Cập nhật lúc 10:36 - 13/03/2023
Nút Mạch U Xơ Tử Cung là gì? Nên Dùng Khi Nào?
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Nút mạch u xơ tử cung là phương pháp điều trị bệnh u xơ tử cung không can thiệp ngoại khoa và được áp dụng phổ biến. Tuy nhiên, chỉ có một số trường hợp được chỉ định phương pháp điều trị này. Nếu được can thiệp sớm, người bệnh có thể phòng tránh được các biến chứng ảnh hưởng đến chức năng sinh lý cũng như khả năng sinh sản ở nữ giới.
Nút mạch điều trị u xơ tử cung là phương pháp gì?
U xơ tử cung là một dạng u thịt lành tính được nuôi dưỡng từ nguồn máu ở động mạch tử cung. Máu được lưu thông liên tục từ động mạch đến khối u luôn diễn ra, điều này giúp khối u phát triển kích thước theo thời gian. Ngược lại, nếu nguồn máu không đủ cung cấp cho khối u thì chúng không thể tăng trưởng.
Nút mạch u xơ tử cung là phương pháp điều trị bệnh u xơ tử cung dựa theo nguyên lý ngăn chặn lượng máu lưu thông đến khối u để ức chế sự phát triển. Nút mạch còn được lại là tắc mạch u xơ tử cung là phương pháp điều trị bệnh u xơ tử cung không can thiệp phẫu thuật.
Bác sĩ sẽ dùng một ống thông nhỏ qua động mạch chủ, bơm các chất gây tắc mạch (các hạt PolyVinyl Alcohol) giúp làm giãn động mạch, khối u sẽ không được cung cấp lượng máu từ động mạch. Trong một thời gian dài, u xơ không được nuôi dưỡng sẽ có xu hướng nhỏ đi, hoại tử, teo nhỏ dần và để lại sẹo nhỏ trên thành tử cung.
Theo chuyên gia, phương pháp này chỉ phù hợp với những trường hợp khối u nhỏ, u giàu mạch, chưa xuất hiện biến chứng hoặc nguy cơ chèn ép lên các cơ quan thấp. Do đó, với những khối u lớn, đa u xơ cần áp dụng phương pháp điều trị chuyên sâu hơn.
Chỉ định – Chống chỉ định
Như đã đề cập, điều trị u xơ tử cung bằng nút mạch thường được áp dụng với những trường hợp khối u nhỏ, giàu mạch. Mặc dù không can thiệp sâu như nội sôi, phẫu thuật mở nhưng người bệnh vẫn được gây tê trong quá trình thực hiện. Phương pháp này có thể gây ra một số vấn đề sau điều trị như tắc nghẽn cơ tử cung do các nhánh cấp máu cho buồng trứng, dòng máu lưu thông ở vùng cơ tử cung bị hạn chế.
Nút mạch chữa u xơ tử cung được chỉ định trong các trường hợp sau:
Để phòng ngừa nguy cơ vô sinh sau khi áp dụng phương pháp tắc mạch u xơ tử cung. Bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân không nên lựa chọn phương pháp này đang có kế hoạch sinh con. Phương pháp này ưu tiên các trường hợp đã đủ số con, không muốn có thai trong tương lai. Các đối tượng được chỉ định trong điều trị nút mạch, bao gồm:
- Kích thước khối u lành tính nhỏ hơn 10cm, tính chất là loại u lành tính, giàu mạch
- U xơ tử cung gây ra các biểu hiện lâm sàng như xuất huyết bất thường, rong kinh, đau bụng kinh,…
- Vị trí u xơ nằm dưới thanh mạc, diện tích bám của u xơ tại cơ tử cung lớn hơn 2cm
- Loại u xơ tử cung có vị trí nằm dưới niêm mạc, kích thước khối u nhỏ hơn 5cm
- Bệnh nhân có mong muốn điều trị bảo tồn u xơ, không có nhu cầu sinh con trong tương lai.
Chống chỉ định:
Một số trường hợp bị u xơ tử cung có thể gặp phải biến chứng sau khi điều trị bằng nút mạch tử cung do không đáp ứng phương pháp này. Một số trường hợp không được chỉ định dùng nút mạch chữa u xơ tử cung, bao gồm:
- Bệnh nhân có kích thước u xơ tử cung lớn hơn 10cm, bị đa u xơ tử cung
- Người đang điều trị bệnh suy thận nặng, suy gan, đang điều trị nhiễm trùng, rối loạn chảy máu,…
- Trường hợp bị tiểu đường, có tiền sử hen phế quản, nhạy cảm với chế phẩm có chứa iốt,…
- Bệnh nhân bị u xơ tử cung khi mang thai, đang điều trị các bệnh phụ khoa, ung thư buồng trứng, tử cung,…
Theo đó, trường hợp chống chỉ định tắc mạch u xơ tử cung thường là người bị u xơ mãn tính, u xơ lâu năm. Nếu khối u có xu hướng phát triển và tăng nguy cơ phát sinh biến chứng thì phương pháp phẫu thuật bóc tách u xơ được xem là giải pháp phù hợp. Cần loại bỏ u xơ sớm trước khi chuyển biến xấu và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh.
Ưu điểm – Hạn chế của phương pháp tắc mạch u xơ tử cung
Chữa u xơ tử cung bằng phương pháp nút mạch được đưa vào điều trị trong những năm trở lại đây. Tương tự như các phương pháp điều trị khác, tắc mạch u xơ tử cung sẽ có những ưu điểm và hạn chế nhất định. Tuỳ thuộc vào từng trường hợp, phương pháp này sẽ mang lại hiệu quả tuyệt đối hoặc tái phát sau điều trị.
Dưới đây là những ưu điểm và hạn chế của phương pháp tắc mạch u xơ tử cung.
Ưu điểm:
- Quy trình thực hiện khá an toàn, phương pháp này chỉ gây tê thay vì gây mê.
- Thời gian thực hiện ngắn, từ 15 – 30 phút cho mỗi lần điều trị. Bệnh nhân điều trị u xơ tử cung bằng nút mạch có thể xuất viện trong ngày.
- Phương pháp điều trị này ít gây tổn thương, không xâm lấn đến các cơ quan khác, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến sức lao động.
- Sau điều trị không để lại sẹo ở tử cung, ít trường hợp gặp phải biến chứng sau điều trị
- Hạn chế tổn thương tử cung, can thiệp chính xác vào khu vực u xơ cần điều trị, hạn chế ảnh hưởng đến chức năng ở cơ quan sinh sản.
- Sau khi điều trị u xơ tử cung bằng nút mạch, bệnh nhân vẫn có thể mang thai và sinh nở như bình thường. Phương pháp này không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản như các phương pháp khác.
- Đường can thiệp mạch thường thông qua động mạch đùi. Đây là động mạch chủ có lưu lượng truyền máu lớn nên đạt được kết quả điều trị tốt.
- Ít gây chảy máu, hiện tượng tụ máu tại vị trí chọc kim không quá nghiêm trọng. Sau can thiệp, người bệnh được nghỉ ngơi, theo dõi và có thể xuất viện sau đó.
Hạn chế:
- Phát ban, nổi mẩn đỏ do phản ứng với thuốc truyền, tình trạng này có thể diễn ra trong thời gian ngắn.
- Rối loạn kinh nguyệt, rối loạn nội tiết, khí hư có mùi, tăng tiết dịch âm đạo, nhiễm trùng âm đạo
- Người bệnh có thể sốt cao trong tuần đầu tiên, đi kèm với tình trạng mệt mỏi
- Nguy cơ nhiễm trùng tử cung cao nếu sau khi áp dụng nút mạch u xơ tử cung, tại vị trí nút mạch bong tróc thành từng mảng nhỏ cần phải nạo bỏ sớm.
- Sau khi điều trị, bệnh nhân có thể cảm nhận cơn đau ở vùng xương chậu, hông, cơn đau dữ dội và có thể kéo dài trong vài ngày
- Thống kê nhận thấy, có khoảng 10% phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh bị mãn kinh sớm sau khi áp dụng nút mạch u xơ tử cung.
Phương pháp tắc mạch u xơ tử cung sở hữu nhiều ưu điểm cũng như một số hạn chế nhất định. Trường hợp được chỉ định điều trị bằng phương pháp này thì có thể yên tâm vì hiệu quả đạt được có thể lên đến 90%. Theo đó, cần đảm bảo quy trình thăm khám, chẩn đoán giúp bác sĩ đánh giá cụ thể về tình trạng bệnh lý cũng như tình trạng sức khoẻ của bệnh nhân.
Quy trình điều trị u xơ tử cung bằng nút mạch
Thông thường, người bệnh chỉ mất từ 15 – 30 phút cho một lần dùng nút mạch u xơ tử cung. Thời gian này không bao gồm thăm khám lâm sàng, cận lâm sàng kèm theo.
Dưới đây là quy trình thăm khám và điều trị u xơ tử cung bằng nút mạch:
Chẩn đoán:
- Người bệnh được yêu cầu khám phụ khoa, theo dõi những biểu hiện lâm sàng ban đầu, trong trường hợp viêm nhiễm vùng kín hoặc cơ quan sinh sản sẽ được tiến hành điều trị viêm trước,
- Để xác định chính xác kích thước và vị trí khối u, người bệnh sẽ được tiến hành siêu âm ổ bụng, tử cung và các phần phụ
- Trong trường hợp thiết, bác sĩ sẽ chỉ định chụp MRI để đánh giá cấu trúc bất thường của u xơ cũng như buồng tử cung. Đồng thời loại trừ các nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản
- Cuối cùng người bệnh sẽ được xét nghiệm máu, Xquang tim phổi, điện tim trước khi điều trị.
Các bước thực hiện nút mạch:
- Trước tiên, bệnh nhân sẽ được thụt tháo để làm sạch đại tràng, kế đến sẽ gây tê tại vị trí luồn nút mạch.
- Dùng ống có đầu kim mảnh (catheter) đi vào động mạch đùi rồi đến động mạch chậu trong để can thiệp đến động mạch nuôi khối u giúp kéo giãn động mạch.
- Khi catheter đi vào động mạch chủ sẽ hoàn tất việc giãn thẳng. Tiếp tục thao tác luồng thêm catheter khác đi vào khối u (microcatheter) – kim dẫn điện đến khối u xơ.
- Các catheter này có nhiệm vụ đưa chất tắc mạch vào trong khối u đến khi nguồn máu cung cấp cho khối u bị tắc hoàn toàn
- Sau một thời gian, những catheter sẽ được rút ra khỏi cơ thể người bệnh và được theo dõi sau đó.
- Bác sĩ điều trị sẽ tư vấn một số lưu ý và hướng dẫn chăm sóc đúng cách sau khi điều trị để tránh phát sinh rủi ro và phòng ngừa u xơ tái phát.
Chi phí nút mạch u xơ tử cung
Hiện nay, phương pháp tắc mạch u xơ tử cung được nhiều người bệnh quan tâm. Chi phí nút mạch u xơ tử cung tương đối rẻ hơn so với phẫu thuật, đồng thời hiệu quả chữa trị cũng đạt được kết quả tốt nhất. Tuỳ thuộc vào tuyến bệnh viện chi phí có thể dao động từ 1.000.000 VNĐ – 5.000.000 đồng. Người bệnh có thể điều trị chia thành nhiều đợt tuỳ thuộc vào mức độ phát triển của u xơ, số lượng u xơ, cơ địa của người bệnh.
Trường hợp bị đa u xơ hoặc có khối u lớn, có thể phải điều trị thành nhiều đợt. Theo đó, tổng chi phí điều trị từng đợt có thể cao hơn so với phương pháp phẫu thuật. Do đó, bệnh nhân nên cân nhắc lựa chọn hình thức điều trị phù hợp với điều kiện kinh tế nhưng vẫn đạt được kết quả điều trị tốt nhất. Phương pháp được chỉ định trong các trường hợp đáp ứng đủ những điều kiện điều trị nên người bệnh cần nhận được sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa trước khi lựa chọn.
Lưu ý sau khi điều trị u xơ tử cung bằng nút mạch
Bệnh nhân sau khi áp dụng phương pháp nút mạch chữa u xơ tử cung cũng cần có thời gian nghỉ ngơi. Trong thời gian đầu, bệnh nhân thường có cảm giác đau tại cùng điều trị, để tránh những tổn thương ngoại ý, cần chú ý áp dụng các biện pháp chăm sóc sau điều trị phù hợp.
Cách chăm sóc sau khi thực hiện tắc mạch u xơ tử cung:
- Sau điều trị, người bệnh nên đi lại, vận động nhẹ nhàng, tránh mang vác nặng hoặc tập luyện quá sức
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết trong thực đơn hàng ngày
- Không sử dụng bia rượu, chất kích thích. thuốc lá, thức uống chứa cồn và các loại thuốc an thần nói chung
- Chỉ sử dụng thuốc giảm đau trong trường hợp cần thiết. Bên cạnh đó, cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào
- Sau khi dùng nút mạch chữa u xơ tử cung, người bệnh không nên ngâm mình trong bồn tắm hoặc thụt rửa sâu trong âm đạo
- Cần kiêng sinh hoạt vợ chồng trong tháng đầu tiên sau khi áp dụng phương pháp nút mạch u xơ tử cung.
- Thăm khám phụ khoa định kỳ và tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ chuyên khoa để được theo dõi tình trạng sức khoẻ, hiệu quả chữa trị.
- Thông báo với bác sĩ điều trị ngay khi nhận thấy các biểu hiện bất thường như sốt cao, cơ thể mệt mỏi, âm đạo tiết dịch bất thường,… Những biểu hiện này có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm khuẩn sau điều trị.
Bài viết đã tổng hợp các thông tin về phương pháp tắc mạch u xơ tử cung. Phương pháp này được đánh giá mang lại hiệu quả cao, an toàn, không can thiệp xâm lấn. Tuy nhiên, không phải tất cả trường hợp bị u xơ tử cung đều được chỉ định nút mạch u xơ tử cung. Để đạt được kết quả chữa trị tốt nhất, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ về lợi ích cũng như rủi ro để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Có thể bạn quan tâm:
Dương Thị Ngọc
13/03/2023 |
0 Bình luận
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!