Cập nhật lúc 10:08 - 10/03/2023
Viêm Loét Đại Trực Tràng Chảy Máu: Nguy Hiểm Chớ Xem Thường
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Viêm loét đại trực tràng chảy máu hiện nay có xu hướng ngày càng gia tăng. Đây là một trong những chứng bệnh có mức độ nguy hiểm cao, thường xảy ra ở người trẻ tuổi. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, viêm loét đại trực tràng chảy máu có thể gây ra nhiều biến chứng khó lường, nhất là nguy cơ đe dọa tính mạng người bệnh.
Viêm loét đại trực tràng chảy máu là gì?
Viêm loét đại trực tràng chảy máu là một trong những bệnh lý về hệ tiêu hóa xuất hiện phổ biến ở người từ 15 đến 40 tuổi. Bệnh gây viêm loét, tổn thương và chảy máu lan tỏa dưới lớp niêm mạc đại – trực tràng. Trong đó, khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất là trực tràng, tổn thương giảm dần cho đến đại tràng.
Viêm loét đại trực tràng chảy máu có thể tự miễn và thuộc dạng bệnh mãn tính. Hiện nay, số lượng bệnh nhân mắc phải chứng bệnh này ngày càng gia tăng. Do có diễn biến âm thầm, triệu chứng dễ nhầm lẫn nên đa số trường hợp khi phát hiện bệnh đã ở giai đoạn nặng. Trường hợp không cứu chữa kịp thời, người bệnh phải đối mặt với nhiều hệ lụy, nguy hại sức khỏe và đe dọa tính mạng.
Nguyên nhân gây viêm loét đại trực tràng chảy máu
Cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây viêm loét đại trực tràng chảy máu. Tuy nhiên, qua một vài nghiên cứu, bệnh có liên quan đến các yếu tố chính như:
- Gen di truyền: Theo thống kê, có khoảng 20% người bị viêm loét đại tràng mang gen bệnh từ người thân trong gia đình. Cụ thể tại Nhật, các chuyên gia nghiên cứu phát hiện người mang gen HLA-DRB1*1502 hay còn gọi là DR2 có khả năng mắc bệnh cao hơn nhiều so với người mang gen DR4.
- Nhiễm khuẩn đường ruột: Tình trạng nhiễm khuẩn đường ruột là một trong những yếu tố làm khởi phát bệnh Đây cũng là nguyên nhân chính khiến bệnh này tái phát nhiều lần, thường liên quan đến các vi khuẩn đường ruột như E.coli, C.difficile, Shigella, Campylobacter, Salmonella.
- Hệ miễn dịch: Qua nghiên cứu cho thấy, người có hai tự kháng thể pANCA và ASCA có tỷ lệ dương tính đến 80% tổng số ca bệnh viêm loét đại trực tràng xuất huyết. Trong đó, người mang tự kháng thể pANCA kết hợp viêm xơ chít hẹp đường mật tiên phát có tỷ lệ dương tính cao.
- Yếu tố tâm lý: Người thường xuyên chịu căng thẳng, stress kéo dài ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Đây là một trong các nguyên nhân gây ra nhiều chứng bệnh về dạ dày, đường ruột như viêm đại tràng, viêm loét đại trực tràng chảy máu,…
- Yếu tố môi trường: Ngoài những vấn đề kể trên, đường tiêu hóa còn chịu tác động trực tiếp bởi thói quen ăn uống và sinh hoạt. Người thường xuyên ăn đồ ăn cay nóng, chiên xào nhiều dầu mỡ, hút thuốc lá, uống rượu bia, chất kích thích,….có khả năng mắc bệnh cao hơn những người khác. Bên cạnh đó, trường hợp phụ nữ lạm dụng thuốc ngừa thai cũng có nguy cơ viêm loét đại trực tràng chảy máu cao gấp 2,5 lần.
Việc điều trị sẽ được tiến hành dựa trên kết quả chẩn đoán mức độ viêm loét và nguyên nhân gây bệnh của từng bệnh nhân. Chuyên gia khuyến khích bạn nên chủ động thăm khám khi nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường, nhất là khi chúng lặp lại nhiều lần, kéo dài không thuyên giảm.
Nhận biết triệu chứng viêm loét đại trực tràng chảy máu
Triệu chứng viêm loét đại trực tràng chảy máu nặng hay nhẹ dựa vào mức độ tổn thương mà người bệnh đang gặp phải. Một số dấu hiệu nhận biết điển hình như:
Đau bụng
Triệu chứng thường gặp tuy nhiên lại khá dễ nhầm lẫn với nhiều vấn đề tiêu hóa khác. Do đó, hầu như người bệnh thường bỏ qua cảnh báo này, áp dụng biện pháp điều trị khi chưa xác định bệnh lý khiến nguy cơ bệnh chuyển biến nặng nhanh chóng hơn. Viêm loét đại trực tràng chảy máu gây đau bụng khiến người bệnh phải đi đại tiện ngay sau đó. Cơn đau có thể ẩm ỉ hoặc quặn thắt bụng khó chịu.
Rối loạn đại tiện
Phân lỏng, lẫn chất nhầy hoặc máu xuất hiện nhiều lần trong ngày. Trường hợp nặng, bệnh nhân thậm chí chỉ đại tiện ra chất nhầy máu không có phân. Kèm theo đó là cảm giác mót rặn khi đi đại tiện. Tùy vào mức độ tổn thương đại trực tràng mà người bệnh sẽ đi đại tiện ra nhầy máu ít hay nhiều lần trong ngày. Cụ thể:
- Trường hợp bệnh nhẹ: Người bệnh có thể đi đại tiện ra nhầy máu 4 lần mỗi ngày. Về thể trạng không có dấu hiệu bất thường, không bị thiếu máu hay gặp phải tình trạng giảm protein máu, tuy nhiên thường kèm theo đau bụng nhẹ và chuột rút khi đại tràng co thắt đột ngột.
- Trường hợp trung bình: Người bệnh đau quặn bụng, đại tiện ra máu. Tình trạng này thường xảy ra vào ban đêm, tuy nhiên không đại tiện hơn 6 lần trong ngày. Cơ thể lúc này có thể kèm theo các biểu hiện khác như sốt, giảm protein máu khiến người bệnh mệt mỏi.
- Trường hợp nặng: Người bệnh đi đại tiện hơn 6 lần mỗi ngày, đại tiên ra nhầy máu, xảy ra thường vào ban đêm. Ngoài ra, người bệnh còn gặp phải một số triệu chứng đi kèm như đau rát, buốt khu vực hậu môn, mót rặn dữ dội, suy nhược cơ thể, tăng nhịp tim, huyết áp, sốt và trướng bụng,…
Bên cạnh những dấu hiệu bất thường kể trên, bệnh nhân mắc viêm loét đại trực tràng chảy máu còn có những triệu chứng ngoài tiêu hóa khác như:
- Đau nhức, sưng các khớp xương
- Đau thắt lưng, xương cùng chậu
- Viêm màng bồ đào, viêm xơ hóa ống mật,…
Do triệu chứng viêm loét đại trực tràng chảy máu có nhiều điểm tương với một số chứng bệnh tiêu hóa khác, vì thế khiến nhiều người chủ quan. Cần phát hiện dấu hiệu bất thường và thăm khám điều trị sớm để phòng nguy cơ bệnh biến chứng nghiêm trọng.
Mức độ nguy hiểm của bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu
Viêm loét đại trực tràng chảy máu được xem là bệnh lý tiêu hóa có mức độ nguy hiểm cao. Trường hợp không kiểm soát và điều trị kịp thời, bệnh có khả năng gây ra nhiều biến chứng, làm tổn thương toàn bộ đại tràng như:
- Biến chứng thường gặp: Người bệnh suy nhược, thiếu máu, nặng hơn có thể bị thủng đại tràng, sốc nhiễm độc.
- Biến chứng nhẹ của ruột: Tình trạng giả polyp (20% trường hợp), một số khác ít gặp hơn là biến chứng nứt – rò – áp xe hậu môn.
- Biến chứng nặng của ruột: Người bệnh mất máu nghiêm trọng, đại tràng hẹp – phình nhiễm độc, thậm chí thủng và dẫn đến ung thư đại tràng cực kỳ nguy hiểm.
- Các biến chứng khác: Nếu không sớm điều trị, viêm loét địa trực tràng chảy máu có thể kéo theo những biến chứng tại các cơ quan khác như gây viêm quanh mật quản, viêm khớp, viêm da mủ hoại thư, xơ đường mật tiên phát, viêm bể thận và sỏi. Đặc biệt nguy cơ đông máu rải rác nội mạch có thể xảy ra trong các đợt bệnh cấp tính nặng lan rộng.
Người bệnh cần chủ động thăm khám y tế khi nhận thấy cơ thể có triệu chứng bất thường. Bác sĩ sẽ chỉ định các biện pháp kiểm tra, xét nghiệm để đưa ra chẩn đoán chính xác bệnh lý và phác đồ điều trị cho từng người bệnh, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng.
Chẩn đoán và điều trị viêm loét đại trực tràng chảy máu
Bác sĩ dựa vào những triệu chứng lâm sàng mà người bệnh gặp phải để đưa ra định hướng bước đầu cho quá trình chẩn đoán. Sau khi thu thập được các thông tin cần thiết, người bệnh thường được chỉ định nôi soi, sinh thiết đại trực tràng để xác định chính xác vấn đề đang gặp phải.
Bên cạnh đó, khi cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện kết hợp các phương pháp xét nghiệm khác như phương pháp xét nghiệm máu/ phân, ghi nhận hình ảnh đại trực tràng nhận biết tổn thương từ chụp X quang, CT ổ bụng. Sau khi thu được kết quả chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ đưa ra phương án can thiệp phù hợp, dựa trên mức độ tổn thương của từng người bệnh. Các hướng điều trị thường là:
Điều trị nội khoa
Người bệnh cần được điều trị tích cực theo phác đồ sử dụng thuốc kháng sinh, kết hợp với một số thuốc khác dựa trên nguyên nhân gây bệnh và mức độ tổn thương, viêm loét đại trực tràng. Nguyên tắc như sau:
- Trong đợt điều trị khởi đầu đối với người mới phát hiện bệnh thường sử dụng 1 loại thuốc. Đánh giá kết quả đáp ứng điều trị sau 10-15 ngày dựa vào những triệu chứng lâm sàng và tiến triển sức khỏe của người bệnh.
- Trường hợp bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm sau đợt điều trị, có xu hướng tiến triển nặng hơn sẽ được xây dựng phác đồ điều trị mới. Dùng 2 thuốc đang sử dụng kết hợp thêm 1 loại thuốc mới.
- Đối tượng bệnh nhân đã điều trị nhưng tái phát bệnh thường bắt đầu trở lại điều trị theo phác đồ ban đầu. Bác sĩ có thể sẽ chỉ định thay thế các dạng thuốc sao cho phù hợp với tình trạng và tính chất bệnh của từng bệnh nhân.
Các thuốc thường được sử dụng trong điều trị nội khoa viêm loét đại trực tràng chảy máu như Corticoid, Azathioprin, Cyclosporin, Sulfasalazine, cùng với các dẫn chất khác. Bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp với từng đối tượng bệnh nhân và mức độ tổn thương mà họ đang gặp phải.
Nhằm đảm bảo kết quả điều trị hiệu quả và an toàn nhất, người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ. Tránh trường hợp tự ý thay đổi thuốc, liều dùng có thể phát sinh phản ứng phụ không mong muốn gây hại sức khỏe. Kết hợp điều trị nội khoa và xây dựng lối sống, thói quen ăn uống lành mạnh để cơ thể sớm hồi phục.
Điều trị ngoại khoa
Trường hợp viêm loét đại trực tràng chảy máu gây nhiễm độc nặng, có nguy cơ biến chứng cao, người bệnh không đáp ứng điều trị nội khoa sẽ được cân nhắc can thiệp ngoại khoa kiểm soát bệnh. Trong đó, phẫu thuật cắt bỏ đại tràng là phương án duy nhất để điều trị hoàn toàn chứng bệnh này.
Mặc dù vậy, can thiệp ngoại khoa cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro di chứng, bác sĩ sẽ trao đổi cụ thể với bệnh nhân và người thân về những hạn chế có thể xảy ra trong quá trình điều trị ngoại khoa. Bên cạnh đó, người bệnh cần phối hợp với bác sĩ trong vấn đề chăm sóc sức khỏe sau điều trị để phòng ngừa di chứng.
Một số lưu ý khi mắc viêm loét đại trực tràng chảy máu
Viêm loét đại trực tràng chảy máu là bệnh tiêu hóa nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không sớm điều trị. Do đó, trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, bạn nên chủ động thăm khám và nhờ bác sĩ tư vấn hướng điều trị an toàn và hiệu quả nhất. Bạn nên lưu ý một số vấn đề sau đây để giảm thiểu rủi ro bệnh biến chứng cũng như phòng ngừa nguy cơ viêm loét đại trực tràng chảy máu tái phát:
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: Bổ sung cho cơ thể thực phẩm dinh dưỡng phù hợp. Ưu tiên thực phầm giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất, ít dầu mỡ. Không nên ăn những món cay nóng, sử dụng đồ uống chứa cồn hay những chất kích thích có hại cho sức khỏe. Ăn chín uống sôi, ăn thực phẩm dễ tiêu hóa giúp hoạt động đường ruột sớm ổn định trở lại.
- Xây dựng chế độ sinh hoạt điều độ: Sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi sao cho hợp lý nhất. Hạn chế tình trạng stress, căng thẳng kéo dài gây hại cho hệ tiêu hóa. Ngủ đủ giấc, giữ tâm trạng thoải mái, tinh thần lạc quan để bệnh sớm cải thiện.
- Vận động cơ thể: Tập thể dục phù hợp với thể trạng, đều đặn, duy trì thói quen này giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng và trao đổi chất, tốt cho hệ tiêu hóa.
- Khám sức khỏe định kỳ: Chuyên gia khuyến khích mọi người nên định kỳ 6 tháng/ lần hoặc mỗi năm nên thăm khám tổng quát 1 lần. Đặc biệt người đang mắc bệnh nên thường xuyên theo dõi y tế để kiểm soát tránh các biến chứng gây hại sức khỏe.
Hy vọng qua bài viết, bạn đọc đã giải đáp được các vấn đề xoay quanh căn bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu. Thực tế, bệnh có thể điều trị nếu bệnh nhân sớm phát hiện và can thiệp bằng biện pháp phù hợp. Ngược lại, trường hợp chủ quan, bệnh tiến triển nghiêm trọng có khả năng gây ra nhiều biến chứng, nghiêm trọng hơn là đe dọa tính mạng. Do đó, nếu nhận thấy cơ thể có triệu chứng bất thường, bạn nên chủ động thăm khám y tế và tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ chuyên khoa.
Có thể bạn quan tâm:
Bùi Ái Nhân
10/03/2023 |
0 Bình luận
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!