Viêm Da Dầu Ở Mặt Và Cách Chữa Trị Hiệu Quả Đơn Giản

Viêm da dầu ở mặt là tình trạng da mặt tiết nhiều dầu nhờn khiến làn da trở nên nhạy cảm, gây cảm giác ngứa ngáy và khó chịu, ảnh hưởng đến thẩm mỹ cũng như tâm lý của người bệnh. Vậy nguyên nhân do đâu gây ra và cách xử lý tình trạng này như thế nào đúng cách?

Bệnh viêm da dầu ở mặt là gì?

Viêm da dầu ở mặt là hay còn được gọi bằng cái tên là viêm da tiết bã ở mặt xuất hiện chủ yếu ở những người có cơ địa da dầu. Bệnh không quá nguy hiểm nhưng có tính chất dai dẳng, kéo dài và dễ tái phát gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực về sức khỏe, tâm lý và ảnh hưởng đến ngoại hình.

Đặc trưng triệu chứng của bệnh là tình trạng da mặt tiết nhiều dầu, chất bã nhờn kèm theo nổi mụn đỏ khắp mặt, da bong tróc vảy. Bệnh xảy ra chủ yếu do tình trạng tuyến bã nhờn hoạt động quá mức do rối loạn, khó kiểm soát. Bên cạnh đó, theo nghiên cứu của các chuyên gia da liễu thì viêm da dầu ở mặt còn liên quan đến sự hình thành và phát triển của nấm Malassezia cùng nhiều yếu tố nguy cơ khác.

Bệnh viêm da dầu nói chung và viêm da dầu ở mặt nói riêng có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng và giới tính nào. Tuy nhiên, phổ biến nhất là ở người trưởng thành và rất hiếm trường hợp bệnh xảy ra ở trẻ nhỏ. Hầu hết trẻ nhỏ trong độ tuổi từ 0 – 3 tháng tuổi khi bị viêm da thì các tổn thương xuất hiện chủ yếu ở vùng đầu.

Nguyên nhân gây viêm da dầu ở mặt

Bệnh viêm da dầu ở mặt được khởi phát bởi rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Do có tính chất dai dẳng, dễ tái phát nên nếu có bất kỳ sự tác động nào thì ngay lập tức các triệu chứng bệnh sẽ bùng phát mạnh mẽ. Trong đó, sự rối loạn và mất kiểm soát của tuyến bã nhờn là nguyên nhân chính làm bùng phát các triệu chứng của bệnh.

Do đó, việc nắm rõ nguyên nhân chính xác gây viêm da dầu ở mặt là yếu tố quan trọng trong điều trị bệnh và phòng ngừa tái phát hiệu quả. Dưới đây là một số tác nhân phổ biến làm khởi phát các triệu chứng bệnh:

• Do vi khuẩn, nấm ngứa: Mặc dù viêm da dầu ở mặt là bệnh lý tự miễn nhưng nó lại có thể được khởi phát từ sự thích bởi những tác nhân bên ngoài. Trong đó, sự xuất hiện của loại vi nấm Malassezia được cho là tác nhân chủ yếu gây bệnh.
• Vệ sinh da kém: Da mặt là một trong những vị trí tập trung một số lượng lớn tuyến bã nhờn. Chính vì vậy, chúng ta mới cần phải rửa mặt hằng ngày để làm sạch chất dầu nhờn được tiết ra, làm thông thoáng lỗ chân lông để không gây bít tắc làn da, tạo điều kiện thuận lợi để da hấp thụ dưỡng chất từ các loại kem dưỡng ẩm để tránh hình thành mụn khiến da tổn thương kèm theo nhiều triệu chứng khó chịu khác.
• Do yếu tố di truyền: Theo các chuyên gia, viêm da dầu ở mặt là bệnh lý có tính chất di truyền cận huyết với tỷ lệ 70% thế hệ bố mẹ di truyền cho con cái đời sau.
• Do rối loạn nội tiết tố: Với những người không bị di truyền nhưng đến một độ tuổi nhất định như dậy thì hay mãn kinh, mang thai hay sau khi sinh xong lại đột ngột bị viêm da dầu ở mặt thì nguyên nhân được xác định là do quá trình rối loạn nội tiết tố. Sự rối loạn này khiến cho nồng độ hormone trong cơ thể bị mất cân bằng, kéo theo tuyến bã nhờn bị rối loạn làm tăng nguy cơ khởi phát bệnh lý.
• Thời tiết thay đổi thất thường: Những ai đã và đang mắc căn bệnh viêm da dầu ở mặt này đều biết, bệnh có xu hướng bùng phát mạnh mẽ vào mùa đông. Vì đây là lúc nhiệt độ và độ ẩm trong không khí xuống thấp đột ngột, nếu da tiếp xúc trực tiếp với không khí này sẽ gây khô ráp, bong tróc vảy, thiếu dưỡng chất và bùng phát bệnh dễ dàng.
• Do chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn uống được xem là yếu tố ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của làn da. Việc ăn uống quá nhiều các loại thực phẩm không lành mạnh như chiên xào nhiều dầu mỡ, thức ăn cay nóng, đồ ngọt chính là nguyên nhân kích thích các tuyến bã nhờn trên làn da hoạt động mạnh hơn. Kèm theo đó là tình trạng hệ tiêu hóa suy yếu, không thể tiêu hóa hết những loại thức ăn này và tích tụ trong cơ thể, đến một lúc nào đó sẽ bùng phát triệu chứng ra ngoài bằng những đốm mụn viêm, ngứa ngáy…
• Một số tác nhân khác: Bên cạnh những nguyên nhân vừa kể trên thì viêm da dầu ở mặt còn có liên quan đến một số tác nhân như có thói quen sinh hoạt không điều độ, thường xuyên thức khuya, thiếu ngủ, uống ít nước, làm việc quá sức, căng thẳng và lo âu quá độ, sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng hoặc do ảnh hưởng tu27 việc dùng thuốc điều trị các bệnh mạn tính… cũng là những nguyên nhân phổ biến gây bệnh.

Dấu hiệu nhận biết viêm da dầu ở mặt

Tương tự như những bệnh lý da liễu khác, viêm da dầu ở mặt cũng gây ra rất nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Tuy nhiên, có một điểm khác biệt đó là viêm da dầu ở mặt không gây ngứa ngáy quá nhiều như những bệnh khác như bệnh tổ đỉa, á sừng, viêm da cơ địa hay viêm da tiếp xúc…

Ngoài ra, viêm da dầu ở mặt còn đặc trưng bởi một số triệu chứng như:

• Đối với người trưởng thành, trên da mặt xuất hiện nhiều mảng da ửng hồng, thậm chí là đỏ đậm tùy mức độ bệnh nặng hay nhẹ. Còn ở trẻ nhỏ thì không chỉ đỏ ở mặt mà còn xuất hiện ở cả vùng đầu.
• Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức khiến da luôn trong tình trạng nhiều dầu, tích tụ bã nhờn gây bít tắc lỗ chân lông, lớp biểu bì da khô lại, bong tróc vảy và hình thành những đốm thâm đen mất thẩm mỹ.
• Xung quanh vùng chữ T ở 2 bên cánh mũi hoặc những vị trí có nếp gấp thường dễ bị tổn thương hơn những vị trí khác.
• Những tổn thương của viêm da dầu ở mặt thường khu trú hoặc lây lan nhanh sang những vùng da bình thường khác như cổ, sau tai, gáy, nách, dưới ngực hay bẹn…

Tùy vào mức độ bệnh nặng hay nhẹ cũng như cơ địa làn da của từng người mà triệu chứng của viêm da dầu ở mặt sẽ khác nhau. Tốt nhất người bệnh nên nhanh chóng thăm khám tại bệnh viện để được xác định nguyên nhân và đánh giá tình trạng bệnh, từ đó có phương pháp điều trị kịp thời.

Bệnh viêm da dầu ở mặt có nguy hiểm không? Có chữa khỏi được không?

Theo thông tin từ các chuyên gia, viêm da dầu ở mặt nói riêng và các bệnh lý da liễu nói chung đều là những bệnh lý da liễu mạn tính nhưng lại rất lành tính. Bệnh không gây những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hay tính mạng của người bệnh. Không những vậy, riêng đối với viêm da dầu ở mặt thì lại càng không gây ra những triệu chứng khó chịu như ngứa ngáy, đau nhức hay nóng rát.

Vì vậy, nếu xét về bản chất thì bệnh lý này không đáng lo ngại. Tuy nhiên, do đặc điểm phức tạp, có tính chất dai dẳng, kéo dài và thường xuyên tái đi tái lại khiến cho người bệnh mệt mỏi, từ đó trở thành “nỗi ám ảnh” của nhiều người.

Những triệu chứng của bệnh lý này thường đáp ứng điều trị rất tốt và có thể cải thiện được chỉ sau vài ngày hoặc vài tuần điều trị. Tuy nhiên, nếu người bệnh chủ quan và không chăm sóc, bệnh càng tái phát nhiều lần trong nhiều năm sẽ kéo theo nhiều biến chứng khó lường do da bị tổn thương quá mức như bội nhiễm, nhiễm trùng và gây ra những vết sẹo thâm sậm màu vĩnh viễn.

Biện pháp chẩn đoán viêm da dầu ở mặt

Cũng như các dạng viêm da khác, để chẩn đoán viêm da dầu ở mặt bác sĩ sẽ áp dụng phổ biến các biện pháp sau:

• Dựa trên các chẩn đoán lâm sàng: Đầu tiên, việc thăm khám sẽ dựa trên các triệu chứng và yếu tố lâm sàng bên ngoài bằng cách quan sát và xem xét bệnh sử của cá nhân người bệnh cùng người thân.
• Soi da: Đây là biện pháp cho kết quả khá chính xác vì nếu viêm da dầu ở mặt sẽ thấy có sự xuất hiện của các loại vi khuẩn hay nấm Malassezia.
• Sinh thiết mô: Bác sĩ sẽ lấy mẫu da bị bong tróc để tiến hành sinh thiết, biện pháp chẩn đoán này cho kết quả chính xác cao vì dễ dàng phát hiện sự tồn tại của các cá thể nấm men, từ đó loại trừ các bệnh lý da liễu khác như viêm da cơ địa, vảy nến…

Một số phương pháp điều trị viêm da dầu ở mặt hiệu quả

Trên thực tế, việc điều trị viêm da dầu ở mặt tập trung chủ yếu vào điều trị triệu chứng và phòng ngừa tái phát bệnh. Tùy vào từng trường hợp cụ thể, bệnh nặng hay nhẹ mà bác sĩ sẽ tư vấn và đưa ra phương án điều trị phù hợp.

1. Áp dụng các mẹo chữa viêm da dầu ở mặt tại nhà

Với những người chỉ bị bệnh nhẹ, bác sĩ sẽ khuyến khích áp dụng những mẹo chữa tại nhà đơn giản. Hiệu quả của những phương pháp này phù hợp với tình trạng bệnh hiện tại mà lại rất an toàn, lành tính, không tốn kém công sức và nhiều chi phí.

Điều trị bằng nha đam

Nha đam là một trong những loài thực vật cực kỳ tốt cho làn da và được sử dụng phổ biến để chữa bệnh, làm đẹp, phù hợp với mọi đối tượng từ người lớn cho đến trẻ em. Trong nha đam có chứa nhiều thành phần chống viêm, kháng khuẩn tự nhiên đủ mạnh để tiêu diệt phần nào các loại vi khuẩn, nấm men trên bề mặt da. Không những vậy, nha đam còn có tác dụng dưỡng ẩm, làm dịu, kiềm dầu và dưỡng trắng tốt.

Cách thực hiện

• Dùng một nhánh nha đam tươi, gọt bỏ phần vỏ xanh, rửa sạch mủ vàng và cắt thành từng lát mỏng.
• Vệ sinh da mặt sạch sẽ bằng sữa rửa mặt để loại bỏ bụi bẩn tích tụ trong lỗ chân lông và thấm khô sạch nước.
• Đắp từng lát nha đam tươi lên da mặt hoặc bạn có thể cạo lấy phần gel nha đam và thoa đều lên da mặt.
• Kết hợp massage nhẹ nhàng và giữ yên trong khoảng 15 phút rồi rửa sạch lại bằng nước ấm. Kiên trì thực hiện hằng ngày cho đến khi các triệu chứng khỏi hẳn.

Cám gạo loại bỏ bã nhờn hiệu quả

Cám gạo là một trong những nguyên liệu được nhiều chị em phụ nữ sử dụng phổ biến trong chăm sóc sắc đẹp. Hàm lượng vitamin B1 trong cám gạo không chỉ giúp tẩy tế bào chết mà còn dưỡng trắng và kiểm soát dầu nhờn trên da cực kỳ hiệu quả. Vì vậy, sử dụng cám gạo khi bị viêm da dầu ở mặt là mẹo rất hay không nên bỏ qua.

Cách thực hiện

• Dùng 2 thìa cám gạo trộn chung với 1/2 hũ sữa chua không đường.
• Rửa mặt thật sạch rồi đắp hỗn hợp này lên da, sau đó nằm thư giãn khoảng 20 phút để các dưỡng chất thẩm thấu sâu vào trong da.
• Sau 20 phút thì dùng tay massage nhẹ nhàng để tác động loại bỏ sạch tế bào chết và rửa lại bằng nước ấm. Lưu ý chỉ nên áp dụng cách này 2 lần/ tuần, vì cám gạo tẩy tế bào chết khá mạnh, áp dụng thường xuyên có thể làm mỏng da.

Dùng mật ong nguyên chất

Mật ong được biết đến như một loại “thần dược” trong chữa bệnh và làm đẹp. Trong mật ong rất giàu các dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe, đặc biệt những chất này còn rất tốt cho làn da, hỗ trợ chống viêm, kháng khuẩn, ngăn ngừa oxy hóa và phục hồi tổn thương trên da, kích thích lành sẹo, làm mờ vết thâm nám… hiệu quả.

Cách thực hiện

• Chuẩn bị mật ong nguyên chất, nếu là mật ong rừng tự nhiên càng tốt.
• Rửa mặt thật sạch bằng sản phẩm sữa rửa mặt dịu nhẹ.
• Bôi trực tiếp mật ong lên vùng da bị tổn thương, massage nhẹ nhàng trong vòng 15 phút. Nếu thích bạn có thể kết hợp mật ong với vài giọt nước cốt chanh để tăng khả năng kháng khuẩn.
• Sau 15 phút thư giãn và da thẩm thấu các dưỡng chất thì rửa mặt lại bằng nước ấm cho sạch. Tiếp đó là thực hiện quy trình chăm sóc da như bình thường. Kiên trì thực hiện mỗi ngày 1 lần để đạt được kết quả tốt nhất.

Ngoài ra, các loại tinh dầu như dầu dừa, tinh dầu tràm trà hay chiết xuất hoa oải hương… đều là cách chữa viêm da dầu ở mặt rất hay mà bạn có thể áp dụng hằng ngày để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Lưu ý: Áp dụng các mẹo chữa viêm da dầu ở mặt tại nhà chỉ có tác dụng cải thiện và điều trị triệu chứng bệnh mức độ nhẹ. Với những trường hợp bệnh nặng, nhiễm trùng và đã lây lan thì nên áp dụng các biện pháp hiệu quả hơn.

2. Dùng thuốc Tây chữa viêm da dầu ở mặt

Đây là cách được bác sĩ chỉ định áp dụng đối với những trường hợp bệnh viêm da dầu ở mặt nặng, đã tái đi tái lại nhiều lần, những tổn thương trên da chồng chất lên nhau, có sẹo thâm. Thậm chí, một vài trường hợp còn phải điều trị bằng quang trị liệu (liệu pháp ánh sáng) mới có hiệu quả.

Một số loại thuốc Tây được sử dụng phổ biến trong điều trị như:

• Thuốc chống nấm dạng bôi: Nếu bị viêm da dầu ở mặt do vi nấm Malassezia hay các loại ký sinh trùng khác thì người bệnh sẽ phải sử dụng nhóm thuốc này. Loại thuốc được dùng phổ biến nhất là Ketoconaxole và Ciclopirox.
• Thuốc chống bong tróc vảy: Nhóm thuốc này thường chứa những thành phần như BHA, AHA… có khả năng hạn chế bong tróc vảy da mặt và góp phần ức chế sự phát triển của các loại nấm men. Đồng thời, thuốc còn giúp kiềm dầu nhờn và sát trùng da mặt khá tốt.
• Thuốc ức chế calcineurin: Có tác dụng giảm tiết bã nhờn, kháng viêm, chống khuẩn với ưu điểm lành tính, ít gây ra kích ứng da.
• Nhóm thuốc kháng histamine, kháng sinh: Nhóm thuốc này chỉ được áp dụng với những trường hợp mắc bệnh nặng, tổn thương da nghiêm trọng, lây lan sang nhiều vị trí trên cơ thể.
• Kem dưỡng ẩm: Với những người bị viêm da dầu ở mặt bác sĩ sẽ khuyến khích nên kết hợp sử dụng kem dưỡng ẩm hằng ngày cùng với các loại thuốc Tây để tăng hiệu quả điều trị. Một số loại kem dưỡng ẩm có chứa thành phần trị bệnh như Zinc, Panthenol và Glycerin có khả năng cấp ẩm, giảm bong tróc vảy và tăng khả năng tự bảo vệ của làn da.

Lưu ý: Những loại thuốc vừa kể trên chỉ mang tính chất tham khảo, không khuyến khích người bệnh tự mua để sử dụng. Thuốc Tây dễ gây tác dụng phụ, tốt nhất người bệnh nên thăm khám tại bệnh viện da liễu để được bác sĩ kê đơn thuốc phù hợp.

3. Chữa viêm da dầu ở mặt bằng các bài thuốc Đông y gia truyền

Bên cạnh Tây y thì Đông y cũng là phương pháp chữa bệnh được nhiều người áp dụng. Với ưu điểm là lành tính vì sử dụng các vị thuốc thảo dược tự nhiên, hiệu quả vì tác động tận gốc nguồn căn gây bệnh nên được đông đảo người bệnh tin tưởng áp dụng.

Một số bài thuốc Đông y phổ biến để chữa viêm da dầu ở mặt như:

• Bài thuốc số 1: Chuẩn bị ké đầu ngựa, bồ công anh và cỏ mần trầu với tỷ lệ bằng nhau và đem sắc cùng 1 lít nước, đợi cho đến khi nước cạn xuống còn một chén nhỏ thì lọc lấy nước thuốc, chia làm 2 phần nhỏ uống hết trong ngày.
• Bài thuốc số 2: Dùng cỏ bồ công anh và kim ngân hoa cho vào ấm thuốc sắc cùng 1 lít nước. Đun trên lửa nhỏ cho đến khi thấy nước thuốc cạn xuống còn 1 chén thì tắt bếp, lọc lấy phần nước thuốc uống hằng ngày.

Lưu ý: Những bài thuốc Đông y điều trị viêm da dầu ở mặt chỉ phù hợp với người lớn hoặc trẻ em từ 2 tuổi trở lên. Ngoài ra, vì sử dụng các loại thảo dược tự nhiên nên tác dụng của các bài thuốc Đông y thường đến chậm hơn so với các loại thuốc Tây. Người bệnh nên đến các hiệu thuốc Đông y uy tín để được thăm khám và bốc thuốc phù hợp.

Một số lưu ý chăm sóc da mặt và phòng ngừa tái phát viêm da dầu ở mặt

Để đạt được kết quả điều trị bệnh lâu dài, phòng ngừa tái phát bệnh và sở hữu làn da khỏe mạnh, bạn cần chú ý tuân thủ thực hiện một số điều sau:

• Không nên dùng tay sờ lên mặt để tránh việc vi khuẩn xâm nhập và tác động ảnh hưởng đến làn da khiến các triệu chứng viêm nhiễm càng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Thay đổi chế độ ăn uống, tránh càng xa càng tốt các loại thực phẩm cay nóng, dầu mỡ hay thực phẩm gây dị ứng như hải sản, trứng, sữa, các loại đồ ngọt hoặc chế phẩm từ đường… để tránh làm khởi phát các triệu chứng bệnh.
• Giữ vệ sinh cá nhân hằng ngày, đặc biệt là da mặt để da sạch, khỏe mạnh, tránh khởi phát triệu chứng bệnh.
• Nếu được kê đơn sử dụng thuốc, người bệnh phải tuân thủ tuyệt đối loại thuốc, liều dùng và tái khám khi đã dùng hết thuốc để được chỉ định điều trị tiếp bằng phương pháp khác nếu không đạt hiệu quả.
• Chủ động che chắn, bảo vệ làn da trước những yếu tố tiêu cực từ môi trường như ánh nắng mặt trời, không khí lạnh, ẩm thấp…
• Xây dựng nếp sống sinh hoạt điều độ, ngủ nghỉ đúng giờ đúng giấc, không thức khuya, tập thể dục thể thao mỗi ngày tăng cường sức đề kháng và kiểm soát căng thẳng, tránh áp lực và giữ cho tinh thần luôn thoải mái, giảm nguy cơ rối loạn nội tiết tố và phòng ngừa tái phát bệnh.

Trên đây là những thông tin cơ bản về viêm da dầu ở mặt. Hy vọng những kiến thức bổ ích này sẽ giúp quý bạn đọc có cái nhìn tổng quan hơn về bệnh lý da liễu này. Trên thực tế thì mỗi người sẽ có một cơ địa làn da khác nhau nên việc điều trị và chăm sóc cũng không giống nhau, tốt nhất khi các triệu chứng bùng phát, người bệnh nên thăm khám để tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên môn, dùng đúng thuốc để đẩy lùi bệnh hiệu quả.