấy đỏ, tạo mủ. Ngoài ra, người bệnh còn có nốt mủ xanh, xuất hiện độc lập, nằm rải rác trên da đầu hoặc tụ thành đám mủ dày đặc.
- Viêm nang lông da đầu do vi nấm:
Nấm khi vừa tấn công mô da và rìa chân tóc thường hình thành các lớp sừng mỏng, dễ dàng cảm nhận. Khi chúng sinh trưởng và tiếp tục phát triển sẽ khiến chân tóc yếu, dễ rụng. Ngoài ra, trên da đầu còn có nhiều mụn mủ màu trắng, xanh hoặc vàng, kèm theo cảm giác ngứa, mùi hôi tanh.
Các dạng nấm khác nhau khi tấn công da sẽ phát sinh các triệu chứng khác nhau, chẳng hạn:
- Tình trạng rụng tóc trên diện rộng, da đầu nhiều vảy trắng hình thành dạng mảng tròn có thể là do nấm Microporum gây ra.
- Tình tạng rụng tóc sát chân tóc, da đầu xuất hiện nhiều chấm đen có thể do nấm Trichophyton Tonsurans hoặc T. Violaceum gây ra.
- Tình trạng có mưng mủ, áp xe chân tóc và để lại sẹo không điều trị khỏi thường liên quan đến nấm Favus Trichophyton Schoenleinii.
- Nhiễm nấm Kerion thường dây đau rát da đầu, xuất hiện nhiều nhóm mụn lớn, trong chứa dịch mủ vàng, tóc thường không đứt gãy, tuy nhiên rụng nhiều, có thể rụng một mảng tóc lớn.
- Nhiễm nấm T. verrucosum hoặc T. mentagrophytes từ động vật khiến da đầu xuất hiện nhiều hạch lạ, làm mỏng dần vách ngăn giữa các nang tóc, dẫn đến tình trạng rụng tóc theo mảng.
Viêm nang lông da đầu có nguy hiểm không?
Viêm nang lông da đầu có thể xảy ra với mọi đối tượng, thường gặp vào giai đoạn thời tiết nắng nóng, mùa hè. Mặc dù không phải là bệnh lý nguy hiểm tính mạng, tuy nhiên viêm nhiễm có khả năng lan rộng, nặng nề hơn nếu bạn không biết cách điều trị và chăm sóc tốt.

Trường hợp bệnh chuyển nặng, tổn thương da nghiêm trọng có thể kéo theo các biến chứng không mong muốn. Chẳng hạn như:
- Ung nhọt: Viêm lỗ chân lông kéo dài không được điều trị có thể dẫn đến các ung nhọt trên da. Đây là hiện tượng hoại tử nang lông trên diện rộng gây ra nhiều đau đớn cho người bệnh, vết mụn sưng nóng nhức nhối khó chịu.
- Viêm mô dưới da: Sưng viêm da đầu do nhiễm phải hại khuẩn, nấm ngứa lâu ngày ăn sâu vào trong da, xâm lấn xuống tầng hạ bì gây viêm mô dưới da.
- Hói đầu: Viêm nang lông kéo dài gây gãy rụng tóc nhanh, thoái hóa nang tóc không phục hồi.
Ngoài ra, da đầu có thể bị áp xe mủ, nhiễm trùng kéo theo hành sốt dữ dội nếu tình trạng viêm chuyển biến phức tạp. Do đó bạn không nên chủ quan, thay vào đó hãy chủ động xác định nguyên nhân gây bệnh, thăm khám và có hướng khắc phục sớm.
Viêm nang lông da đầu có lây không?
Ngoài các vấn đề kể trên, bạn nên lưu ý tình trạng viêm nang lông da đầu là dạng bệnh có khả năng lây nhiễm ra các vùng da khác trên cơ thể. Đặc biệt là khi dịch tiết từ nốt mụn mủ vỡ, dính vào da sẽ tạo cơ hội cho vi khuẩn, nấm tiếp xúc với vùng da khác, tấn công và gây viêm nhiễm.
Do đó, người bệnh nên tránh cào gãi, chà xát vị trí viêm. Vi khuẩn, nấm có khả năng khu trú ở móng tay sau đó tấn công lên vùng da khác. Bên cạnh đó, bệnh cũng có thể lây từ động vật qua người, nhất là loại vi nấm kí sinh trên cơ thể động vật. Chúng tiếp xúc với da, nếu không được làm sạch sẽ xâm lấn và phát sinh phản ứng viêm trên da người.
Bệnh viêm nang lông da đầu không có khả năng lây truyền qua không khí giữa người với người hoặc tiếp xúc với người bệnh, nếu cơ thể khỏe mạnh. Tuy nhiên, ở người có hệ miễn dịch suy yếu, chẳng hạn bệnh nhân ung thư đang điều trị, người nhiễm HIV có thể dễ dàng nhiễm phải viêm nang lông khi tiếp xúc với tác nhân gây bệnh.
Không những thế, một số trường hợp liên quan đến tình trạng rối loạn chuyển hóa, phụ nữ đang mang thai hoặc sau sinh, mắc bệnh viêm da đầu trước đó hoặc các vấn đề khác về chân tóc,… cũng có thể bị viêm nang lông da đầu. Yếu tố lây bệnh do tiếp xúc dịch mủ của người bệnh, nằm chung gối, đội chung mũ, dùng chung khăn tắm chứa vi nấm, hại khuẩn.
Cách khắc phục hiệu quả viêm nang lông da đầu
Điều trị viêm nang lông nói chung và điều trị viêm nang lông da đầu nói riêng sẽ đơn giản và mang lại hiệu quả tốt nếu người bệnh can thiệp từ giai đoạn đầu. Bệnh có thể được chữa khỏi hoàn toàn, không gây các biến chứng ảnh hưởng đời sống, sức khỏe.
Hiện nay có nhiều cách điều trị viêm nang lông da đầu như dùng thảo dược tại nhà, sử dụng thuốc Đông hoặc Tây y tùy vào mức độ tổn thương mà người bệnh gặp phải. Tham khảo một số cách như sau:
Chữa viêm nang tóc bằng mẹo dân gian
Sử dụng thảo dược gội đầu giảm viêm da và khắc phục tình trạng rụng tóc an toàn, lành tính. Phương pháp này phù hợp cho đối tượng mới khởi phát triệu chứng viêm chân tóc, giúp loại bỏ hại khuẩn trên da đầu, làm sạch và ngăn ngừa biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe của mái tóc.

Mẹo dân gian dùng nguyên liệu tự nhiên, trong đó điển hình là dùng bồ kết, vỏ bưởi, nước cốt chanh,… nấu nước gội đầu hoặc tẩy da chết cho chân tóc. Tham khảo ngay:
Mẹo dùng bồ kết: Gội đầu bằng nước nấu từ bồ kết giúp làm sạch tóc, tạo lớp màng bảo vệ cho nang tóc, giảm hiện tượng gãy, rụng tóc bất thường. So với các sản phẩm dầu gội công nghiệp, gội đầu bằng bồ kết an toàn, tốt cho mái tóc hơn. Cách dùng như sau:
- Chuẩn bị khoảng 5 – 10 quả bồ kết, kết hợp với 1 nắm lá trầu không bánh tẻ.
- Bồ kết rửa sạch rồi nướng chín, đập dập, lá trầu ngâm rửa sạch.
- Nguyên liệu cho vào nồi nấu với lượng nước vừa đủ, đun sôi.
- Đổ nước ra chậu, đợi nước nguội còn âm ấm dùng gội đầu và massage da đầu nhẹ nhàng.
- Sử dụng kiên trì mỗi tuần 2 – 3 lần, sau khoảng 2 tháng tình trạng viêm nang lông thuyên giảm đáng kể.
Mẹo chữa bằng nước cốt chanh: Nước cốt chanh chứa nhiều vitamin, khoáng chất, tác dụng hỗ trợ loại bỏ nấm, vi khuẩn, làm sạch da đầu. Ngoài ra, nước cốt chanh còn giúp sát khuẩn, ngăn tình trạng viêm nhiễm lan rộng. Tham khảo:
- Chuẩn bị 2 – 3 quả chanh, vắt lấy nước cốt, loại bỏ hạt.
- Sau khi làm ẩm tóc, dùng nước cốt chanh bôi trực tiếp lên da đầu, kết hợp massage nhẹ nhàng trong khoảng 5 phút.
- Thực hiện 2 – 3 lần cho đến khi nhận thấy tình trạng ngứa, bẩn tóc thuyên giảm.
Ngoài hai mẹo chữa trên đây, bạn có thể sử dụng các nguyên liệu khác như dùng bia, dùng tỏi, vỏ bưởi,… chữa viêm nang lông da đầu tại nhà. Mẹo dân gian lành tính, ít nguy cơ phát sinh tác dụng phụ. Tuy nhiên hiệu quả của phương pháp này cần nhiều thời gian để phát huy hơn thuốc tân dược, người bệnh cần kiên trì, kết hợp chăm sóc cơ thể phù hợp.
Điều trị viêm nang lông da đầu bằng Đông y
Bên cạnh cách chữa viêm nang lông bằng thảo dược thiên nhiên, nhiều người đã tìm đến thuốc Đông y để điều trị dứt điểm căn nguyên gây bệnh. Thuốc hỗ trợ điều trị triệu chứng, đồng thời bồi bổ cơ thể, khắc phục các vấn đề khác tại gan, thận, hệ miễn dịch,…

Thầy thuốc dựa vào nguyên nhân gây bệnh để kê đơn thuốc phù hợp cho người bệnh, chủ đích giải nhiệt, giải độc trong cơ thể. Nhờ đó, hệ miễn dịch suy yếu được cải thiện, ổn định lưu thông máu huyết, trao đổi chất, giảm các triệu chứng sưng viêm, đau rát da đầu. Tham khảo một số bài thuốc:
- Bài thuốc uống: Dùng nửa kí đại tương thảo, rửa sạch loại bỏ rễ bị hư hỏng. Tiến hành sắc lấy nước uống, chia thành 2 lần uống hết trong ngày.
- Bài thuốc rửa: Dùng 30g phèn chua, 60g xương nhĩ, hùng hoàng khoảng 15g. Rửa sạch rồi cho vào ấm nấu nước, đổ ra chậu để nước nguội còn âm ấm, rửa vết thương, sau đó dùng khăn sạch lau khô.
- Bài thuốc bôi: Dùng ngũ bội tử khoảng 310g, hùng hoàng 30g, khô phàn 30g. Trộn đều nguyên liệu với nhau, sau đó bôi ngoài da trị viêm nang tóc.
Tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của thầy thuốc, không tự ý kết hợp thuốc Đông y với các loại thuốc khác. Ngoài ra, để đạt được kết quả tốt nhất, song song với điều trị người bệnh nên điều chỉnh thói quen sinh hoạt, ăn uống phù hợp hơn.
Sử dụng thuốc Tây trị viêm nang lông
Thuốc Tây mang lại hiệu quả nhanh, điều trị tại chỗ khắc phục triệu chứng viêm nang lông da đầu. Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để phòng ngừa các tác dụng phụ không mong muốn. Một số loại thường được dùng như sau:

- Kem, thuốc bôi da: Tác dụng ngăn tình trạng viêm gây nhiễm trùng, chỉ định cho đối tượng bệnh nhẹ hoặc mới phát triệu chứng. Tùy tình trạng da của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc dạng kem bôi hoặc gel bôi da đầu để kiểm soát bệnh.
- Thuốc uống chống nhiễm trùng: Áp dụng điều trị đối với trường hợp viêm nang lông da đầu nặng, có vết thương hở, mưng mủ trên da đầu. Lúc này, thuốc kháng sinh đường uống được thêm vào đơn thuốc nhằm giảm nhiễm trùng da đầu. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể được chỉ định dùng thuốc uống kháng sinh điều trị trong trường hợp ngăn viêm nhiễm tái phát.
- Isotretinoin: Đây là một dạng dẫn xuất của vitamin A, có hiệu quả trong việc kiềm dầu, giảm tình trạng tiết bã nhờn, từ đó giúp da đầu giảm sưng viêm.
- Corticosteroid: Thường được chỉ định sử dụng theo đường uống, giúp giảm viêm và phòng ngừa nguy cơ viêm nang lông lan rộng.
- Kem bôi và thuốc giảm viêm: Kem hoặc thuốc uống chống viêm, chống nhiễm trùng thường được dùng là các dạng có chứa steroid. Công dụng giảm ngứa, giảm viêm da.
- Thuốc, kem chống nấm: Tùy tình trạng da của người bệnh, bác sĩ có thể kết hợp dùng thuốc hoặc các sản phẩm kem bôi da nhằm loại bỏ nấm, ngăn ngừa sự phát triển của chúng trên da.
Tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh không nên tự ý mua và sử dụng thuốc bữa bãi. Trường hợp nhận thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường trong thời gian điều trị, bạn nên thông báo với bác sĩ để được hướng dẫn khắc phục, xử lý sớm.
Chăm sóc và phòng ngừa viêm nang lông da đầu tái phát
Viêm nang lông da đầu có thể điều trị hoàn toàn trong giai đoạn đầu nếu áp dụng biện pháp phù hợp và chăm sóc tốt. Tuy nhiên bệnh có khả năng tái phát nếu bạn tiếp tục duy trì các thói quen xấu. Một số lưu ý phòng bệnh tái phát như sau:

- Sau khi gội đầu nên đợi tóc khô hoàn toàn mới nằm hoặc đội mũ để tránh tình trạng tóc ẩm ướt tạo điều kiện cho hại khuẩn sinh sôi. Tuy nhiên tốt nhất nên thấm khô tóc bằng khăn mềm và để tóc khô tự nhiên, hạn chế sử dụng máy sấy.
- Tránh để da đầu tiếp xúc với môi trường nhiều hóa chất, bụi bẩn, nguồn nước ô nhiễm. Sử dụng riêng đồ dùng cá nhân, đặc biệt là lược, khăn tắm,…
- Bảo vệ tóc khi đi ra ngoài, tránh để tóc tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, nhất là vào thời gian mặt trời lên đỉnh điểm trong ngày.
- Hạn chế sử dụng các biện pháp tạo kiểu, dùng hóa chất tạo màu cho tóc trong giai đoạn tóc đang phục hồi.
- Tránh dùng móng tay cào gãi mạnh da đầu, bởi việc này có khả năng làm da đầu bị trầy xước, khiến vi khuẩn, vi nấm có cơ hội tấn công sâu vào trong da.
- Gội đầu đúng cách, lựa chọn sản phẩm làm sạch và chăm sóc tóc phù hợp. Ưu tiên những sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên, lành tính, an toàn.
- Bổ sung cho cơ thể đủ nước, ăn thực phẩm lành mạnh, hạn chế ăn đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ, hạn chế ăn ngọt, quá mặn,…
- Xây dựng thói quen sống lành mạnh, sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tránh stress, căng thẳng gây rối loạn nội tiết dễ làm tái phát viêm nhiễm ngoài da.
Viêm nang lông da đầu là bệnh da liễu có thể kiểm soát, không gây nguy hại trực tiếp đến tính mạng. Tuy nhiên bạn đọc không nên chủ quan, trường hợp da đầu không được chăm sóc tốt, viêm nhiễm lan rộng và trở nên nặng nề có khả năng phát sinh nhiều biến chứng. Do đó, khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường, bạn nên tìm hiểu nguyên nhân và can thiệp khắc phục càng sớm càng tốt.
Có thể bạn quan tâm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!