Viêm Amidan Xơ Teo là gì? Dấu hiệu, Biến chứng có thể gặp

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – Tradimec

Đặt lịch hẹnXem hồ sơ

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – Tradimec

Đặt lịch

Viêm amidan xơ teo thường xảy ra rất phổ biến ở người trường thành. Đây là một trong các thể lâm sàng của tình trạng viêm mãn tính mà người bệnh có thể gặp phải. Nguyên nhân gây bệnh thường là do viêm nhiễm không được điều trị triệt để, hại khuẩn gặp được điều kiện thuận lợi tiếp tục sinh sôi và phát triển gây bệnh kéo dài.

Viêm amidan xơ teo là bệnh gì?

Viêm amidan xơ teo là tình trạng biến chứng của thể viêm amidan cấp tính, tuy nhiên chưa đạt tới giai đoạn mãn tính. Amidan khi đó thường không sưng phồng nhưng lại có biểu hiện xơ hóa, bề mặt amidan có nhiều lỗ gồ ghề. Đây là dạng bệnh lý thường gặp ở người trưởng thành.

Khi mắc bệnh, amidan thường teo nhỏ kích thước, quan sát thấy bề mặt có màu đỏ thẫm, gồ ghề, nhiều xơ trắng, mủ ứ tại các hốc khe. Tình trạng này xảy ra đa phần do bệnh nhân không điều trị triệt để viêm amidan, vi khuẩn lưu trú trong thời gian dài sản sinh dịch tiết gây xơ hóa.

Viêm amidan xơ teo có triệu chứng không quá rõ ràng, khó nhận biết và dễ nhầm lẫn với các dạng bệnh lý đường hô hấp khác. Người bệnh thường nhận thấy các biểu hiện khó chịu ở cổ họng kéo dài dai dẳng, nhất là hiện tượng miệng có mùi hôi khá khó chịu. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn gây ra các trở ngại về mặt tâm lý khiến chất lượng cuộc sống của người bệnh bị suy giảm.

Nếu không sớm điều trị, tình trạng xơ teo kéo dài khiến amidan trở nên thu nhỏ, chứa đầy dịch mủ, lan rộng viêm nhiễm nguy hiểm. Người bệnh có thể phải đối mặt với các biến chứng khu vực tai – mũi – họng. Cực kỳ nguy hại khi vi khuẩn, virus theo đường máu di chuyển đến các cơ quan xa ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe người bệnh.

Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Bệnh viêm amidan xơ teo hình thành thường là do vi khuẩn xâm nhập, trong đó các chủng phổ biến như xoắn khuẩn, tụ cầu khuẩn, liên cầu khuẩn hoặc các chủng vi khuẩn ưa khí và kị khí. Chúng tấn công vào đường mũi, họng, sau đó lưu trú và tiếp tục sinh sôi phát triển trong amidan khẩu cái ở hai bên thành họng.

Ngoài ra, có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng này có thể kể đến như:

• Người bệnh không điều trị dứt điểm viêm amidan cấp tính trong thời gian bệnh mới khởi phát. Vi khuẩn còn sót lại trong khoang miệng, khe hốc amidan tiếp tục tấn công làm tái phát bệnh thường xuyên.
• Vệ sinh răng miệng không sạch sẽ tạo cơ hội cho hại khuẩn phát triển, tấn công vào các cơ quan tai – mũi – họng, trong đó phổ biến nhất là tại amidan khẩu cái.
• Hệ miễn dịch của cơ thể suy yếu, thể trạng suy nhược không chống lại được sự xâm nhập của các hại khuẩn từ bên ngoài.
• Một số bệnh lý khác có thể là nguyên nhân làm lan viêm nhiễm sang amidan như bệnh viêm xoang, viêm mũi, hoặc các tình trạng răng, nướu, nha chu khác,…
• Môi trường ô nhiễm, thói quen vệ sinh kém, thời tiết thay đổi,… cũng có thể tác động đến cơ thể, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và tiếp tục làm tái phát viêm nhiễm tại amidan.

Người bệnh bị viêm amidan xơ teo thường có các dấu hiệu nhận biết khá mờ nhạt làm nhiều người chủ quan. Đến khi hầu họng bắt đầu xuất hiện các tổn thương, dấu hiệu sẽ trở nên rõ ràng hơn. Nhận biết thông qua:

• Tình trạng xơ teo khiến amidan trở nên cứng chắc hơn, tuy nhiên kích thước lại thu nhỏ hơn so với bình thường. Quan sát thấy bề mặt amidan hai bên thành họng gồ ghề, có màu đỏ thẫm, xơ trắng.
• Khi dùng lực tác động vào cổ họng vị trí amidan thấy cứng, hốc khe tiết ra mủ, hạch ở hàm dưới sưng vừa phải.
• Khi đó người bệnh sẽ nhận thấy các cơn đau xuất hiện, nuốt nghẹn, khó khăn khi ăn uống.
• Mùi hôi miệng khó chịu, cơn ho khan xuất hiện tuy nhiên không thường xuyên. Cổ họng có cảm giác vướng khiến người bệnh đăng hắng, khạc nhổ.

Viêm amidan xơ teo thường ít phát sinh các triệu chứng toàn thân như dạng viêm cấp tính. Tuy nhiên người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi cơ thể, người xanh xao do ăn uống kém, lâu dần có thể dẫn đến suy nhược.

Các biến chứng có thể xảy ra khi viêm amidan xơ teo

Tình trạng amidan xơ teo thường xuất phát từ tình trạng viêm nhiễm cấp tính tái phát thường xuyên nhưng không được điều trị triệt để. Bệnh diễn biến trong thời gian dài tuy nhiên triệu chứng mờ nhạt khiến nhiều người bệnh chủ quan trong việc điều trị. Khi đó, amidan thoái hóa dần có thể gây ra nhiều biến chứng.

Vi khuẩn có thể trú ngụ sau đó gặp điều kiện thuận lợi phát triển làm tái đi tái lại tình trạng sưng viêm amidan. Ngoài ra, nguy cơ chúng lan rộng xâm nhập sang các cơ quan xung quanh là rất cao, đồng thời có khả năng theo máu đi đến các cơ quan xa hơn. Cụ thể như:

• Biến chứng tại chỗ: Viêm amidan tái đi tái lại nhiều lần làm xơ teo cơ quan này. Vi khuẩn cư trú lượng lớn tiết dịch mủ dẫn đến áp xe amidan, sỏi amidan. Đa số các biến chứng tại chỗ thường không quá nguy hiểm, tuy nhiên chúng có thể gây ra nhiều ảnh hưởng cho đời sống người bệnh.
• Biến chứng gần: Không xử lý viêm nhiễm lâu dần vi khuẩn có thể lan rộng ra các cơ quan xung quanh. Người bệnh có thể gặp phải một số biến chứng như viêm tai giữa, viêm xoang, viêm mũi và thanh quản,…
• Biến chứng xa: Trường hợp vi khuẩn theo máu di chuyển đến các cơ quan xa có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm hơn. Chẳng hạn làm khởi phát các vấn đề về tim, khớp, thận,… thậm chí có nguy cơ đe dọa tính mạng người bệnh.

Không chỉ gây ra các biến chứng kể trên, viêm amidan xơ teo khiến người bệnh bị hôi miệng nặng, ngay cả khi người bệnh vệ sinh miệng cũng không giảm được mùi khó chịu. Điều này không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe tuy nhiên lại gây cản trở tâm lý, làm người bệnh thiếu tự tin khi giao tiếp với mọi người xung quanh.

Phương pháp điều trị tình trạng viêm amidan xơ teo

Viêm amidan xơ teo như đã đề cập là thể lâm sàng của chứng viêm amidam mãn tính. Tùy vào tình trạng của từng người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương án can thiệp phù hợp. Hiện nay, với tình trạng viêm nhiễm nhẹ, amidan xơ hóa chưa nặng nề có thể khắc phục triệu chứng và loại bỏ vi khuẩn bằng thuốc như:

• Thuốc kháng sinh: Có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh lưu trú trong hầu họng, amidan. Bác sĩ kê toa loại thuốc cho đối tượng bệnh nhân cụ thể. Một số loại được sử dụng phổ biến như thuốc kháng sinh nhóm penicillin, macrolide,… Thông thường liều dùng kéo dài trong khoảng 10 – 15 ngày một đợt điều trị.
• Dung dịch súc miệng: Ngoài thuốc kháng sinh, để loại bỏ nguy cơ hại khuẩn lưu trú ở khoang miệng tiếp tục sinh sôi tấn công amidan, bác sĩ có thể kết hợp cho người bệnh sử dụng dung dịch súc miệng. Một số loại như chlorhexidine, povidon, alcohol,… Các loại này có thể loại bỏ được cả vi khuẩn lẫn virus trong khoang miệng. Sử dụng dung dịch súc miệng cũng góp phần giảm mùi hôi miệng khó chịu.
• Một số thuốc khác: Bác sĩ có thể kết hợp thêm thuốc chống viêm, thuốc giảm ho, giảm đau,… điều trị triệu chứng cho người bệnh

Sử dụng thuốc Tây điều trị viêm amidan xơ teo có hiệu quả nhanh, giúp người bệnh cải thiện viêm nhiễm, phòng tránh rủi ro biến chứng gây hại sức khỏe. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng người bệnh nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc đột ngột hoặc kéo dài thời gian dùng thuốc, bởi nguy cơ phát sinh tác dụng phụ cao, dễ gây lờn thuốc khiến cơ thể gặp nhiều vấn đề ảnh hưởng khác.

Trường hợp cơ thể người bệnh không đáp ứng tốt điều trị bằng phương pháp nội khoa, bác sĩ có thể cân nhắc tiến hành phẫu thuật cắt bỏ amidan để loại bỏ ổ viêm triệt để. Ngoài ra, biện pháp ngoại khoa còn áp dụng cho đối tượng có nguy cơ biến chứng viêm nhiễm và không có khả năng chữa trị bằng thuốc.

Cắt amidan được đánh giá là biện pháp hữu hiệu giúp điều trị viêm amidan xơ teo khi bệnh tiến triển nặng. So với trẻ em, amdian của người trưởng thành khi đã suy giảm hoàn toàn khó có thể phục hồi và không còn giữ vai trò bảo vệ cơ thể. Do đó, việc cắt bỏ amidan để điều trị là cần thiết ở giai đoạn này, giúp triệt tiêu ổ viêm, phòng tránh rủi ro cho người bệnh.

Thông thường ca phẫu thuật cắt amidan được tiến hành đơn giản. Người bệnh có thể trở về nhà sau 4 – 6 tiếng thực hiện phẫu thuật. Sau 2 – 3 tuần chăm sóc tốt sức khỏe người bệnh có thể phục hồi hoàn toàn. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, trước khi phẫu thuật người bệnh nên lựa chọn bệnh viện uy tín, có bác sĩ chuyên môn và tay nghề giỏi.

Biện pháp phòng tránh hiệu quả

Viêm amidan xơ teo xuất hiện phổ biến ở người trưởng thành. Nguyên nhân như đã đề cập bên trên thường do sự chủ quan hoặc không can thiệp điều trị viêm amidan cấp một cách triệt để. Vi khuẩn, virus lưu trú tiếp tục phát triển gây hại cho cơ thể khi gặp điều kiện thuận lợi.

Vậy, làm thế nào để phòng tránh chứng bệnh này? Các chuyên gia khuyến khích mọi người chú ý đến chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Cụ thể một số lưu ý phòng tránh viêm amidan xơ teo như sau:

• Điều trị viêm amidan dứt điểm, tránh tình trạng viêm nhiễm tái phát nhiều lần khiến vi khuẩn cư trú trong hốc khe amidan.
• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đánh răng ngày 2 lần kết hợp dùng dung dịch súc miệng để làm sạch hiệu quả hơn khoang miệng.
• Khi đi ra ngoài nên sử dụng khẩu trang để hạn chế tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, vi khuẩn,… nhất là khu vực môi trường không đảm bảo, đông người.
• Sử dụng dung dịch nước muối nhỏ mũi mỗi tuần 1 – 2 lần để loại bỏ vi khuẩn ra khỏi đường hô hấp.
• Tránh xa khói thuốc lá, không sử dụng chất kích thích độc hại, vệ sinh không gian sống và hạn chế tiếp xúc các dị nguyên có nguy cơ gây dị ứng.
• Tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch cho cơ thể thông qua chế độ ăn uống lành mạnh. Ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi, hạn chế đồ ăn dầu mỡ, cay nóng,… Không nên dùng nhiều rượu bia, đồ uống chứa cồn, chất kích thích.
• Khi thời tiết thay đổi, nhất là giai đoạn chuyển mùa nên giữ ấm cho cơ thể, khu vực hầu họng.
• Tập thể dục để tăng cường sức khỏe, giữ tinh thần thoải mái, nghỉ ngơi hợp lý, không nên thức khuya.
• Không sử dụng thuốc khi chưa được bác sĩ hướng dẫn, nhất là tránh lạm dụng thuốc kháng sinh để giảm nguy cơ gặp phải tác dụng phụ ảnh hưởng sức khỏe.

Viêm amidan xơ teo là dạng viêm nhiễm phổ biến hiện nay, chủ yếu xảy ra ở người trưởng thành. Mặc dù triệu chứng không quá nặng nề, tuy nhiên khi viêm nhiễm kéo dài có thể phát sinh nhiều biến chứng khác. Lúc này người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe, thậm chí là đe dọa tính mạng. Vì thế bạn không nên chủ quan, thay vào đó cần điều trị tích cực viêm nhiễm và chủ động phòng ngừa bệnh tái phát.

Có thể bạn quan tâm:

• 10 cách giảm đau khi bị viêm amidan tại nhà cực đơn giản
• Bị Viêm Amidan Uống Thuốc Gì Tốt? Đông Y hay Tây y?
• Thuốc kháng sinh điều trị viêm amidan và những lưu ý cần nhớ
• Điều trị viêm amidan bằng Đông Y với 7 bài thuốc cổ truyền