Tiêm Ngoài Màng Cứng Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm: Phương pháp hiệu quả mới

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ CK I BÁC SĨ DOÃN HỒNG PHƯƠNG

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc

Đặt lịch hẹnXem hồ sơ

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CK I BÁC SĨ DOÃN HỒNG PHƯƠNG

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc

Đặt lịch

Tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm là phương pháp nội khoa có độ an toàn và mang lại hiệu quả cao. Phương pháp này giúp cải thiện tình trạng đau nhức, tăng cường chức năng vận động và làm chậm quá trình lão hoá.

Phương pháp tiêm ngoài màng cứng là gì?

Tiêm ngoài màng màng cứng là phương pháp điều trị đau lưng, thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa phổ biến. Phương pháp này được tiến hành bằng cách dùng một mũi tiêm có chứa steroid tác động trực tiếp vào khoang ngoài màng cứng (màng nằm bên ngoài màng bảo vệ tuỷ sống) giúp cải thiện tình trạng đau nhức và một số biểu hiện đi kèm.

Khoang ngoài màng cứng có chứa các dây thần kinh, chất béo và mạch máu. Ngoài ra, bao quanh màng cứng là mang túi có chức năng bảo vệ tuỷ sống, Bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định tiêm ngoài màng cứng đối với trường hợp bị thoát vị đĩa đệm để giúp kiểm soát cơn đau mãn tính hoặc một số biện pháp nội khoa không mang lại hiệu quả.

Theo đó, tiêm ngoài màng cứng thường được chỉ định điều trị thoát vị đĩa đệm cổ, thắt lưng, ngực, vùng xương cùng vùng cột sống. Trước khi tiêm, vùng da cần điều trị sẽ được làm sạch, gây tê bằng thuốc tiêm tê cục bộ.

Hiệu quả của phương pháp điều trị này không mang tính đồng nhất ở tất các trường hợp bệnh. Tuy nhiên, trong đa số các trường hợp, phương pháp này có mục đích như sau:

• Giúp kiểm soát cơn đau bằng cách giảm viêm trong và xung quanh rễ thần kinh
• Cải thiện khả năng vận động, chức năng ở vai, lưng, chân và cánh tay
• Hỗ trợ bệnh nhân tham gia các phương pháp vật lý trị liệu và phục hồi chức năng toàn diện.

Tiêm ngoài màng cứng chữa bệnh hoạt động như thế nào?

Thuốc steroid dùng để tiêm ngoài màng cứng được sử dụng đơn thuần hoặc kết hợp với thuốc gây mê hoặc steroid với nước muối để tăng hiệu quả chữa trị. Tùy thuộc vào dạng thoát vị đĩa đệm, các triệu chứng và tình trạng sức khoẻ, bác sĩ sẽ sử dụng thuốc tiêm phù hợp.

Các mũi tiêm ngoài màng cứng hoạt động theo cơ chế sau:

• Kiểm soát phản ứng viêm từ các nguồn đau cơ học, hoá học như thoát vị đĩa đệm và dây thần kinh bị chèn ép
• Làm giảm hoạt động của hệ miễn dịch để hạn chế sản xuất các tế bào viêm trong cơ thể
• Các steroid sau khi được tiêm vào khoang ngoài màng cứng sẽ được phân tán đều và đầu dây kinh, các mô. Thuốc lan truyền với tác dụng giảm đau và chống viêm các cấu trúc truyền đau.

Lợi ích của phương pháp tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm là bệnh lý có tính chất mãn tính, tiến triển chậm và gần như không thể điều trị dứt điểm. Việc áp dụng các phương pháp điều trị chỉ có tác dụng giảm cơn đau nhức, cải thiện một số triệu chứng đi kèm, làm chậm quá trình lão hoá và nâng cao chất lượng cuộc sống người bệnh.

Về hiệu quả của phương pháp tiêm ngoài màng cứng chữa bệnh lý còn phù thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Tuy nhiên, người bệnh sau khi được thực hiện tiêm ngoài màng cứng, steroid có thể mang lại một số lợi ích nhất định như:

• Giảm đau nhức và viêm dây thần kinh: Steroid có tác dụng làm giảm sản xuất các hóa chất có thể gây viêm, đồng thời làm giảm độ nhạy cảm của các dây thần kinh với tín hiệu đau. Điều này khiến cơ thể tạo ra ít tín hiệu đau và cải thiện cơn đau nhanh chóng.
• Giúp giảm lượng thuốc uống: Việc tiêm steroid ngoài màng cứng sẽ hạn chế hoặc loại bỏ lượng thuốc dùng qua đường uống. Từ đó hạn chế một số tác dụng phụ của thuốc ảnh hưởng đến chức năng gan, thận.
• Tăng hiệu quả vật lý trị liệu: Thuốc tiêm giúp cải thiện tình trạng đau nhức, cho phép người bệnh tiếp tục thực hiện vật lý trị liệu cũng như phục hồi chức năng xương khớp.
• Trì hoãn phẫu thuật: Tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm không chỉ giúp cải thiện cơn đau mà còn giúp người bệnh trì hoãn phẫu thuật. Trường hợp áp dụng vật lý trị liệu mang lại hiệu quả tốt, người bệnh có thể không cần can thiệp phẫu thuật.

Phương pháp tiêm ngoài màng chứng chỉ mang lại tác dụng tạm thời. Tuy nhiên, việc kiểm soát cơn đau có thể giúp người bệnh tiến bộ trong tập vật lý trị liệu, phục hồi chức năng và cải thiện khả năng vận động đáng kể. Ngoài ra, trong một số trường hợp được yêu cầu tiêm nhắc lại để mang lại hiệu quả lâu dài.

Các loại steroid dùng tiêm ngoài màng cứng

Các steroid được chỉ định tiêm ngoài màng cứng khác nhau căn cứ vào kích thước hạt, khả năng hòa tan trong nước, kết tụ hoặc kết thành cục với nhau. Dưới đây là một số loại steroid phổ biến:

• Steroid dạng hạt: Steroid có dạng hạt lớn, không tan trong nước. Những hạt này khi kết tụ lại với nhau, lắng đọng tại vị trí dây thần kinh bị viêm hoặc chèn ép trong thời gian dài nhằm hỗ trợ giảm đau hiệu quả.
• Steroid không hạt: Đây là dạng steroid có khả năng hoà tan trong nước, không chứa hạt hoặc hạt có kích thước nhỏ, không thể kết tụ lại. Loại steroid thường được dùng tiêm ngoài màng cứng trong thời gian ngắn, có tác dụng giảm đau nhức ngắn hạn.

Cách tiêm steroid ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm

Theo đánh giá của các chuyên gia, việc tiêm steroid vào màng cứng có thể giúp kiểm soát cơn đau cấp tính do thoát vị đĩa đệm gây ra hiệu quả. Do thuốc có tác dụng chống viêm, giảm đau mạnh và tác động trực tiếp vào vị trí bị đau nhức.

Phương pháp tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm được tiến hành như sau:

• Tiêm qua màng cứng: Đối với phương pháp này, kim tiêm được đưa trực tiếp vào khoang ngoài màng cứng, qua các đĩa đệm ở bên cạnh ống sống, gần khu vực mà dây thần kinh có thể bị kích thích. Kỹ thuật tiêm này tác động vào rễ thần kinh nhằm kiểm soát cơn đau và tình trạng viêm. Kỹ thuật này còn được gọi là phương pháp tiếp cận dưới màng cứng.
• Tiêm giữa các đốt sống: Trong phương pháp này, kim tiêm được đưa vào không gian giữa các phiến đốt sống liền kề (ở thành sau của đốt sống) đến khoang ngoài màng cứng. Phương pháp này thường kém chính xác hơn, không thể lắng đọng thuốc gần các rễ thần kinh, dung dịch steroid  có thể tự do lan truyền trong khoang ngoài màng cứng.
• Tiêm vào khoang chậu: Kim tiêm được đặt vào xương cùng bên dưới cột sống thắt lưng, thông qua 1 lỗ nhỏ ẩn bên dưới xương cùng. Phương pháp này thường mang lại hiệu quả kém, tuy nhiên được đánh giá có độ an toàn và dễ thực hiện. Phương pháp này giúp kiểm soát cơn đau lan rộng.

Quy trình tiêm ngoài màng cứng chữa bệnh lý được thực hiện dưới sự hướng dẫn của tia X – quang có thuốc cản quang nhằm đảm bảo tính chính xác. Phương pháp tiêm được thực hiện vào kinh nghiệm, kỹ năng của bác sĩ. Bệnh nhân cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn cụ thể.

Tỷ lệ thành công khi chữa bệnh bằng tiêm ngoài màng cứng

Các nghiên cứu nhận thấy, có đến 70 – 90% các trường hợp có thể giảm đau nhức vùng bị thoát vị từ 1 tuần đến 1 năm sau khi tiêm steroid ngoài màng cứng. Nếu các phản ứng đầu tiên tốt, bác sĩ có thể chỉ định tiêm mũi hai khi hiệu quả bắt đầu giảm dần. Thông thường, mỗi bệnh nhân chỉ có thể tiêm đối đa 3 mũi trong 12 tháng.

Phương pháp tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm mang lại hiệu quả ngắn hạn. Tuy nhiên, về lâu dài hiệu quả của thuốc có thể phụ thuộc vào vị trí thoát vị đĩa đệm. Cụ thể các phát hiện lâm sàng bao gồm:

• Tại vị trí cột sống cổ, có khoảng 54 – 80% người bệnh cải thiện triệu chứng từ 6 tháng đến 2 năm với tổng số mũi tiêm từ 3 – 6 mũi
• Tại vị trí cột sống thắt lưng, có khoảng 53 – 56% người bệnh cải thiện triệu chứng đau nhức và chức năng sau 1 năm với tổng số mũi tiêm từ 3 – 4 mũi.

Tuy nhiên, một số trường hợp người bệnh có thể giảm đau ít hoặc không cải thiện. Bên cạnh đó, hiệu quả có thể tăng cao nếu được chỉ định kết hợp với bài tập vật lý trị liệu hoặc các bài tập tăng cường chức năng vận động tại nhà.

Chống chỉ định

Trong một số trường hợp, người bệnh có thể gặp rủi ro và tác dụng phụ không mong muốn khi tiêm steroid ngoài màng cứng. Những đối tượng chống chỉ định phương pháp tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm, bao gồm:

• Dị ứng với thuốc gây mê
• Gặp các vấn đề về đông máu
• Nhiễm trùng
• Người bị đái tháo đường không thể kiểm soát hoặc không được điều trị phù hợp
• Đang sử dụng một số loại thuốc

Tuỳ thuộc vào tình trạng sức khoẻ và một số vấn đề liên quan, bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp điều trị bệnh phù hợp và an toàn. Do đó, bệnh nhân cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa về tình trạng sức khoẻ, bệnh sử và các loại thuốc đang sử dụng để tránh những rủi ro không mong muốn.

Tác dụng phụ khi tiêm ngoài màng cứng chữa bệnh lý

Tương tự như các phương pháp điều trị bệnh khác, tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm cũng tồn tại một số rủi ro và tác dụng phụ. Tuy nhiên, các tác dụng phụ thuốc chỉ tạm thời. Rất ít trường hợp phát sinh các rủi ro nghiêm trọng.

Theo đó, rủi ro phổ biến nhất của phương pháp này là không mang lại hiệu quả giảm đau hoặc hiệu quả thấp. Trong một số trường hợp, tác dụng giảm đau chỉ thoát qua, cơn đau nhức bùng phát trở lại sau một tuần.

Một số tác dụng phụ phổ biến khi chữa thoát vị đĩa đệm bằng phương pháp tiêm ngoài màng cứng, bao gồm:

• Chóng mặt
• Buồn nôn
• Đau đầu
• Đỏ bừng mặt, có cảm giác ấm áp trên da
• Ngất xỉu, thường liên quan đến tình trạng lo lắng quá mức gây suy giảm nhịp tim, huyết áp đột ngột.

Những tác dụng phụ trên thường được kiểm soát sau khi nghỉ ngơi. Nếu xuất hiện cơn đau tại vị trí tiêm, bệnh nhân có thể cải thiện bằng cách chườm mát.

Biến chứng khi chữa thoát vị đĩa đệm bằng tiêm ngoài màng cứng

Phương pháp tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm là phương pháp điều trị nội khoa, ít xâm lấn, có độ an toàn cao. Tuy nhiên, trong một số trường hợp có thể xuất hiện biến chứng sau khi áp dụng phương pháp này.

Các biến chứng sau khi áp dụng phương pháp tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm, bao gồm:

• Nhiễm trùng: Đây được xem là biến chứng phổ biến khi thực hiện tiêm ngoài màng cứng. Nhiễm trùng có thể xảy ra, ảnh hưởng đến toàn thân, bao gồm tuỷ sống, não hoặc chỉ ảnh hưởng cục bộ tại vị trí tiêm. Theo đó, nhiễm vi khuẩn từ da của người bệnh là nguyên nhân phổ biến dẫn đến trùng trùng. Vì vậy, sát khuẩn trước khi tiêm là bước quan trong trong quá trình điều trị.
• Chảy máu: Tổn thương động mạch khi tiêm màng cứng có thể dẫn đến chảy máu cục bộ, tụ máu ở các mô mềm, màng tuỷ sống hoặc khoang ngoài màng cứng. Chảy máu hoặc hình thành cục máu đông trong động mạch có thể ảnh hưởng đến quá trình cung cấp máu đến các cơ quan trong cơ thể và có thể đe dọa đến tính mạng.
• Thủng màng cứng: Biến chứng này thường xảy ra khi thực hiện tại cơ sở kém chất lượng, bác sĩ không có trình độ chuyên môn cao. Trong quá trình đưa kim vào màng ngoài của tủy sống (màng cứng) có thể gây thủng màng cứng. Tình trạng này khiến dịch não tuỷ bị rò rỉ, giảm áp lực lên dịch não tuỷ và gây đau đầu.
• Tổn thương thần kinh: Tình trạng tổn thương các thần kinh lân cận khi tiêm ngoài màng cứng có thể dẫn đến cảm giác bất thường, mất cảm giác, co giật. Trường hợp các dây thần kinh cauda equina bị tổn thương ở đáy tủy sống, người bệnh cần được cấp cứu kịp thời.
• Một số biến chứng khác: Ngoài các biến chứng trên, tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm còn gây ra một số biến chứng khác như các biến chứng liên quan đến tim mạch, rủi ro liên quan đến thuốc tê, steroid dạng hạt,…

Khi nào cần đến bệnh viện?

Tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị địa đệm là phương pháp điều trị mới, được đánh giá có độ an toàn và hiệu quả cao. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể xuất hiện các biến chứng nguy hiểm sau khi tiêm.

Do đó, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện để được cấp cứu kịp thời khi nhận thấy các biểu hiện sau:

• Đau nhức dữ dội khi ngồi hoặc đứng và cải thiện hơn khi nằm. Đây có thể là dấu hiệu thủng màng cứng cần được xử lý kịp thời
• Sốt từ 38 độ C, đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng
• Giảm hoặc mất khả năng kiểm soát ruột và bàng quang
• Có cảm giác tế hoặc yếu ở một hoặc 2 chân, đây có thể là dấu hiệu quả chấn thương thần kinh

Tiêm ngoài màng cứng chữa thoát vị đĩa đệm là phương pháp điều trị nội khoa phổ biến. Phương pháp được đánh giá có độ an toàn cao, mang lại hiệu quả và hỗ trợ trì hoãn phẫu thuật. Tuy nhiên, để đạt được kết quả điều trị tốt nhất và đảm bảo an toàn, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn cụ thể.

Có thể bạn quan tâm:

• Các Bài Thuốc Đắp Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm Hiệu Quả Theo Dân Gian
• Phương Pháp Cấy Chỉ Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm Có Hiệu Quả Không?
• Bài Thuốc Từ Cây Xương Rồng Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm Dễ Áp Dụng
• 8 Cách Dùng Cây Ngải Cứu Chữa Thoát Vị Đĩa Đệm Giúp Giảm Đau

ĐỪNG BỎ LỠ

Quá trình nghiên cứu bài thuốc xương khớp Quốc dược Phục cốt khang

Bác sĩ xương khớp - Hậu duệ đời thứ 18 của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông