Cập nhật lúc 12:02 - 23/03/2023
Táo Bón Sau Sinh Mổ: Nguyên nhân và Cách khắc phục
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Táo bón sau sinh mổ là tình trạng phổ biến, có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Bệnh lý ảnh hưởng khoảng 40% phụ nữ sau sinh, gây khó chịu, mệt mỏi, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống.
Nguyên nhân gây táo bón sau sinh mổ
Tình trạng táo bón sau sinh tương tự với táo bón thông thường hoặc táo bón khi mang thai. Tình trạng này xảy ra khi sản phụ không thể đi ngoài liên tục trong 3 ngày và đi kèm với các biểu hiện như đau bụng, đầy hơi, đau rát hậu môn, phân khô cứng,…
Nhiều người cho rằng, chứng táo bón là quá trình tự nhiên của thai kỳ khi cơ thể phục hồi, bao gồm người không bị táo bón thai kỳ cũng có thể bị táo bón sau khi sinh con. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, táo bón sau khi sinh mổ có thể liên quan đến một số yếu tố như:
1. Cơ thể đang phục hồi
Quá trình mang thai và sinh con có thể gây thay đổi nhiều chức năng, hoạt động trong cơ thể. Sau khi sinh mổ, cơ thể của sản phụ sẽ bắt đầu quá trình tự phục hồi lại những hoạt động bình thường và chữa lành vết mổ.
Điều này khiến nhiều chị em sau sinh có xu hướng ngại đại tiện để tránh những cơn đau. Trong một số trường hợp, sản phụ tránh đi ngoài trong vài ngày sau đó, từ đó làm tăng nguy cơ bị táo bón.
Một số trường hợp có xu hướng siết cơ mông vô thức sau sinh. Theo đó, phản ứng vật lý tự nhiên này cũng có thể gây ra tình trạng táo bón. Ngoài ra, tăng cân và áp lực trong thai kỳ cũng có thể gây ra bệnh trĩ khi mang thai. Tình trạng này có thể gây đau dạ dày, tắc nghẽn ruột, tăng nguy cơ bị táo bón sau khi sinh mổ.
2. Căng thẳng sau sinh
Sau khi sinh, nhiều mẹ bỉm rơi vào tình trạng stress, căng thẳng, nhất là phụ nữ lần đầu làm mẹ. Những thay đổi trong lối sống, cách sinh hoạt hàng ngày và trách nhiệm chăm sóc trẻ sơ sinh có thể khiến sản phụ căng thẳng quá mức.
Theo đó, căng thẳng, lo lắng là vấn đề bình thường. Tuy nhiên, tình trạng này có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, làm tăng hormone căng thẳng như cortisol. Khi lượng hormone này tăng cao sẽ dẫn đến tiêu chảy ở một số sản phụ, đau bụng tiêu chảy ở một số khác. Ngoài ra, căng thẳng quá mức có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh.
3. Thay đổi phong cách ngủ
Sinh con có thể gây đảo lộn sinh hoạt hàng ngày và lịch trình ngủ của sản phụ. Đôi khi, bạn phải dậy nhiều lần trong đêm vì con khóc hoặc cho con bú.
Thiếu ngủ, cơ thể mệt mỏi là vấn đề phổ biến ở người làm cha mẹ. Đây cũng có thể gây thay đổi phong cách đi đại tiện, làm tăng nguy cơ táo bón. Bên cạnh đó, thiếu ngủ cũng có thể dẫn đến căng thẳng thần kinh, từ đó khiến tình trạng táo bón sau sinh nở trở nên nghiêm trọng hơn.
4. Chế độ ăn không phù hợp và mất nước
Việc bận rộn sau sinh và những hoạt động chăm sóc trẻ có thể khiến các mẹ bỉm quên chăm sóc bản thân. Việc mất ngủ hay ăn vội vã là điều bình thường với một số phụ nữ mới sinh con. Tuy nhiên, những tình trạng này được xem là nguyên nhân gây ra tình trạng táo bón sau sinh mổ.
Chăm sóc sức khỏe sản phụ là cách tốt nhất để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ. Theo đó, bạn nên uống nhiều nước, bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ, dưỡng chất để phòng ngừa và hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón. Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng khoa học còn đóng vai trò quan trọng với những mẹ bỉm đang cho con bú.
5. Ít vận động
Hầu hết mẹ bỉm đều dành thời gian để chăm sóc con, cho con bú. Bên cạnh đó, phụ nữ sau sinh mổ cũng cần nhiều thời gian để nghỉ ngơi, phục hồi cơ thể sau sinh. Việc ít vận động có thể làm chậm hoạt động ở hệ tiêu hóa, từ đó gây táo bón.
Hệ thống tiêu hóa nói chung và đường ruột nói riêng tương tự như những cơ quan khác trên cơ thể. Những cơ quan này cũng cần vận động để khỏe mạnh, hoạt động hiệu quả. Để phòng ngừa tình trạng táo bón sau sinh mổ, bạn nên vận động nhẹ nhàng và đều đặn mỗi ngày.
6. Vitamin sau sinh
Tương tự các loại vitamin sử dụng trong thời gian mang thai, những loại vitamin sau sinh có tác dụng cân bằng chất dinh dưỡng, cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể, đồng thời cải thiện một số chức năng ở sản phụ sau sinh. Một số chất bổ sinh sau sinh bao gồm canxi, sắt và một số dưỡng chất khác có thể làm tăng nguy táo bón sau sinh mổ.
Bên cạnh đó, một số trường hợp bắt buộc phải bổ sinh sắt sau sinh do thiếu máu. Mẹ bỉm có thể bị mất máu quá nhiều khi sinh mổ và cơ thể cơ thể có thể tự tạo ra nhiều tế bào hồng cầu trong vài ngày sau sinh.
Việc uống sắt sau khi sinh có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng thiếu máu nhưng làm tăng nguy cơ táo bón. Do đó, bạn nên điều chỉnh chế độ ăn uống, bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ, uống nhiều nước để phòng ngừa tình trạng này.
7. Một số nguyên nhân khác
Thống kê cho thấy, mỗi năm có khoảng 30% trẻ được sinh ra bằng phương pháp mổ lấy thai. Đối với phụ nữ sinh mổ, việc chăm sóc sau phẫu thuật cũng như chăm sóc con thường gặp nhiều khó khăn hơn do phải thực hiện nhiều biện pháp phòng ngừa nhiễm trùng cũng như sử dụng một số loại thuốc để phòng ngừa rủi ro.
Ngoài những nguyên nhân thường gặp trên, tình trạng táo bón ở phụ nữ sau sinh mổ cũng có thể xảy ra do:
- Thuốc giảm đau gây mê
- Cơ sàn chậu yếu
- Sử dụng kháng sinh để phòng ngừa nhiễm trùng sau phẫu thuật
Táo bón sau sinh mổ kéo dài bao lâu? Nguy hiểm không?
Tương tự như những thay đổi khác của cơ thể trong thời gian mang thai, cơ thể của sản phụ sau sinh vẫn đang thay đổi để phục hồi, thích nghi với cách sống mới. Thông thường, các trường hợp táo bón có thể được cải thiện sau 3 – 4 ngày áp dụng các biện pháp cải thiện tại nhà. Tuy nhiên, tình trạng này có thể kéo dài hơn ở phụ nữ sau sinh mổ.
Theo đó, thời kỳ hậu sản thường kéo dài khoảng 42 ngày sau sinh. Do đó, tình trạng táo bón và một số rối loạn khác sau sinh có thể được kiểm soát hoàn toàn sau thời gian này.
Một số nguyên nhân gây táo bón sau sinh có thể tự thuyên giảm mà không cần điều trị. Tuy nhiên, trong một số trường hợp khởi phát do các nguyên nhân khác cần nhiều thời gian để hệ thống tiêu hóa hoạt động bình thường, đồng thời cải thiện triệu chứng.
Tình trạng táo bón nói chung và táo bón sau sinh mổ nói riêng thường không quá nghiêm trọng và có thể cải thiện thông qua các biện pháp chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bệnh lý có thể gây ra nhiều rủi ro như:
- Rách da ở hậu môn và dẫn đến nứt hậu môn
- Sưng tĩnh mạch ở hậu môn hoặc quanh hậu môn và làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ
- Không thể đẩy phân ra khỏi cơ thể, từ đó gây ra tình trạng tắc ruột, nghẽn trực tràng
- Sa trực tràng đặc trưng bởi tình trạng một phần của trực tràng nhô ra khỏi hậu môn.
Cách khắc phục tình trạng táo bón sau sinh mổ
Như đã đề cập, tình trạng táo bón ở phụ nữ sau sinh có thể tự cải thiện sau 3 – 4 ngày nếu chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, các triệu chứng có thể tái phát thường xuyên. Do đó, để giảm thiểu tình trạng khó chịu, mẹ bỉm có thể tham khảo một số biện pháp như:
1. Di chuyển nhiều hơn
Sản phụ nên di chuyển, đi lại nhẹ nhàng vài lần trong ngày. Theo đó, nên tăng thời gian di chuyển mỗi ngày nhằm hỗ trợ nhu động ruột, phòng ngừa và hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón hiệu quả. Bên cạnh đó, việc di chuyển đều đặn mỗi ngày cũng có thể phòng ngừa tình trạng chướng bụng, đầy hơi, tăng cường hoạt động ở hệ thống tiêu hóa.
Trường hợp sinh mổ nên trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn một số động tác giãn cơ nhẹ nhàng, tăng cường lưu thông máu, hỗ trợ nhu động ruột và kiểm soát tình trạng táo bón.
2. Uống chất lỏng ấm
Uống một cốc nước chanh ấm vào buổi sáng trước khi ăn có thể giúp cải thiện tình trạng táo bón hiệu quả. Bên cạnh đó, các loại trà thảo mộc như trà gừng, trà hoa cúc, trà hạt thìa là cũng giúp tăng cường nhu động ruột, chống táo bón, phòng ngừa tình trạng chướng bụng, đầy hơi và hỗ trợ sản xuất sữa mẹ.
Theo đó, mẹ bỉm nên ưu tiên uống nước ấm trong ngày, tránh nước đá, nước lạnh để hỗ trợ khắc phục tình trạng táo bón cũng như một số loạn ruột khác.
3. Tăng cường bổ sung chất xơ
Mẹ bỉm bị táo bón sau sinh mổ nên tăng cường bổ sung chất xơ để kiểm soát triệu chứng. Những chất xơ hòa tan thường có nhiều trong các loại rau xanh, trái cây và một số loại ngũ cốc nguyên hạt. Bên cạnh đó, mận khô cũng được biết đến là thực phẩm giàu chất xơ và hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón hiệu quả. Bạn có thể bổ sung mận khô vào chế độ ăn hàng ngày như món ăn vặt, tráng miệng.
Ngoài ra, các loại đậu như đậu lăng, đậu tây, đậu nành là các chất xơ hòa tan được khuyến khích bổ sung vào chế độ ăn của người bị táo bón. Những loại đậu này không chỉ giúp tăng cường hoạt động của hệ thống tiêu hóa mà còn tăng khả năng sản xuất sữa.
4. Các thực phẩm giàu chất sắt tốt cho mẹ bỉm bị táo bón
Phụ nữ sau sinh thường cần bổ sung chất sắt và các loại vitamin để phòng ngừa tình trạng thiếu máu. Tuy nhiên, việc bổ sung sắt có thể khiến tình trạng táo bón trở nên nặng nề hơn. Do đó, sau sinh mổ, bạn có thể bổ sung các loại thực phẩm giàu chất sắt để thay thế các viên uống bổ sung.
Một số thực phẩm giàu chất sắt, bao gồm:
- Các loại thịt đỏ
- Thịt gà
- Các loại đậu
- Rau lá màu xanh đậm
5. Tránh các thực phẩm chế biến sẵn
Phụ nữ sau sinh bị táo bón nên tránh xa các loại thực phẩm chế biến sẵn như bánh mì trắng, bánh rán, chocolate, xúc xích, khoai tây chiên và những sản phẩm chế biến khác.
Bên cạnh đó, người bệnh nên tránh tiêu thụ các món ăn chứa quá nhiều đường, chất béo như kem, phô mai, các chế phẩm từ sữa. Việc tiêu thụ những thực phẩm này có thể khiến tình trạng táo bón tiến triển nặng nề hơn.
Táo bón sau khi sinh mổ – Khi nào cần gặp bác sĩ?
Mặc dù không quá phổ biến nhưng tình trạng táo bón sau sinh mổ có thể là dấu hiệu của một số vấn đề nghiêm trọng cần được chẩn đoán sớm và điều trị sớm để phòng ngừa các biến chứng nặng nề.
Do đó, mẹ bỉm cần đến gặp bác sĩ khi nhận thấy các biểu hiện sau:
- Có máu hoặc chất nhầy trong phân
- Táo bón xen kẽ với tiêu chảy
- Đau trực tràng dữ dội
- Chảy máu trực tràng
- Tiêu chảy và đau dạ dày
- Chướng bụng, căng bụng nghiêm trọng
- Đau âm hộ, âm đạo hoặc chảy máu từ đáy chậu
- Không thể đi ngoài trong vòng 3 ngày sau khi sinh
Táo bón nói chung và táo bón sau sinh mổ nói riêng có thể cải thiện thông qua các biện pháp chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, trường hợp tình trạng táo bón kéo dài đi kèm các biểu hiện bất thường, bạn cần chủ động đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp.
Có thể bạn quan tâm:
Dương Thị Ngọc
23/03/2023 |
0 Bình luận
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!