Cập nhật lúc 10:41 - 06/03/2023
Nóng Rát Ở Hậu Môn Là Bệnh Gì? Các Cách Phòng Tránh
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Nóng rát ở hậu môn có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau như thói quen ăn uống, sinh hoạt, vệ sinh hậu môn,… Ngoài ra, tình trạng này cũng cảnh báo nhiều bệnh lý về trực tràng – hậu môn tiềm ẩn cần được thăm khám và điều trị sớm.
Nguyên nhân gây nóng rát ở hậu môn
Hậu môn là phần cuối của cơ quan tiêu hóa, đóng vai trò trong việc đào thải phân ra bên ngoài. Nóng rát ở hậu môn xảy ra khi vùng da xung quanh và bên trong hậu môn bị đau rát, khó chịu và có thể đi kèm với một số triệu chứng khác như viêm, tấy đỏ, đau nhức, chảy máu, tiết dịch nhầy,…
Tình trạng hậu môn đau nhức, khó chịu có thể xảy ra khi đại tiện, vào ban đêm hoặc vào bất cứ thời điểm nào trong ngày. Triệu chứng thường là dấu hiệu nhận biết của những bệnh lý sau:
1. Bệnh trĩ
Đau rát hậu môn có thể là dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ. Khi đó, người bệnh kèm theo tình trạng đi ngoài ra máu, táo bón hoặc tiêu chảy. Bệnh trĩ đề cập đến tình trạng các tính mạch giãn nở quá mức dẫn đến hình thành búi trĩ tại hậu môn – trực tràng. Tình trạng này gây cản trở đến quá trình đại tiện khiến việc đào thải phân gặp nhiều khó khăn và gây đau hậu môn.
Bệnh trĩ nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như mất máu, cơ thể suy nhược, nhiễm trùng hậu môn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, thậm chí là vô sinh.
Các phương pháp điều trị bệnh trĩ hiện nay chủ yếu sử dụng thuốc giúp thành tĩnh mạch chắc hơn, giảm đau, chống sưng viêm và đau vùng hậu môn. Tuy nhiên trường hợp búi trĩ sa ra ngoài hậu môn, có kích thích lớn, lúc này bác sĩ có thể cân nhắc các phương pháp ngoại khoa như đốt điện, phương pháp PPH, HCPT, thắt búi trĩ,…
2. Nứt kẽ hậu môn
Nứt kẽ hậu là tình trạng xuất hiện một vết rách nhỏ tại niêm mạc ở ống hậu môn. Trường hợp này thường gặp ở trẻ nhỏ và ít xảy ra ở người trưởng thành. Nứt kẽ hậu môn thường đi kèm với các biểu hiện như đau hậu môn, nóng rát khi đi ngoài. Có thể xuất hiện máu tương tại phần rìa ngoài của phân hoặc dính trên giấy vệ sinh. Kèm theo cảm giác ngứa ngáy, kích ứng quanh hậu môn.
Số liệu thống kê nhận thấy, nhiều trường hợp bị nứt kẽ hậu môn có thể tự phục hồi nếu được chăm sóc đúng cách. Hoặc người bệnh có thể sử dụng thuốc đặt hậu môn, kem thoa tại chỗ để cải thiện tình trạng đau rát. Tuy nhiên, trường hợp tổn thương ở mức độ nghiêm trọng, nứt kẽ hậu môn đi ngoài ra máu và ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt hàng của bệnh nhân. Lúc này bác sĩ sẽ cân nhắc can thiệp phẫu thuật để khắc phục.
3. Polyp trực tràng
Tình trạng đau rát hậu môn có thể là dấu hiệu của bệnh Polyp trực tràng. Bệnh lý này khiến người bệnh mệt mỏi, tâm lý lo âu, căng thẳng, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày cũng như chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, khối polyp còn ảnh hưởng đến quá trình bài tiết chất thải. Gây khó khăn khi đi ngoài dẫn đến đau, nóng rát hậu môn.
Theo các chuyên gia, bệnh lý có thể tái phát nhiều lần và có tính chất di truyền. Polyp trực tràng nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư trực tràng, thậm chí là đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân.
Đa số các trường hợp bị Polyp trực tràng sẽ được chỉ định nội soi cắt bỏ polyp trong thủ thuật nội soi đại tràng. Trong trường hợp polyp to, cuống ngắn, bác sĩ có thể kết hợp nội soi và phẫu thuật nội soi ổ bụng để đảm bảo an toàn cũng như đạt được kết quả tốt nhất.
4. Táo bón
Tình trạng táo bón kéo dài có thể gây ra tình trạng đau, nóng rát ở hậu môn khi đại tiện. Theo đó, khi bị táo bón người bệnh thường có xu hướng mót rặn để tống phân ra khỏi cơ thể. Do cấu trúc phân cứng, khô nên khó thoát ra khỏi hậu môn. Tình trạng này có thể gây cọ xát, giãn tĩnh mạch hậu môn và gây đau rát. Bên cạnh đó, tình trạng táo bón còn có thể gây chảy máu khi đi ngoài.
Để cải thiện tình trạng táo bón cũng như làm giảm các biểu hiện do tình trạng này gây ra, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc có tác dụng nhuận tràng như Forlax, duphalac, thuốc xổ. Trong dân gian thường tận dụng một số nguyên liệu như khoai lang, rau mồng tơi, dền, đay, rau muống để cải thiện.
5. Viêm trực tràng
Viêm trực tràng mãn tính đặc trưng bởi tình trạng chảy máu khi đại tiện. Máu thường kèm theo phân và gây ra cơn đau quặn thắt ở bụng. Khi mắc bệnh, bệnh nhân thường có nhu cầu đại tiện nhiều lần. Mỗi lần đi ngoài đều có máu và gây đau rát, khó chịu ở hậu môn.
Viêm trực tràng nếu không được thăm khám và điều trị đúng cách sẽ làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, tổn thương nặng đến các biểu mô niêm mạc đại tràng. Từ đó dẫn đến thiếu máu, xuất huyết, thậm chí là biến chứng thành ung thư. Có thể khiến cơ thể bệnh nhân bị suy nhược, kén ăn.
Để kiểm soát các triệu chứng do bệnh lý gây ra, bác sĩ thường chỉ định một số loại thuốc như thuốc giảm đau (Acetaminophen, Aspirin, Advil, Motrin), thuốc chống tiêu chảy (Actapulgite, Loperamid, Diosmectite), thuốc chống khó tiêu, đầy hơi (Motilium-M, Pepsane, Alka – Seltzer), men vi sinh (Lactulose, Bacillus clausi). Trường hợp bệnh nặng có thể được chỉ định phẫu thuật.
6. Áp xe và rò hậu môn
Áp xe và rò hậu môn đặc trưng bởi ổ mủ nhiễm trùng nằm ở cạnh trực tràng hoặc hậu môn. Đây là thể bệnh cấp tính hoặc xảy ra do viêm tắc nghẽn tuyến tiết nhầy ở hậu môn. Diễn tiến của ổ áp xe này thường có xu hướng lan rộng xuống vùng mông và có thể vỡ ra ngoài da hình thành đường rò cạnh hậu môn. Khi mắc bệnh, bệnh nhân thường có biểu hiện nóng rát hậu môn, đau và đi ngoài khó khăn.
Y học hiện đại thường áp dụng phương pháp dẫn lưu mủ từ ổ áp xe ra bên ngoài. Đối với những trường hợp có nguy cơ bị nhiễm trùng cao có thể được chỉ định sử dụng thêm kháng sinh toàn thân.
7. Một số nguyên nhân khác
Ngoài các nguyên nhân trên, tình trạng nóng rát ở hậu môn cũng có thể xảy ra do nhiễm hậu môn, mắc các bệnh lý về đường tình dục như sùi mào gà, mụn rộp sinh dục, chlamydia,… Những chứng bệnh này gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt hàng ngày và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Nóng rát ở hậu môn nguy hiểm không?
Nóng rát ở hậu môn là triệu chứng khá phổ biến và thường xảy do nhiều nguyên nhân khác nhau. Nếu xảy ra do vệ sinh vùng kín kém, chế độ ăn uống, sinh hoạt,… thì triệu chứng này dễ dàng cải thiện.
Tuy nhiên trường hợp xảy ra do các bệnh lý đường trực tràng – hậu môn như nứt kẽ hậu môn, bệnh trĩ, sa trực tràng,… Người bệnh cần tiến hành điều trị trong thời gian sớm nhất. Bởi tình trạng nóng rát, ngứa ngáy ở hậu môn kéo dài có thể gây áp xe, nhiễm trùng hoặc hoại tử niêm mạc.
Do đó, ngay khi nhận thấy các biểu hiện bất thường, người bệnh cần chủ động đến bệnh viện để được thăm khám – chẩn đoán và can thiệp điều trị phù hợp. Tránh phát sinh rủi ro và các biến chứng nguy hiểm.
Các phương pháp điều trị nóng rát ở hậu môn
Thực tế nhận thấy, tình trạng nóng rát ở hậu môn có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Do đó, để khắc phục dứt điểm triệu chứng này, người bệnh cần tiến hành điều trị dứt điểm nguyên nhân bệnh lý. Bên cạnh đó, có thể sử dụng một số loại thuốc trị ngứa hậu môn hoặc sử dụng các thảo dược tự nhiên và thuốc Đông y để cải thiện triệu chứng.
1. Sử dụng thuốc Tây điều trị
Các loại thuốc điều trị nóng rát hậu môn thường được dùng thoa trực tiếp lên da, hoặc dùng ở dạng đường uống với mục đích giảm đau rát, sưng viêm. Tùy thuộc vào nguyên nhân khởi phát, mức độ triệu chứng và đối tượng, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp.
Dưới đây là một số loại thuốc thường được chỉ định trong điều trị triệu chứng:
- Thuốc bôi dưỡng ẩm: Đối với những trường hợp bị nứt kẽ hậu môn do da khô, bác sĩ có thể yêu cầu sử dụng thuốc bôi dưỡng ẩm để cải thiện vết nứt, đồng thời giảm đau rát, ngứa ngáy
- Thuốc bôi có chứa Oxide kẽm: Oxide kẽm có công dụng giảm viêm, đau rát, sát trùng và cải thiện tình trạng ngứa ngáy ở hậu môn. Loại thuốc bôi này thường được sử dụng trong nhiều trường hợp bị nóng rát hậu môn.
- Thuốc bôi chứa hydrocortisone: Thuốc có tác dụng giảm ngứa ngáy, đau rát và viêm mạnh. Thường được sử dụng khi vùng hậu môn bị sưng viêm, sung huyết.
- Thuốc kháng histamin H1: Trường hợp đau rát hậu môn kèm theo ngứa ngáy dữ dội (chủ yếu là do nhiễm giun kim), người bệnh có thể trao đổi với bác sĩ chuyên khoa sử dụng thuốc kháng H1 ở đường uống để cải thiện triệu chứng này.
2. Tận dụng một số thảo dược tự nhiên
Bên cạnh sử dụng tân dược, người bị đau vùng hậu môn có thể tận dụng một số thảo dược tự nhiên để cải thiện triệu chứng. Đối với tình trạng ngứa hậu môn, dân gian thường tận dụng các thảo dược có đặc tính giảm ngứa, sát trùng, chống viêm để cải thiện tình trạng đau rát, khó chịu ở hậu môn.
Một số mẹo dân gian thường được áp dụng trong chữa đau rát ở hậu môn, bao gồm:
- Sử dụng nước ép tỏi: Chuẩn bị 1 – 2 củ tỏi, sau khi bóc vỏ, rửa sạch thì giã nát và cho thêm một ít nước vào. Sau khi rửa sạch hậu môn thì dùng tăm bông thấm nước ép tỏi và thoa lên vùng da cần điều trị. Thực hiện từ 2 – 3 lần/ ngày để cải thiện triệu chứng.
- Đắp lá diếp cá: Rau diếp cá có tính mát, tác dụng giảm đau, chống viêm và cải thiện tình trạng ngứa ngáy. Dùng rau diếp cá giã nát đắp lên vùng hậu môn có thể cải thiện tình trạng đau rát, sưng viêm và ngứa ngáy. Bên cạnh đó, hợp chất thực vật từ thảo dược này còn mang lại hiệu quả trong việc làm bền thành mạch, hạn chế tình trạng xung huyết. Mẹo giảm đau hậu môn bằng rau diếp cá phù hợp với người mắc bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn.
- Sử dụng bột nghệ: Các nghiên cứu dược lý hiện đại nhận thấy, hàm lượng curcumin có trong nghệ có tác dụng giảm ngứa, đau rát, sưng viêm, đồng thời giúp phục hồi tổn thương ở vùng hậu môn. Do đó, người bệnh có thể dùng bột nghệ hòa với nước rồi thoa lên hậu môn, sau đó rửa lại bằng nước.
Những cách giảm ngứa hậu môn bằng thảo dược tự nhiên thường được đánh giá có độ an toàn cao, ít tốn kém. Tuy nhiên, tác dụng của biện pháp này thường khá hạn chế, do đó cần kiên trì thực hiện để đạt được kết quả tốt nhất.
3. Áp dụng một số bài thuốc Đông y
Ngoài ra, người bệnh có thể cải thiện tình trạng nóng rát ở hậu môn bằng một số bài thuốc Đông y như sau:
- Bài thuốc xông rửa: Dùng bách bộ, khổ sâm mỗi vị 15g. Các vị thuốc sau khi rửa sạch thì cho vào ấm cùng với lượng nước vừa đủ và sắc đặc. Dùng nước này để xông và rửa hậu môn. Áp dụng đều đặn đến khi triệu chứng thuyên giảm.
- Bài thuốc đặt: Dùng khổ sâm và bách bộ mỗi vị 30g. Đem sắc trong vòng 3 giờ, sau đó trộn đều với bột hùng hoàng 6g và vo lại thành 15 viên. Buổi tối trước khi đi ngủ dùng 1 viên đặt vào hậu môn.
Biện pháp chăm sóc vùng hậu môn bị đau rát
Bên cạnh các biện pháp điều trị, người bệnh cần kết hợp với chế độ chăm sóc khoa học để giúp làm dịu niêm mạc hậu môn bị đau rát, bị tổn thương để kiểm soát triệu chứng nhanh chóng, đồng thời phòng ngừa tái phát lâu dài.
Dưới đây là các biện pháp chăm sóc khi vùng hậu môn bị nóng rát:
- Vệ sinh hậu môn và vùng kín đúng cách. Cần ngâm rửa với nước muối ấm/ nước sạch và lau khô bằng khăn bông sạch.
- Tránh mặc quần lót quá chật hoặc cào gãi hậu môn. Trong quá trình điều trị, người bệnh nên ưu tiên các trang phục rộng rãi, thoát mát, chất liệu thoáng mát, thấm hút tốt và có kích thước phù hợp.
- Cần thay thế xà phòng tắm, giấy vệ sinh hoặc nước xả vải nếu nghi ngờ đây là nguyên nhân khiến vùng da ở hậu môn bị ngứa ngáy và bị kích thích.
- Giặt quần lót sạch sẽ và phơi dưới nắng để tiêu diệt nấm mốc, vi khuẩn tiềm ẩn
- Tránh quan hệ tình dục trong thời gian điều trị bệnh, đồng thời cần xây dựng thói quen quan hệ tình dục an toàn nhằm bảo vệ sức khỏe của bản thân.
- Cần uống nhiều nước, tăng cường bổ sung các khoáng chất, vitamin để hạn chế tình trạng táo bón. Bên cạnh đó, kiêng cử các loại thực phẩm có thể gây kích thích hậu môn như ăn nhiều đồ cay nóng, gia vị, dầu mỡ, bia rượu,…
Nóng rát ở hậu môn là một trong những triệu chứng thường gặp. Tình trạng này thường không quá nguy hiểm và có thể cải thiện thông qua các biện pháp chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, trường hợp triệu chứng tiến triển nặng nề hoặc nghi ngờ mắc phải bệnh về trực tràng – hậu môn, bạn cần chủ động đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Có thể bạn quan tâm:
Dương Thị Ngọc
06/03/2023 |
0 Bình luận
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!