Cập nhật lúc 10:59 - 12/09/2023
Thoát Vị Đĩa Đệm Chèn Dây Thần Kinh và Hướng Điều Trị
Theo dõi Viện y dược dân tộc trên
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh có mức độ nguy hiểm cao, khả năng phát sinh nhiều biến chứng. Trong đó, trường hợp không điều trị, người bệnh gặp phải nhiều ảnh hưởng sức khỏe, thậm chí gây bại liệt hoàn toàn. Do đó, khi nhận thấy các triệu chứng bất thường, người bệnh cần chủ động thăm khám và can thiệp điều trị càng sớm càng tốt.
Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là như thế nào?
Thoát vị đĩa đệm là bệnh lý xương khớp thường gặp hiện nay, bệnh hình thành khi nhân nhầy bên trong đĩa đệm thoát ra ngoài gây sưng đau khu vực cột sống – thắt lưng. Trường hợp thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là một trong những biến chứng do bệnh lý này gây ra. Đĩa đệm khi đó bị tổn thương, sưng tấy và nằm chèn lên ống sống hay các rễ thần kinh.
Tùy thuộc vào vị trí đĩa đệm bị tổn thương mà triệu chứng cũng như cơ quan bị ảnh hưởng sẽ khác nhau. Theo đó, thoát vị đĩa đệm có thể gây chèn ép lên thần kinh cổ hoặc hệ thống thần kinh tọa. Cụ thể như sau:
- Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh cổ: Người bệnh thường nhận thấy các cơn đau tập trung ở vùng cổ, vai gáy. Cơn đau âm ỉ, kéo dài từ cổ tới bả vai, sau đó lan xuống cánh tay rồi rộng ra bàn tay và tới các ngón tay. Đặc biệt khi người bệnh cử động, cơn đau ở khu vực cổ ngày càng nặng nề hơn, người bệnh đôi khi cảm nhận được cơn nhói như kim châm kèm theo hiện tượng tê bì, ngứa ngáy.
- Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh tọa: Tình trạng thường xảy ra đối với trường hợp đĩa đệm bị tổn thương nằm ở cột sống vùng thắt lưng. Người bệnh lúc này gặp phải các cơn đau dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa bị chèn ép. Nhất là khu vực vùng hông ngang thắt lưng đến các vị trí như mông, đùi, bắp chân, bàn chân. Cơn đau khi dây thần kinh tọa bị chèn ép thường khá dữ dội, đôi khi người bệnh cảm thấy như bị điện giật kèm theo cơn ngứa ngáy vô cùng khó chịu. Lúc này, người bị gặp phải nhiều khó khăn trong việc vận động thân dưới, khó khăn khi duỗi thẳng chân.
Nguyên nhân gây bệnh và các biểu hiện điển hình
Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh thường khởi phát với các triệu chứng nhẹ, người bệnh thường chủ quan không thăm khám điều trị sớm. Nguyên nhân gây bệnh khá đa dạng, dưới đây là một số yếu tố tác động khiến đĩa đệm tổn thương chèn ép lên các dây thần kinh xung quanh:
- Tư thế sai: Ngồi hoặc đứng quá lâu, vận động sai cách, sai tư thế,… khiến hệ thống xương khớp dễ sai lệch dẫn đến tình trạng thoát vị. Trong đó, đĩa đệm cột sống lưng có thể bị tác động làm khối thoát vị ngày càng nặng chèn lên dây thần kinh.
- Tăng cân nhanh, béo phì: Người có cân nặng không cân đối, tăng cân nhanh chóng trong thời gian ngắn, béo phì rất dễ gặp các vấn đề về xương khớp. Khi đó, tải trọng của cơ thể gây thêm áp lực cho tình trạng thoát vị, lâu dần nhân nhầy đĩa đệm thoát ra ngoài gây sưng phồng làm dây thần kinh bị chèn ép phát sinh các cơn đau nhức khó chịu.
- Thói quen sinh hoạt: Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm phát sinh tình trạng thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh. Chẳng hạn như thói quen ngủ kê đầu quá cao, thay đổi tư thế nằm đột ngột, lười vận động,… làm xương khớp bị xơ cứng, sai lệch.
- Ảnh hưởng bởi bệnh xương khớp: Một số bệnh lý về xương khớp có thể kể đến như thoái hóa cột sống, gai cột sống, vẹo cột sống,… không được điều trị lâu ngày có thể dẫn đến tình trạng thoát vị đĩa đệm. Nhân nhầy đĩa đệm thoát ra ngoài nằm chèn lên dây thần kinh xung quanh dẫn đến các cơn đau đột ngột hoặc âm ỉ, dữ dội kéo dài.
- Ăn uống thiếu chất: Cơ thể không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng dễ mắc phải nhiều bệnh lý. Trong đó, người bệnh ăn thiếu canxi, vitamin D rất dễ mắc phải các bệnh lý về xương khớp, trong đó có bệnh thoát vị đĩa đệm.
- Chấn thương, tai nạn: Đây là một trong những yếu tố khiến bạn bị bệnh xương khớp. Các chấn thương làm nứt bao đĩa đệm khiến nhân nhầy tràn ra chèn lên dây thần kinh.
- Các nguyên nhân khác: Ngoài các nguyên nhân kể trên, bệnh thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh còn do một số yếu tố khác gây nên như có liên quan đến di truyền, dị tật bẩm sinh từ trong bụng mẹ,…
Xác định nguyên nhân gây bệnh và kiểm tra mức độ thoát vị đĩa đệm để có biện pháp điều trị hợp lý nhất. Người bệnh không nên chủ quan vì tình trạng chèn dây thần kinh kéo dài có thể phát sinh các biến chứng nguy hại khác, ảnh hưởng chức năng vận động, thậm chí là đe dọa tính mạng của người bệnh. Chính vì thế, bạn nên chủ động đến gặp bác sĩ nếu nhận thấy cơ thể có các dấu hiệu sau đây:
- Đau âm ỉ ở cột sống lưng, tùy vào vị trí tổn thương, dây thần kinh bị chèn ép mà cơn đau sẽ nặng hay nhẹ. Người bệnh sau khi nghỉ ngơi sẽ nhận thấy cơn đau thuyên giảm, tuy nhiên đừng chủ quan.
- Tại vị trí cột sống bị tổn thương, cơn đau ngứa râm rang xuất hiện, người bệnh có cảm giác như bị kim châm, nặng hơn là tình trạng đau nhức đột ngột như bị điện giật.
- Đi lại khó khăn, khả năng vận động của xương khớp suy giảm. Đặc biệt người bệnh vận động mạnh, làm việc quá sức khiến cơn đau ngày càng trở nên trầm trọng hơn.
- Cơ trở nên yếu dần, di chuyển khó, nhiều khả năng gây bại liệt.
Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh có nguy hiểm không?
Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là tình trạng nguy hại, có khả năng phát sinh các biến chứng làm ảnh hưởng chức năng vận động và sức khỏe của người bệnh. Theo đó, các trường hợp xấu có thể xảy ra như:
- Đau nhức dữ dội kéo dài: Tình trạng đau nhức là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh thoát vị đĩa đệm. Trường hợp bao xơ bị rách hoàn toàn làm nhân nhầy đĩa đệm tràn ra ngoài chèn lên dây thần kinh khiến cơn đau trở nên nặng nề hơn. Biến chứng này không chỉ gây ảnh hưởng đến khả năng vận động mà còn làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống và sức khỏe của bệnh nhân.
- Suy nhược cơ thể: Các cơn đau đớn khó chịu khiến người bệnh mệt mỏi, dần dần cơ thể trở nên suy nhược. Đồng thời, việc đi lại khó khăn khiến người bệnh lười vận động. Điều này làm cho xương khớp trở nên xơ cứng hơn, máu huyết kém lưu thông, cơ thể ngày càng mệt mỏi suy nhược.
- Rối loạn đại – tiểu tiện: Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh khiến cho hoạt động đại tiện và tiểu tiện bị rối loạn, biến chứng này còn được gọi là hội chứng đuôi ngựa. Cơ chế biến chứng xảy ra là do cơ vòng hậu môn, cơ thắt bàng quang bị rối loạn hoạt động đóng mở dưới sự chi phối của tình trạng chèn ép rễ dây thần kinh thắt lưng. Lúc này người bệnh gặp phải khó khăn khi tự chủ đại tiểu tiện.
- Rối loạn cảm giác: Dây thần kinh cảm giác có thể bị chèn ép bởi các khối thoát vị. Đây là nguyên nhân khiến người bệnh cảm thấy nóng lạnh bất thường, kèm theo đó là tình trạng tê bì khó chịu.
- Teo cơ, liệt cơ: Khả năng vận động của người bệnh bị suy giảm do ảnh hưởng bởi tình trạng chèn ép dây thần kinh. Trường hợp cơ xương xơ cứng trong thời gian dài có xu hướng thoái hóa sớm, teo nhỏ dần, cơ bắp trở nên yếu hơn. Ngoài ra, việc tuần hoàn máu kém lưu thông khiến xương khớp không được cung cấp đủ dưỡng chất có thể gây teo và liệt cơ.
- Tàn phế vĩnh viễn: Như đã đề cập, bệnh thoát vị đĩa đệm khi phát triển nặng chèn ép rễ dây thần kinh có thể gây yếu cơ, teo cơ, tổn thương lâu dần khiến người bệnh bị mất dần khả năng vận động. Biến chứng tàn phế là một trong những hệ lụy không bệnh nhân nào mong muốn gặp phải.
Để phòng tránh các trường hợp xấu kể trên xảy ra, bạn đọc nên chủ động thăm khám sớm khi nhận thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường. Bác sĩ sẽ thăm khám, chẩn đoán tình trạng tổn thương, thoát vị đĩa đệm và hướng dẫn các biện pháp điều trị phù hợp, phòng ngừa biến chứng.
Phương pháp chẩn đoán thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh
Khi đến bệnh viện thăm khám, bác sĩ trước hết sẽ khai thác thông tin liên quan đến triệu chứng, tiền sử bệnh lý, thuốc đang sử dụng từ người bệnh. Sau đó, tùy vào thông tin thu nhận được, bác sĩ sẽ cân nhắc lựa chọn phương pháp xét nghiệm, kiểm tra chuyên sâu hơn. Theo đó, một số thủ thuật được tiến hành như:
- Chụp X quang
- Chụp CT Scan
- Chụp cộng hưởng từ MRI
Các phương pháp này cho ra hình ảnh cột sống lưng, giúp bác sĩ xác định vị trí bị thoát vị, mức độ tổn thương và các biến chứng đang diễn ra. Từ đó, tùy vào tình trạng của người bệnh bác sĩ sẽ chỉ định hướng điều trị phù hợp. Người bệnh nên tuân thủ theo hướng dẫn, can thiệp kiểm soát bệnh càng sớm càng tốt để phòng tránh tình trạng chuyển biến nặng gây hại sức khỏe.
Hướng điều trị thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh
Hiện nay, để điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh đã có nhiều phương pháp hơn. Người bệnh có thể sử dụng thuốc Tây, Đông y hoặc hỗ trợ làm giảm triệu chứng bằng mẹo chữa dân gian. Trường hợp chèn ép dây thần kinh nặng, bệnh nhân có thể được cân nhắc điều trị bằng biện pháp ngoại khoa. Dưới đây là các hướng điều trị cơ bản:
Điều trị bằng thuốc Tây
Thuốc Tây thường mang lại hiệu quả nhanh chóng, giúp người bệnh kiểm soát triệu chứng hiệu quả nên được nhiều người quan tâm và sử dụng. Tuy nhiên vì dược tính mạnh nên nguy cơ phát sinh tác dụng phụ khá cao trong thời gian dùng thuốc, nhất là trường hợp dùng quá liều, dùng sai thuốc. Do đó người bệnh nên thăm khám và tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa.
Dưới đây là một số thuốc Tây được dùng để điều trị tình trạng thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh:
- Thuốc giảm đau thông thường.
- Thuốc chống viêm, thuốc giúp giãn cơ chữa đau nhức.
- Thuốc giảm đau chứa thành phần gây nghiện đối với trường hợp bệnh nặng.
- Viên uống bổ sung vitamin và các dưỡng chất cần thiết giúp giảm triệu chứng đau mỏi xương khớp.
- Thuốc giảm đau dây thần kinh tọa dạng tiêm.
Sử dụng thuốc Tây y theo hướng dẫn của bác sĩ, không lạm dụng hoặc tự ý kết hợp thuốc bừa bãi để tránh gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn. Trong quá trình điều trị bằng thuốc tân dược, nếu gặp phải bất kỳ phản ứng bất thường nào, người bệnh nên chủ động thông báo để được bác sĩ điều chỉnh sớm.
Sử dụng mẹo dân gian tại nhà
Áp dụng mẹo chữa dân gian tại nhà đối với tình trạng đau nhức do thoát vị đĩa đệm gây ra cũng được nhiều người lựa chọn. Với các thảo dược thiên nhiên quen thuộc, lành tính, ít gây tác dụng phụ và giúp người bệnh tiết kiệm chi phí. Sử dụng kiên trì giúp đẩy lùi triệu chứng, phòng tránh bệnh biến chứng nguy hại. Tham khảo ngay các cách sau:
Chữa đau nhức bằng xương rồng: Các chất có trong loại cây này mang lại công dụng kháng viêm, kháng khuẩn hữu hiệu, cải thiện thiện tình trạng đau nhức xương khớp. Cách làm đơn giản như sau:
- Bạn sử dụng một nắm muối hạt to, 3 bẹ xương rồng tươi.
- Xương rồng rửa loại bỏ gai, thái nhỏ sau đó cho lên chảo thêm muối và sao nóng.
- Khi nguyên liệu vàng đều đổ ra khăn mỏng bọc lại và chườm trực tiếp lên khu vực đau nhức.
- Thực hiện bài thuốc đều đặn một thời gian nhận thấy triệu chứng bệnh có dấu hiệu thuyên giảm đáng kể.
Sử dụng lá mật gấu: Loại cây thảo dược được dùng làm thuốc hỗ trợ chữa trị các bệnh lý về xương khớp. Dược chất có trong thảo dược giúp bảo vệ tế bào bị hư tổn, phục hồi tái tạo tế bào mới, giảm đau, giảm sưng và cải thiện tình trạng đĩa đệm chèn ép thần kinh. Cách dùng:
- Sử dụng 4 – 5 lá mật gấu rửa sạch sau đó xay nhuyễn, thêm một ít nước vào.
- Vắt lấy nước cốt, bỏ bã, trộn thêm một lon bia vào trong nước cốt, uống sau khi ăn.
- Dùng liên tục khoảng 10 ngày triệu chứng đau nhức bắt đầu cải thiện.
Ngoài hai cách làm kể trên, bạn cũng có thể sử dụng các thảo dược khác như cây lá lốt, ngải cứu, trà hoa cúc, rượu tỏi,… để cải thiện cơn đau, giảm sưng viêm khó chịu. Mẹo dân gian hỗ trợ điều trị triệu chứng, không chữa dứt điểm chứng bệnh này. Người bệnh cần kết hợp tái khám và theo dõi y tế để kịp thời xử lý khi cần thiết.
Dùng thuốc Đông y
Bên cạnh sử dụng thuốc Tây và mẹo dân gian, nhiều người đã tìm đến hướng điều trị bằng thuốc Đông y do thuốc khá lành tính, điều trị căn nguyên gây bệnh ít gây ra phản ứng phụ. Bài thuốc chữa bệnh Đông y bên cạnh khắc phục triệu chứng còn giúp bồi bổ cơ thể, cải thiện một số vấn đề liên quan khác. Tham khảo một số bài thuốc như:
- Bài thuốc 1: Thang thuốc gồm các vị như ma hoàng, quế chi, kết hợp cát căn, xuyên ô, độc hoạt mỗi loại 9g, thêm vào 3g tế tân, 6g cam thảo, 12g tang ký sinh, 12g phục linh. Sắc nước uống mỗi ngày, dùng sau khi ăn 30 phút.
- Bài thuốc 2: Dùng khoảng 9g độc hoạt, 9g cỏ xước, 9g xuyên khung, 9g đẳng sâm, kết hợp với 18g tang ký sinh, 3g cam thảo, 12g tần giao, 3g tế tân. Nguyên liệu rửa sạch sau đó sắc lấy nước thuốc uống.
- Bài thuốc 3: Thang thuốc gồm 3g mỗi vị gồm đỗ trọng, cao quy bản, kết hợp 9g mỗi vị tăng ký sinh, cỏ xước, cùng với 13g thục địa, 15g sơn thù. Nguyên liệu sắc uống mỗi ngày.
Dùng thuốc Đông y đòi hỏi người bệnh phải kiên trì, đồng thời bỏ thời gian sắc thuốc chuẩn bị. Tuy nhiên, đa phần thuốc là các thảo dược thiên nhiên nên lành tính, an toàn cho đa số người bệnh. Tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của thầy thuốc, đồng thời kết hợp thăm khám, theo dõi diễn biến tình trạng thoát vị để đảm bảo việc điều trị đạt hiệu quả và an toàn nhất.
Phẫu thuật điều trị
Trường hợp thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh mức độ nghiêm trọng phải loại bỏ ổ viêm, giải phóng vị trí chèn ép cần can thiệp phẫu thuật. Bác sĩ sẽ cân nhắc mức độ tổn thương để lựa chọn phương pháp can thiệp phù hợp. Theo đó, người bệnh có thể mổ hở hoặc mổ nội soi để điều trị.
Dù áp dụng biện pháp nào, hướng điều trị ngoại khoa đều có nguy cơ xảy ra biến chứng tiềm ẩn. Chính vì thế người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn điều trị và chăm sóc của bác sĩ. Kết hợp tái khám theo lịch hẹn để theo dõi tiến độ phục hồi, kiểm tra độ linh hoạt của đốt sống, đĩa đệm. Trường hợp có vấn đề bất thường sẽ được hỗ trợ xử lý sớm, phòng ngừa rủi ro.
Các phương pháp bổ trợ khác
Ngoài các biện pháp can thiệp điều trị kể trên, để giảm đau nhức khó chịu bạn cũng có thể áp dụng một vài biện pháp bổ trợ khác như chườm nóng, chườm lạnh, vật lý trị liệu,… Tham khảo một số phương pháp dưới đây:
- Chườm nóng: Nhiệt độ cao giúp kích thích máu huyết lưu thông, xoa dịu cảm giác đau nhức giúp người bị thoát vị đĩa đệm cảm thấy dễ chịu hơn. Bạn có thể sử dụng túi chườm hoặc dùng chai nước nóng áp trực tiếp vào vị trí đau mỏi. Thực hiện trong khoảng 15 – 20 phút, điều chỉnh nhiệt độ không quá nóng để tránh gây bỏng da.
- Chườm lạnh: Ngoài chườm nóng thì chườm lạnh cũng có tác dụng giảm đau hiệu quả. Nhiệt độ thấp giúp gây tê tạm thời tại vị trí đau mỏi, giảm đau và giảm sưng hữu hiệu. Dùng túi chườm hoặc khăn lạnh áp lên khu vực cần điều trị, thực hiện khoảng 10 phút, không nên chườm lạnh quá lâu có nguy cơ gây bỏng lạnh.
- Sử dụng nước ấm: Dùng nước ấm để tắm cũng là mẹo chữa giúp cải thiện tình trạng thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh. Nước ấm giúp kích thích máu huyết lưu thông đều toàn cơ thể. Trong lúc tắm, bạn kết hợp thêm massage giúp thư giãn cơ xương, mạnh gân cốt, giảm đau hiệu quả.
- Vận động trị liệu: Áp dụng một số bài tập nhẹ nhàng, tác động giúp giải tỏa cơn đau mỏi khó chịu khi bị thoát vị đĩa đệm. Theo đó người bệnh có thể tập yoga, đi bộ nhẹ nhàng,… Bài tập vận động giúp duy trì chức năng xương khớp, phòng tránh cứng cơ, giảm đau và giúp người bệnh cải thiện vóc dáng.
Thực hiện các phương pháp bổ trợ, kết hợp điều trị, chăm sóc cơ thể hợp lý giúp tình trạng thoát vị đĩa đệm được kiểm soát tốt hơn. Nhờ đó tình trạng chèn ép dây thần kinh giảm dần, phòng tránh nguy cơ bệnh phát triển nặng gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Chăm sóc phòng tránh thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh
Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh có thể phát sinh nhiều biến chứng nguy hại. Do đó, người bệnh nên chủ động thăm khám và phòng ngừa từ sớm. Một số lưu ý dành cho bạn đọc như sau:
- Hạn chế vận động mạnh, tránh lao động quá sức, nên sắp xếp thời gian nghỉ ngơi và làm việc hợp lý để giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm trở nên nghiêm trọng hơn.
- Tuần thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ, không tự ý dùng thuốc bừa bãi.
- Tham gia các bộ môn thể dục, thể thao vừa sức, hạn chế xoay chuyển khớp đột ngột dễ làm sai lệch, chấn thương, ảnh hưởng đến kết quả điều trị.
- Vận động cơ thể nhẹ nhàng, phù hợp giúp duy trì độ linh hoạt cho xương khớp, đẩy nhanh hiệu quả điều trị bệnh.
- Kiểm soát cân nặng, tránh tăng cân quá nhanh, bổ sung cho cơ thể đầy đủ dưỡng chất, loại bỏ một số thực phẩm có hại cho xương khớp khỏi thực đơn. Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, hỗ trợ quá trình điều trị thoát vị đĩa đệm đạt hiệu quả tốt nhất.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra hệ thống xương khớp, trường hợp tái phát bệnh nên chủ động điều trị từ sớm để phòng tránh các rủi ro không mong muốn.
Thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh là một trong những bệnh xương khớp nguy hại, dễ gây biến chứng. Chính vì thế, ngay khi nhận thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường, người bệnh nên chủ động thăm khám, tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ để đẩy lùi triệu chứng, bảo vệ sức khỏe.
Có thể bạn quan tâm:
TIN BÀI NÊN ĐỌC
Mới đây, đoàn nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu và Phát triển Y dược cổ truyền dân tộc đã phát hiện và nghiên cứu thành công bộ đôi cây thuốc có khả năng hỗ trợ điều trị hiệu quả các bệnh xương khớp, cải thiện tình trạng đau nhức. Kết quả nghiên cứu khiến nhiều chuyên gia xương khớp không khỏi bất ngờ. Xem thêm...
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!