Ngủ Dậy Bị Đau Bả Vai: Nguyên Nhân Và Cách Xử Lý

Ngủ dậy bị đau bả vai thường xảy ra do tư thế ngủ, lạm dụng cơ vai quá mức vào hôm trước hoặc tư thế sai lệch. Tuy nhiên, trong một số trường hợp triệu chứng có thể là hệ quả của chấn thương hoặc các vấn đề bệnh lý. Tuỳ vào nguyên nhân khởi phát sẽ có biện pháp khắc phục phù hợp.

Nguyên nhân gây đau bả vai khi ngủ dậy

Vai là cơ quan có kết cấu khá phức tạp bao gồm 3 thành phần xương (xương bả vai, xương đòn, xương cánh tay trên). So với những khớp khác thì sự ổn định ở khớp vai có nguy cơ bị tổn hại dễ dàng. Đây là một trong những nguyên nhân lý giải tình trạng đau bả vai diễn ra phổ biến.

Theo các chuyên gia, giấc ngủ có thể giúp sửa chữa, phục hồi các tổn thương và làm thuyên giảm các cơn đau trong cơ thể. Tuy nhiên, nhiều trường hợp sau khi ngủ dậy có biểu hiện đau bả vai. Hoặc có thể trong quá trình ngủ khiến cơn đau bùng phát nặng nề hơn.

Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến đau bả vai sau khi ngủ dậy thường gặp:

1. Tư thế ngủ không đúng cách

Tình trạng đau bả vai khi ngủ dậy thường xảy ra do tư thế ngủ không phù hợp. Số liệu thống kê nhận thấy, nằm ngửa với tay thuận đặt lên trán thường có khả năng bị đau vai vào sáng hôm sau. Bên cạnh đó, tư thế nằm nghiêng cũng có thể gây ra tình trạng này.

Bởi những tư thế này thường khiến cơ bị căng cứng ở cổ và vai hơn so với những tư thế khác. Tình trạng này là nguyên nhân chính kích hoạt cơn đau và đi kèm với một số biểu hiện khác như yếu cơ, ngứa ran. Tình trạng đau bả vai sau khi ngủ dậy do tư thế ngủ khá phổ biến, thường không quá nghiêm trọng và có thể cải thiện nếu thay đổi tư thế phù hợp

2. Lạm dụng cơ vai vào ngày hôm trước

Thực tế nhận thấy, đau bả vai khi ngủ dậy có thể liên quan đến việc vận động, hoạt động quá mức vào ngày hôm trước. Tình trạng này thường xảy ra khi tập thể dục, tập luyện với cường độ cao, sử dụng khớp vai nhiều hoặc mang vác nặng.

Để hạn chế tình trạng này, bạn cần chú ý khởi động khớp vai kỹ trước khi tập luyện và không quên thư giãn, thả lỏng cơ sau đó. Biện pháp này có thể giúp làm đau bả vai cũng như tình trạng cứng khớp vào ngày hôm sau.

Đối với trường hợp ngủ dậy bị đau bả vai do trước đó lạm dụng cơ có thể dùng tác động nhiệt lên khu vực bị ảnh hưởng để cải thiện. Hoặc bạn có thể sử dụng một số loại thuốc chống viêm OTC như naproxen, ibuprofen để giảm đau mỏi, khó chịu ở bả vai.

3. Hội chứng chạm mỏm cùng vai

Hội chứng chạm mỏm cùng vai xảy ra khi các mô mềm xung quanh vòng bít xoay cọ xát, va chạm vào các mô, xương gần đó. Tình trạng này thường khởi phát khi di chuyển cánh tay.

Sự cọ xát của mô mềm có thể xảy ra do:

• Viêm bao hoạt dịch xung quanh
• Sưng các gân xung quanh
• Hình thành các gai xương
• Các xương ở khớp vai bị cong hoặc móc

Hội chứng chạm mỏm cùng vai thường gây ra một số biểu hiện như:

• Cảm giác đau ở vùng bả vai
• Cơn đau có xu hướng nặng hơn khi nâng cánh tay
• Khi kê tay lên đầu có thể bị đau bả vai sau khi ngủ dậy
• Cơn đau thường làm gián đoạn giấc ngủ
• Cảm giác bị yếu ở cánh tay và vai

Điều trị ban đầu thường bao gồm nghỉ ngơi, giảm đau bằng thuốc chống viêm OTC hoặc thực hiện một số bài tập nhẹ nhàng. Trường hợp không đáp ứng, bác sĩ có thể chỉ định tiêm corticosteroid để kiểm soát cơn đau và sưng viêm. Hội chứng chạm mỏm cùng vai rất ít can thiệp ngoại khoa, tuy nhiên trong một số trường hợp có thể chỉ định phẫu thuật để khắc phục bệnh.

4. Chấn thương vòng bít xoay

Vòng bít xoay là tập hợp các gân bao quanh khớp vai, có nhiệm vụ gắn phần cuối của xương cánh tay trên vào xương bả vai nhằm tạo sự cố định cho cơ quan này. Chấn thương vòng bít xoay thường xảy ra khi các gân xung quanh khớp vai bị kích ứng, tổn thương, viêm, rách một phần hoặc hoàn toàn.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng có thể do:

• Mang vác một vật nặng đột ngột
• Ngã ở tư thế cánh tay dang rộng
• Tham gia các bộ môn thể thao cần dùng khớp vai thường xuyên
• Thường thực hiện các hoạt động cánh tay trên cao

Các biểu hiện thường gặp như:

• Cảm giác đau âm ỉ hoặc đau sâu ở vùng vai
• Gián đoạn giấc ngủ, ngủ dậy bị đau bả vai
• Cơn đau trở nên nghiêm trọng khi thực hiện các chuyển động nặng, vươn tay ra sau lưng
• Bị cứng và mất phạm vi chuyển động

Việc điều trị chấn thương vòng bít xoay thường bao gồm chườm mát tại vùng vai bị ảnh hưởng và nghỉ ngơi. Hoặc có thể sử dụng thuốc chống viêm ibuprofen hoặc aspirin để cải thiện. Bên cạnh đó, người bệnh cần kết hợp tập vật lý trị liệu để hỗ trợ quá trình phục hồi bệnh lý hiệu quả.

5. Bị viêm bao hoạt dịch vai

Tình trạng đau bả vai khi ngủ dậy có thể là biểu hiện của viêm bao hoạt dịch vai. Bao hoạt dịch là các túi nhỏ có chứa chất lỏng giúp đệm những mô ở xung quanh khớp. Chúng được tìm thấy ở khắp cơ thể. Hiện tượng viêm bao hoạt dịch xảy ra khi những túi nhỏ này bị tổn thương, viêm.

Theo đó, vai chính là một trong những vị trí phổ biến phải chịu ảnh hưởng. Nguyên nhân gây viêm bao hoạt dịch thường là chấn thương ảnh hưởng đến vai hoặc do các hoạt động lặp đi lặp lại khiến khớp vai làm việc quá sức.

Các triệu chứng bệnh lý có thể bao gồm:

• Bị đau cục bộ hoặc phần bả vai bị ảnh hương
• Cử động mạnh khi vừa ngủ dậy có thể khiến cơn đau trở nên nghiêm trọng
• Đau khi có áp lực, điển hình là lúc ngủ
• Hiện tượng sưng, đỏ khớp vai
• Cứng ở vai bị ảnh hưởng

Đối với trường hợp bị viêm bao hoạt dịch vai thường áp dụng các phương pháp điều trị bảo tồn. Tuỳ vào mức độ tổn thương, các biểu hiện đi kèm, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc, tập vật lý trị liệu hoặc tiêm corticosteroid. Trường hợp không đáp ứng các biện pháp trên, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để dẫn lưu hoặc loại bỏ bao hoạt dịch bị viêm.

6. Thoái hoá khớp vai

Thoái hoá khớp vai là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến, xảy ra khi các lớp sụn giữa các xương bị bào mòn, bắt đầu bị phá vỡ. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến nhiều khớp khác nhau trên toàn cơ thể, trong đó có khớp vai.

Bệnh lý thường xảy ra do yếu tố tuổi tác, quá trình lão hoá tự nhiên. Ngoài ra, chấn thương trước đó có thể ảnh hưởng đến khớp vai như rách vòng bít, trật khớp cũng có thể làm tăng nguy cơ thoái hoá khớp vai.

Bệnh thoái hoá khớp vai đặc trưng bởi một số biểu hiện sau:

• Cảm giác đau khi cử động vai
• Đau ngay khi nghỉ ngơi, lúc ngủ hoặc ngay cả khi thức dậy
• Hiện tượng cứng khớp, mất phạm vi chuyển động
• Phát ra âm thanh lục cục khi di chuyển

Thoái hoá khớp nói chung và thoái hoá khớp vai nói riêng có tính chất mãn tính, tiến triển chậm và không thể điều trị dứt điểm. Các phương pháp điều trị nhằm kiểm soát cơn đau, các biểu hiện đi kèm và làm chậm quá trình thoái hoá.

7. Hội chứng vai đông cứng

Hội chứng vai đông cứng xảy ra khi các mô liên kết bên trong khớp vai bị dày lên. Hội chứng đặc trưng bởi cơn đau ở vai và giảm khả năng vận động. Theo đó, triệu chứng bệnh lý được biểu hiện rõ ràng khi chuyển động vai mạnh hoặc lúc mới ngủ dậy.

Hiện tại, nguyên nhân gây ra hội chứng vai đông cứng vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các bác sĩ chuyên khoa nhận thấy, nguy cơ mắc hội chứng này tăng lên khi vai bất động trong thời gian dài, chấn thương, sau phẫu thuật hoặc mắc các bệnh nội khoa.

Các biểu hiện của hội chứng vai đông lạnh khởi phát theo 3 giai đoạn:

• Đóng băng: Cơn đau bùng phát khi cử động và phạm vi chuyển động bị hạn chế
• Đông cứng: Biểu hiện đau giảm nhưng bị cứng ở khớp vai, các cử động tại cơ quan này trở nên khó khăn
• Rã đông: Phạm vi chuyển động dần được cải thiện.

Thực tế nhận thấy, các biểu hiện hội chứng vai đông lạnh trở nên nặng nề hơn vào buổi tối. Tình trạng này gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, nhiều người hợp đau đớn, khó chịu kéo dài và thức giấc. Việc điều trị bệnh lý tập trung vào khắc phục cơn đau, cải thiện khả năng vận động vai. Theo đó, bác sĩ thường chỉ định các loại thuốc giảm đau, chống viêm và kết hợp với vật lý trị liệu.

Ngủ dậy bị đau vai có nguy hiểm không?

Thực tế nhận thấy, tình trạng đau vai sau khi ngủ dậy có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân khác nhau. Chính vì vậy, mức độ ảnh hưởng ở từng trường hợp sẽ có sự khác biệt nhất định. Trường hợp cơn đau cấp tính, ở mức độ nhẹ và vừa do tư thế sai lệch, lạm dụng cơ thường không nghiêm trọng và có thể được kiểm soát bằng các biện pháp chăm sóc và chữa trị tại nhà.

Tuy nhiên, nếu đau bả vai sau khi ngủ dậy do chấn thương hoặc hệ quả của các bệnh xương khớp. Cơn đau thường kích hoạt ở mức nghiêm trọng và có xu hướng kéo dài, tiến triển nặng nề. Ngoài ra, cơn đau còn đi kèm với một số biểu hiện như tê cứng, ngứa ran, hạn chế khả năng vận động. Lúc này người bệnh cần chủ động thăm khám để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Các biện pháp khắc phục đau bả vai khi ngủ dậy

Việc điều trị đau bả vai sau khi ngủ dậy phụ thuộc vào nguyên nhân khởi phát và các biểu hiện đi kèm. Theo đó, các biện pháp giảm đau tại nhà có thể áp dụng với những trường hợp đau ở mức độ nhẹ và khởi phát do thói quen sinh hoạt, vận động. Tuy nhiên, điều trị y tế cần thiếu nếu triệu chứng là hệ quả của các bệnh xương khớp và chấn thương.

1. Các biện pháp cải thiện tại nhà

Ngủ dậy đau bả vai có thể đi kèm với biểu hiện cứng khớp, gặp khó khăn trong các hoạt động ở vai. Tình trạng này gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống hàng ngày. Để kiểm soát, người bệnh có thể tham khảo một số mẹo chữa tại nhà.

Dưới đây là một số cách giúp giảm đau bả vai sau khi ngủ dậy được áp dụng phổ biến:

Tác dụng nhiệt:

Tác dụng nhiệt đáp ứng tốt trong hầu hết các trường hợp bị đau bả vai khi ngủ dậy. Tuy nhiên, bạn cần xem xét biểu hiện đau cùng các triệu chứng đi kèm để cân nhắc lựa chọn liệu pháp chườm nóng hay chườm lạnh phù hợp.

• Chườm nóng: Biện pháp này được áp dụng với những trường hợp bị đau bả vai đơn tuần đi kèm với biểu hiện co cứng. Tránh áp dụng với vùng vai bị sưng viêm, nóng rát. Nhờ vào nhiệt độ ấm có thể giúp thư giãn gân cơ, giảm chèn ép, căng thẳng. Đồng thời giúp tăng tuần hoàn máu đến khớp vai, giảm đau và hỗ trợ phục hồi tổn thương nhanh chóng. Chỉ cần dùng túi chườm ấm với nhiệt độ phù hợp chườm lên vai từ 15 – 20 phút.
• Chườm lạnh: Chườm lạnh phù hợp với các trường hợp bị đau bả vai đi kèm với biểu hiện sưng mô mềm, căng cứng cơ quá mức. Nhờ vào nhiệt độ lạnh sẽ giúp làm tê liệt dây thần kinh cảm giác tạm thời, hạn chế lượng máu đến khu vực bị ảnh hưởng. Từ đó cải thiện cơn đau và tình trạng sưng viêm. Dùng vài viên đá lạnh cho vào túi và chườm nhẹ lên vùng vai bị đau nhức từ 10 – 15 phút.

Điều chỉnh tư thế ngủ phù hợp:

Thông thường, cơn đau bả vai sau khi ngủ dậy có liên quan đến tư thế khi ngủ. Do đó, bạn nên có sớm có sự điều chỉnh tình trạng này để khắc phục cơn đau mỏi vai nhanh chóng, đồng thời tránh ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Theo đó, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Không nằm nghiêng về phần vai bị ảnh hưởng
• Tránh kê tay lên trán khi ngủ
• Có thể dùng một chiếc khăn mỏng mềm kê dưới bả vai để cải thiện.

Xoa bóp, massage:

Nếu cơn đau vai khởi phát sau khi ngủ dậy, bạn có thể cải thiện bằng biện pháp massage, xoa bóp. Thông qua tác dụng lực nhẹ nhàng vào vị trí bị đau nhức có thể giúp giảm đau, thư giãn gân cơ, đồng thời thúc đẩy tuần hoàn máu. Từ đó, cải thiện khả năng vận động, di chuyển ở khớp vai hiệu quả.

Chỉ cần xoa nhẹ 2 lòng bàn tay đến khi có cảm giác nóng lên rồi xoa bóp trực tiếp đến vùng vai bị ảnh hưởng từ 15 – 20 phút. Kết hợp thêm tác động day ấn, miết để tăng hiệu quả. Áp dụng đều đặn mỗi ngày để kiểm soát triệu chứng nhanh chóng, đồng thời hạn chế tái phát.

Vận động nhẹ nhàng:

Hiện tượng đau bả vai sau khi ngủ dậy có thể đi kèm với biểu hiện co cứng, hạn chế khả năng vận động này. Khi gặp tình trạng này, người bệnh không nên gắng sức đề hoạt động khớp vai, thay vào đó cần xoa bóp nhẹ nhàng rồi từ từ chuyển động.

Lúc đầu, bạn nên thực hiện một số động tác đơn giản như từ từ nâng cánh tay và hạ xuống, Kế đến có thể xoay khớp vai theo chuyển động tròn. Các thao tác này có thể giúp làm giảm đau, căng cứng cơ, đồng thời cải thiện khả năng vận động ở vùng vai.

Sử dụng miếng dán giảm đau và thuốc bôi tại chỗ:

Trường hợp bị đau nhức vai sau khi ngủ dậy thường xuyên, người bệnh có thể sử dụng miếng dán có tác dụng giảm đau hoặc thuốc bôi tại chỗ để cải thiện. Đây là một trong những biện pháp giúp cải thiện triệu chứng đau bả vai hiệu quả tại nhà được áp dụng phổ biến. Tuy nhiên, tránh lạm dụng những sản phẩm này vì có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn.

2. Điều trị y tế

Điều trị y tế được thực hiện khi cơn đau vai sau khi ngủ dậy xảy ra do bệnh lý, các biện pháp chữa trị tại nhà không đáp ứng, triệu chứng tiến triển nặng nề, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt, vận động hàng ngày.

Một số phương pháp điều trị đau bả vai sau ngủ dậy, bao gồm:

Sử dụng thuốc:

Dùng thuốc Tây điều trị là phương pháp điều trị phổ biến trong hầu hết các trường hợp bị đau vai khi ngủ dậy. Mục đích dùng thuốc giúp kiểm soát các triệu chứng đau nhức, căng cứng, tê bì khó chịu ở vùng vai và nâng cao chất lượng cuộc sống người bệnh.

Các loại thuốc được sử dụng phổ biến:

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
• Acetaminophen (Tylenol)
• Thuốc giãn cơ
• Thuốc tiêm corticosteroid trong trường hợp cần thiết

Vật lý trị liệu:

Vật lý trị liệu là một trong những phương pháp điều trị thường được áp dụng với tình trạng đau bả vai và các bệnh về xương khớp. Ngoài tác dụng cải thiện cơn đau, các bài vật lý trị liệu còn giúp thư giãn cơ, thúc đẩy tuần hoàn máu, cải thiện khả năng vận động. Nhất là trường hợp chấn thương vai, phương pháp này giúp tăng sức mạnh cũng như phạm vi chuyển động.

Một số liệu pháp từ vật lý trị liệu, bao gồm:

• Điện xung
• Châm cứu
• Siêu âm trị liệu
• Xoa bóp, bấm huyệt
• Sóng ngắn
• Chiếu tia hồng ngoại
• Vận động trị liệu

Phẫu thuật:

Trường hợp cơn đau vùng vai tiến triển nặng, không đáp ứng phương pháp điều trị bảo tồn và thường xuyên tái phát. Lúc này bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định phương pháp phẫu thuật để kiểm soát các triệu chứng, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Tuỳ thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể áp dụng các phương pháp phẫu thuật phù hợp. Cụ thể:

• Phẫu thuật thay khớp: Được áp dụng với các trường hợp bị đau bả vai có liên quan đến viêm xương khớp. Quy trình thực hiện được thực hiện bằng cách mổ thay khớp bằng một bộ phận cấy ghép nhân tạo.
• Giải nén dưới xương: Bác sĩ sẽ loại bỏ toàn bộ phần cơ delta gây ra các tác động từ xương. Đồng thời tác động lên một số sợi cơ delta và để lại phần có dính liền.
• Cắt bao hoạt dịch: Kỹ thuật này được áp dụng với những trường hợp đau bả vai khi ngủ dậy do viêm bao hoạt dịch.
• Phẫu thuật RCI: Thường được thực hiện nhằm sửa chữa vòng bít xoay. Tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương, bác sĩ sẽ chỉ định làm phẳng gân hoặc gắn lại gân bị đứt.

Phòng ngừa ngủ dậy bị đau bả vai hiệu quả

Đau bả vai sau khi ngủ dậy là tình trạng phổ biến, xảy ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, tình trạng này thường không quá nguy hiểm và có thể kiểm soát nếu được chăm sóc đúng cách và can thiệp điều trị sớm.

Để phòng ngừa đau bả vai sau khi ngủ dậy, bạn cần chú ý một số vấn đề sau:

• Hạn chế một số động tác lặp đi lặp lại ở vai, nhất là một số động tác như ném, nâng. Bởi tình trạng này có thể gây căng thẳng cho khớp vai và đau bả vai khi ngủ dậy.
• Trường hợp phải vận động vai thường xuyên, bạn cần dành thời gian nghỉ ngơi, thả lỏng và thư giãn vai đúng cách.
• Dành từ 15 – 30 phút mỗi ngày để tập luyện các bài tập nhẹ nhàng giúp nâng cao sức khoẻ, cải thiện độ chắc khỏe xương khớp và phòng ngừa các bệnh lý về xương khớp như thoái hoá khớp, thoát vị đĩa đệm, đau mỏi vai gáy hiệu quả.
• Tránh mang vác nặng hoặc lao động quá sức, nhất là tăng áp lực lên vùng vai.
• Điều chỉnh tư thế ngủ phù hợp để tránh gây đau bả vai sau khi ngủ dậy. Bạn có thể dùng thêm 1 chiếc khăn mỏng gấp lại kê dưới vai khi ngủ. Cần thả lỏng tay thoải mái, tránh gác tay lên trái và hạn chế nằm nghiêng khi ngủ
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, bổ sung các thực phẩm giàu khoáng chất, vitamin thiết yếu cho cơ thể, đồng thời tăng cường sức khỏe xương khớp.
• Kiêng bia rượu, thuốc lá và các chất kích thích khác để hạn chế nguy cơ tái phát cơn đau bả vai cũng như phát sinh các vấn đề xương khớp khác.

Ngủ dậy bị đau bả vai có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau và thường không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, để kiểm soát triệu chứng nhanh chóng, đồng thời tránh tái phát thường xuyên, bạn cần chủ động thăm khám để xác định nguyên nhân và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp.