Cập nhật lúc 12:36 - 25/03/2023
Nứt Kẽ Hậu Môn Đi Ngoài Ra Máu: Cách Chẩn Đoán và Chữa Trị
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu thường là hệ quả của tình trạng táo bón kéo dài, bệnh trĩ hoặc một số vấn đề khác ở đường ruột. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu, khó khăn khi đại tiện mà còn phát sinh nhiều biến chứng nặng nề nếu không được kiểm soát kịp thời.
Nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu là gì?
Nứt kẽ hậu môn đề cập đến vết rách nhỏ hình thành tại mô (niêm mạc) mỏng lót bên trong ống hậu môn. Tình trạng này có thể gây đau rát, khó chịu, gặp khó khăn khi đi ngoài và gây xuất huyết đại tiện. Máu có thường có màu đỏ tươi dính trên bồn cầu, giấy, do đó thường chẩn đoán nhầm thành bệnh trĩ.
Vết nứt ở hậu môn có thể gây lộ những cơ ở xung quanh hậu môn (cơ thắt hậu môn). Tổn thương có thể khiến cơ quan này co thắt quá mức, kéo các mép của vết rách mở rộng hơn. Hoạt động co thắt này cũng làm tăng mức độ của cơn đau, làm chậm quá trình phục hồi mô ở hậu môn. Ngoài ra, chuyển động của nhu động ruột cũng có thể tác động trực tiếp đến vết hậu môn.
Nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu là tình trạng phổ biến có thể ảnh hưởng ở nhiều đối tượng và độ tuổi khác nhau. Theo đó, đối với vết nứt cấp tính có thể được cải thiện trong vòng 6 tuần. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài trên 6 tuần hoặc thường xuyên tái phát sẽ được chẩn đoán thành nứt kẽ hậu môn mãn tính.
Theo các chuyên gia, nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu không ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng và có thể tự phục hồi từ 4 – 6 tuần. Để thúc đẩy quá trình chữa lành và kiểm soát các biểu hiện lâm sàng, người bệnh có thể được chỉ định dùng thuốc giảm đau và thuốc có tác dụng làm mềm phần.
Trường hợp vết nứt hậu môn nghiêm trọng, các phương pháp điều trị bảo tồn không mang lại kết quả như mong muốn. Lúc này bác sĩ chuyên khoa có thể cân nhắc can thiệp ngoại khoa để khắc phục triệu chứng. Ngoài ra, trong một số trường hợp được đề nghị thực hiện các xét nghiệm chuyên môn khác nhằm xác định những rối loạn tiềm ẩn dẫn đến nứt kẽ hậu môn.
Dấu hiệu nhận biết
Thực tế, tình trạng nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu thường dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh lý khác ở hậu môn – trực tràng, nhất là bệnh trĩ. Các triệu chứng lâm sàng do nứt kẽ hậu môn gây ra khiến người bệnh đau đớn, khó chịu khi đại tiện, thậm chí một số người còn có xu hướng tránh đại tiện để hạn chế triệu chứng.
Trường hợp bị nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu cấp tính, bệnh nhân có thể cảm nhận thấy vết rách ở hậu môn khi đại tiện. Cụ thể, một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:
- Đau đớn: Khi đại tiện, bệnh nhân có cảm giác đau buốt, cảm thấy bỏng rát nhiều giờ sau khi đi cầu. Điều này có thể khiến người bệnh nhịn đại tiện, từ đó làm tăng nguy cơ táo bón, bệnh trĩ. Tuy nhiên, việc trì hoãn đi ngoài có thể khiến phân khô cứng và lớn hơn. Điều này sẽ khiến vết nứt hậu môn trở nên nặng nề hơn.
- Chảy máu: Nứt kẽ hậu môn đặc trưng bởi tình trạng đi ngoài ra máu và chất nhầy. Theo đó, máu thường có màu đỏ, đỏ tươi, dính trên phân hoặc giấy vệ sinh.
- Ngứa ngáy hậu môn: Cảm giác ngứa ngáy ở hậu môn xảy ra thường xuyên, kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Đôi khi, hậu môn tiết dịch, có mùi hôi, ẩm ướt và ngứa ngáy dữ dội.
- Khó tiểu: Trong một số trường hợp bị nứt kẽ hậu môn có thể gây khó tiểu, thường xuyên đi tiểu với số lượng nước tiểu ít hơn so với bình thường.
Trường hợp nứt kẽ hậu môn tiến triển thành mãn tính, bệnh nhân có thể cảm nhận một mảnh thẻ da dư ra ở rìa hậu môn. Tình trạng này có thể gây ngứa ngáy, khó chịu khi đi lại, ngồi và sinh hoạt.
Nguyên nhân gây nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu
Thực tế nhận thấy, tình trạng nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau. Tình trạng này thường xảy ra ở người bệnh đi ngoài phân cứng và lớn.
Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra tình trạng nứt kẽ hậu môn phổ biến:
- Táo bón: Tình trạng táo bón kéo dài khiến phân cứng và lớn, từ đó gây tổn thương tại vùng hậu môn mỗi khi đi ngoài.
- Tiêu chảy: Theo các bác sĩ, tiêu chảy mãn tính có thể làm tăng áp lực tại các mô ở hậu môn, từ đó dẫn đến nứt kẽ hậu môn.
- Co thắt cơ ở hậu môn: Tình trạng co thắt cơ vòng ở hậu môn có thể làm tăng nguy cơ phát triển các vết nứt ở hậu môn. Bên cạnh đó, co thắt cơ cũng được xem là một trong những yếu tố làm chậm quá trình chữa lành.
- Phụ nữ mang thai và sinh con: Thống kê nhận thấy, phụ nữ mang thai thường có nguy cơ bị nứt kẽ hậu môn cao hơn so với người bình thường, nhất là vào cuối thai kỳ. Ngoài ra, lớp niêm mạc của hậu môn cũng có thể bị rách trong quá trình sinh nở.
- Nhiễm trùng lây qua đường tình dục: Nhiễm các bệnh lý lây qua đường tình dục như mụn rộp sinh dục, HIV, HPV, Chlamydia,… có thể làm tăng nguy cơ nứt kẽ hậu môn đi ngoài chảy máu.
- Quan hệ tình dục bằng đường hậu môn: Mặc dù tình này không phổ biến, tuy nhiên hoạt động tình dục bằng đường hậu môn có thể làm tăng nguy cơ mắc phải tình trạng nứt kẽ hậu môn.
- Ảnh hưởng của một số bệnh lý: Mắc phải một số bệnh lý như viêm đại tràng, viêm trực tràng, bệnh Crohn và một số bệnh viêm ruột khác có thể làm tăng nguy cơ hình thành vết loét và gây nứt kẽ hậu môn.
Đối tượng có nguy cơ bị nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu
Số liệu thống kê nhận thấy, tình trạng nứt kẽ hậu môn thường xảy ra ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, người trưởng thành và người cao tuổi cũng có thể bị nứt kẽ hậu môn do lượng máu đến hậu môn giảm. Trong thời kỳ mang thai, sau khi sinh con cũng có thể gặp phải tình trạng này.
Ngoài ra, trường hợp bị viêm đại tràng, viêm trực tràng, viêm ruột thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường. Bởi những tình trạng viêm này có thể khiến những mô xung quanh hậu môn bị tổn thương, loét và rách.
Trường hợp bị trĩ, táo bón, đi ngoài phân khô cứng cũng là đối tượng phổ biến của tình trạng nứt kẽ hậu môn. Bên cạnh đó, chế độ ăn ít chất xơ, giàu chất béo, ít uống nước, lối sống ít vận động cũng có nguy cơ bị nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu cao.
Nứt kẽ hậu môn nguy hiểm không?
Theo nhận định của các chuyên gia, nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu thường không quá nghiêm trọng và có thể tự lành nếu áp dụng các biện pháp chăm sóc phù hợp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người bệnh có thể gặp phải một số vấn đề sau:
- Nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu mãn tính: Tình trạng nứt kẽ hậu môn kéo dài trên 8 tuần, được gọi là mãn tính và cần can thiệp điều trị kịp thời để tránh phát sinh rủi ro không mong muốn.
- Hình thành các vết nứt khác: Ở người đã có một vết nứt hậu có thể phát triển thêm một hoặc nhiều vết nứt khác tại khu vực lân cận. Điều này khiến cơn đau trở nên nặng nề, gây khó khăn trong việc điều trị.
- Vết nứt lan đến những cơ quan lân cận: Nứt kẽ hậu môn có thể mở rộng đến vòng cơ giữa hậu môn đóng lại (cơ vòng hậu môn bên trong), tình trạng này khiến vết nứt hậu môn khó phục hồi hơn. Điều này có thể gây đau đớn dữ dội, người bệnh có thể cần thực hiện phẫu thuật để giúp chữa lành vết nứt.
Chẩn đoán nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu
Thông thường, bác sĩ chuyên khoa sẽ chẩn đoán nứt kẽ hậu môn bằng cách kiểm tra vùng hậu môn, trực tràng bằng đầu ngón tay. Đối với vết nứt hậu môn cấp sẽ nông và tương tự như vết cắt trên giấy. Trong khi đó, nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu mạn tính thường là vết nứt sâu, có thể xuất hiện những nốt thịt bên trong hoặc bên ngoài vết nứt.
Tình trạng nứt hậu môn có thể xảy ra bên trong, phía trước, phía sau hoặc xung quanh lỗ hậu môn. Những vết nứt này có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác. Để xác định chính xác nguyên nhân, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh thực hiện một số kiểm tra, chẳng hạn như:
- Nội soi: Bác sĩ sẽ dùng ống nội soi hẹp, dài, có camera, đèn sợi quang ở đầu, đưa vào hậu môn để quan sát trực tràng.
- Nội soi đại tràng sigma: Kỹ thuật này được tiến hành bằng cách dùng một ống mỏng, linh hoạt, có camera để quan sát đại tràng. Xét nghiệm này được thực hiện ở người bệnh dưới 50 tuổi, không có nguy cơ mắc các bệnh đường ruột, ung thư ruột kết.
- Nội soi đại tràng: Để thực hiện nội soi đại tràng, bác sĩ sẽ dùng một ống mềm đưa vào trực tràng để kiểm tra trực tràng, ruột kết (đại tràng. Thông thường, xét nghiệm này được thực hiện ở bệnh nhân trên 50 tuổi hoặc có những yếu tố nguy cơ ung thư ruột kết, có dấu hiệu của các bệnh lý khác như tiêu chảy, đau dạ dày.
Trong quá trình chẩn đoán tình trạng nứt kẽ hậu môn đi ngoài chảy máu, bác sĩ có thể xác định một số nguyên nhân khác gây đau hậu môn, điển hình như bệnh trĩ. Đối với trường hợp này, bác sĩ có thể đánh giá được mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.
Cách xử lý nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu
Đa số các trường hợp bị nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu có thể tự cải thiện sau vài tuần. Trong thời gian này, bạn có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà để hỗ trợ quá trình phục hồi mô bị tổn thương. Bên cạnh đó, bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định một số loại thuốc để cải thiện tình trạng đau rát, đi ngoài ra máu, khó chịu.
Tùy thuộc vào mức độ các triệu chứng, tổn thương hậu môn và lượng máu khi đi ngoài, có thể áp dụng biện pháp điều trị phù hợp. Cụ thể:
1. Các biện pháp chăm sóc tại nhà
Có thể nhận thấy, tình trạng nứt kẽ hậu môn có thể tự phục hồi ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, để làm giảm cơn đau rát, khó chịu, chảy máu khi đi cầu, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp chăm sóc tại nhà.
Hướng dẫn chăm sóc khi bị nứt kẽ hậu môn đi ngoài chảy máu:
- Ngâm rửa hậu môn với nước ấm: Ngâm hậu môn hoặc tắm với nước là có thể giúp làm dịu các vết nứt tại vùng hậu môn, giảm đau rát, chảy máu khi đại tiện, đồng thời giúp vết thương phục hồi nhanh hơn. Bạn có thể thêm một ít muối vào nước ngâm để hỗ trợ sát trùng và giảm đau.
- Bổ sung chất xơ vào chế độ ăn uống: Chất xơ có thể giúp ngăn ngừa tình trạng phân cứng (táo bón)/ quá lỏng (tiêu chảy), giúp phân đi qua hậu môn dễ dàng hơn mà không ảnh hưởng đến các mô. Những loại thực phẩm giàu chất xơ bao gồm, rau xanh, trái cây tươi, đậu, các loại ngũ cốc nguyên hạt,…
- Uống nhiều nước: Tình trạng mất nước có thể làm tăng nguy cơ táo bón, khiến phân khô, cứng và khó đi ra khỏi hậu môn. Do đó, bệnh nhân cần uống nhiều nước và bổ sung các loại thực phẩm chứa nhiều nước như dưa lưới, bông cải xanh, dưa hấu, dưa chuột, rau cần tây,… để cải thiện các triệu chứng.
- Vệ sinh hậu môn: Giữ vệ sinh hậu môn sạch sẽ sau mỗi lần đi vệ sinh là biện pháp hỗ trợ chữa lành vết loét ở hậu môn hiệu quả. Bên cạnh đó, cách này còn giúp phòng ngừa viêm nhiễm tại mô bị nứt rách.
- Sử dụng chất làm phân: Một số chất có tác dụng làm mềm phần được dùng để chống táo bón, đồng thời ngăn ngừa tổn thương ở hậu môn.
Trường hợp trẻ sơ sinh bị nứt kẽ hậu môn đi ngoài chảy máu, ba mẹ cần thay tã lót thường xuyên, vệ sinh vùng hậu môn nhẹ nhàng, đồng thời trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn cụ thể.
2. Sử dụng thuốc điều trị
Tình trạng nứt kẽ hậu môn đi ngoài chảy máu thường đáp ứng tốt các phương pháp tự điều trị sau vài tuần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc giúp tăng cường hiệu quả điều trị.
Dưới đây là một số loại thuốc điều trị nứt kẽ hậu môn thường được chỉ định:
- Thuốc giảm đau: Bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc có tác dụng giảm đau, gây tê tại chỗ để giúp kiểm soát cơn đau khi đi ngoài. Những loại thuốc bôi này thường chứa acetaminophen, ibuprofen có công dụng giảm đau. Bên cạnh đó, thuốc nitroglycerin cũng có thể được chỉ định để thúc đẩy quá trình phục hồi và chữa lành tổn thương tại hậu môn.
- Thuốc huyết áp: Diltiazem, nifedipine có thể được dùng trong điều trị nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu để giúp thư giãn cơ vòng hậu môn, cải thiện tình trạng nứt hậu môn.
- Tiêm độc tố botulinum loại A (Botox): Trong một số trường hợp, bác sĩ chuyên khoa có thể đề nghị tiêm botox tại cơ thắt hậu môn nhằm tê liệt tạm thời hậu môn, giảm đau, đồng thời hỗ trợ quá trình chữa lành.
3. Can thiệp ngoại khoa
Trường hợp bị nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu tiến triển thành mãn tính, không đáp ứng các biện pháp điều trị ngoại khoa, bác sĩ có thể đề nghị can thiệp ngoại khoa để kiểm soát triệu chứng. Trước khi phẫu thuật, sẽ tiến hành thực hiện một số xét nghiệm nhằm loại bỏ những nguyên nhân nghiêm trọng, từ đó phòng ngừa các biến chứng sau phẫu thuật.
Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ cắt bỏ một phần của cơ vòng hậu môn, điều này có thể giúp cải thiện tình trạng co thắt hậu môn. Theo đó, phẫu thuật thường được thực hiện ngoại trú, vết mổ sẽ được cải thiện sau vài ngày hoặc phục hồi hoàn toàn trong vài tuần.
Mặc dù không phổ biến nhưng trong một số trường hợp phẫu thuật nứt kẽ hậu môn đi ngoài chảy máu có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát nhu động ruột. Nứt kẽ hậu môn có thể gây khó chịu, đau đớn, suy giảm chất lượng cuộc sống. Do đó, người bệnh cần chủ động điều trị để giúp kiểm soát triệu chứng, đồng thời phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Các biện pháp phòng ngừa nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu
Tình trạng nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Triệu chứng có thể kiểm soát tốt nếu được thăm khám, điều trị sớm và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn có thể tái đi tái lại nhiều lần khi gặp điều kiện thuận lợi.
Do đó, người bệnh cần chủ động trong việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa. Cụ thể:
- Tăng cường bổ sung chất xơ vào chế độ ăn mỗi ngày để giúp làm mềm phân, phòng ngừa táo bón, giúp đại tiện thuận lợi hơn.
- Uống đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày để giúp làm mềm phân, hỗ trợ hoạt động nhu động ruột.
- Hạn chế căng thẳng khi đại tiện, tránh mót rặn để đẩy phân ra khỏi hậu môn.
- Đi ngoài ngay khi có nhu cầu, tránh trì hoãn đại tiện vì tình trạng có thể khiến phân cứng, gây tổn thương hậu môn.
- Tập thói quen đại tiện vào một thời gian nhất định trong ngày để giúp tạo thói quen như động ruột.
- Sử dụng khăn giấy mềm hoặc vòi xịt cầm tay sau mỗi lần đi vệ sinh để phòng ngừa tình trạng nứt kẽ hậu môn, viêm nhiễm.
- Tránh tiêu thụ những loại thực phẩm gây khó tiêu hóa như bỏng ngô, khoai tây chiên
- Tích cực điều trị tiêu chảy, táo bón và một số bệnh lý đường tiêu hóa khác.
Nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu là tình trạng phổ biến, xảy ra chủ yếu ở người có thói quen mót rặn khi đi ngoài và tình trạng phân khô cứng. Tình trạng này không quá nghiêm trọng nhưng cần được chăm sóc đúng cách và điều trị sớm để phòng ngừa các biến chứng nặng nề.
Có thể bạn quan tâm:
Dương Thị Ngọc
25/03/2023 |
0 Bình luận
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!