Viêm Da Cơ Địa

Viêm da cơ địa (Atopic dermatitis) là căn bệnh không quá xa lạ trong y học hiện nay và có nhiều tên gọi khác nhau như bệnh chàm thể tạng, bệnh liken đơn mạn tính hay bệnh sẩn ngứa besnier. Đây là một dạng của bệnh viêm da mạn tính được khởi phát từ các vết chàm, mẩn ngứa và sưng đỏ trên da.

Bệnh xảy ra theo từng đợt, tái đi tái lại nhiều lần ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể như tay, chân, mặt, bụng, lưng, vùng kín, mông, đùi… Những vết chàm đỏ ngứa này xuất hiện một cách ồ ạt trong một khoảng thời gian nhất định và tự thuyên giảm. Quá trình này cứ lặp đi lặp lại nhiều lần trong năm khiến người bệnh mệt mỏi.

Bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể bị viêm da cơ địa, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Rất ít trường hợp người trưởng thành mắc viêm da cơ địa, nhưng không loại trừ trường hợp bị viêm da cơ địa từ nhỏ cho đến lớn, tái phát nhiều lần suốt đời.

Hiện nay, trong y học phân chia viêm da cơ địa làm 3 cấp độ gồm viêm da cơ địa bán cấp, viêm da cơ địa cấp tính và viêm da cơ địa mạn tính. Sự phân chia này phụ thuốc chủ yếu vào mức độ nặng hay nhẹ, triệu chứng nhiều hay ít và sự ảnh hưởng tác động đến người bệnh. Điều này cũng đồng nghĩa với việc cấp độ bệnh càng nặng thì việc chữa khỏi sẽ càng khó hơn.

Trên thực tế, khoa học vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân cụ thể gây viêm da cơ địa là gì, nhưng nhiều ý kiến cho rằng đây là kết quả của sự tác động từ môi trường gây kích phát yếu tố di truyền trong cơ thể. Bằng chứng là có đến 60% người bị viêm da cơ địa thì con cái của họ cũng mắc phải căn bệnh này. Thậm chí, tỷ lệ thế hệ con bị bệnh còn tăng cao hơn khoảng 80% nếu cả bố và mẹ cùng mắc bệnh.

Bên cạnh đó, một số yếu tố nguy cơ sau đây được xem là nguyên nhân khởi phát các triệu chứng bệnh viêm da cơ địa:

• Cơ địa nhạy cảm: Những người nhạy cảm với các tác nhân từ môi trường như thời tiết thay đổi, bụi bặm, phấn hoa, các loại hóa chất tẩy rửa… từ môi trường hoặc do tính chất công việc.
• Dị ứng thức ăn: Nếu có cơ địa dễ dị ứng với một số loại thực phẩm như hải sản, sữa, đậu, bột mì… sẽ dễ dàng khởi phát các triệu chứng bệnh.
• Da mất đi khả năng tự bảo vệ: Tình trạng suy giảm nồng độ lipid trên da làm làn da dễ bị khô, cứng do mất nước, suy giảm sức đề kháng, tế bào da bị biến dạng… Và đây chính là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn xâm nhập gây bệnh.
• Dị ứng nguyên nội sinh: Trong huyết thanh của một số người có chứa kháng thể IgE dễ kích thích sản sinh T lympho và IgE gây ra viêm nhiễm với các triệu chứng nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy trên da.
• Trạng thái cảm xúc: Một số nghiên cứu cho thấy căng thẳng và stress kéo dài cũng là nguyên nhân hàng đầu gây kích phát các triệu chứng dị ứng.
• Xuất phát từ bệnh lý: Những người có tiền sử bệnh lý viêm mũi dị ứng hay hen suyễn cũng dễ dàng kéo theo viêm da cơ địa.

Lưu ý: Những nguyên nhân trên đây chỉ mang tính chất tương đối và không chắc chắn 100%. Để biết được chính xác nguyên nhân gây bệnh thì người bệnh phải thực hiện xét nghiệm chuyên sâu.

Viêm da cơ địa là bệnh lý da liễu nên những triệu chứng của bệnh chủ yếu xuất hiện ngoài da.

Một số triệu chứng chung

• Ngứa ngáy: Người bệnh ngứa ngáy và nổi mề đay do cơ thể sản sinh các hoạt chất histamine kích thích cơn ngứa. Hoạt chất này được tiết ra khi cơ thể phát hiện các tác nhân gây bệnh.
• Nổi mẩn đỏ: Trên bề mặt da xuất hiện các đốm mẩn đỏ hình đồng tiền và bong tróc nằm rải rác ở những vùng da trên cơ thể. Càng gãi ngứa nhiều thì càng nổi nhiều mụn nước trên da khó chịu.
• Phù nề: Sau khi những đốm mụn nước bị vỡ ra sẽ gây ra tình trạng phù nề kèm theo vừa sưng vừa nóng tại vùng da bị viêm.
• Đóng vảy: Tại vị trí vùng da bị viêm sau khi bị khô sẽ gây đóng vảy tiết vàng, gây ra các vết nứt và tiếp diễn tình trạng ngứa ngáy trong suốt một thời gian dài.
• Tổn thương da lan rộng: Chất dịch nhầy chảy ra từ vùng da bị tổn thương là điều kiện thuận lợi phát triển của các loại vi khuẩn, gây ra nhiễm trùng kế phát và bắt đầu lan rộng ra khắp các vùng da khác.
• Một số triệu chứng khác: Mệt mỏi, chán ăn, sụt cân, mất ngủ, suy nhược cơ thể…

Một số triệu chứng theo độ tuổi

• Đối với trẻ em dưới 3 tháng tuổi: Trẻ sơ sinh là độ tuổi dễ bị viêm da cơ địa nhất do sức đề kháng yếu kém. Trên bề mặt da ở hai bên mũi, miệng, má… nổi rất nhiều đốm mẩn ngứa, sưng và trợt da.
• Đối với trẻ em dưới 5 tuổi: Một số triệu chứng điển hình như vùng da quanh cổ, lòng bàn chân, xung quanh mắt cá, khuỷa tay… có vảy phấn trắng, phát ban, không sốt. Sau một thời gian làn da bị tổn thương này khô cứng lại và dày lên.
• Đối với trẻ từ 15 tuổi trở lên và người lớn: Nổi nhiều đốm mụn nước, phát ban mụn đỏ ở những vị trí phổ biến như các nếp gấp tại kẽ chân, kẽ tay, nách, vùng mặt, cổ…