Mất Ngủ Khó Ngủ

Mất ngủ (Insomnia) hay khó ngủ (sleeping dificulties) là một trong những chứng bệnh vô cùng phổ biến hiện nay và có tỷ lệ mắc cao. Nếu như trước kia bệnh chỉ xuất hiện ở người lớn tuổi thì hiện nay những người trẻ tuổi cũng có xu hướng mắc phải căn bệnh này. Bệnh không chỉ gây ra nhiều sự mệt mỏi mà còn là tiền đề khởi phát nhiều căn bệnh nguy hiểm. 

Mất ngủ khó ngủ là bệnh gì?

Ngủ là nhu cầu sống cần thiết của con người, theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, ngủ chiếm thời gian ⅓ cuộc đời của mỗi người. Thông thường, một người bình thường sẽ ngủ trung bình từ 7 – 8 tiếng/ đêm. Để đảm bảo chất lượng giấc ngủ, chúng ta cần đáp ứng đầy đủ các yêu cầu cơ bản như ngủ đủ giờ, ngủ sâu và khi thức dậy cảm thấy thực sự khỏe khoắn, tỉnh táo…

Mất ngủ là căn bệnh phổ biến ở người già nhưng hiện nay bệnh ngày càng có xu hướng trẻ hóa
Mất ngủ là căn bệnh phổ biến ở người già nhưng hiện nay bệnh ngày càng có xu hướng trẻ hóa

Trên thực tế, mất ngủ là một dạng rối loạn thần kinh được khởi phát từ nhiều nguyên nhân. Chủ yếu là do cơ thể mất dần khả năng sản sinh hormone gây buồn ngủ (melatonin). Mất ngủ thực chất là khi giấc ngủ của bạn rơi vào trạng thái rối loạn. Ban đêm, người bệnh khó đi vào giấc ngủ, trằn trọc, không thể ngủ sâu giấc, dễ giật mình tỉnh giấc giữa đêm khuya hoặc lúc sáng sớm. 

Các chuyên gia cũng cho biết thêm, đây là bệnh lý xuất hiện phổ biến ở người cao tuổi, phụ nữ mãn kinh và những người bị bệnh trầm cảm, thường xuyên đối mặt với áp lực hoặc chấn thương tâm lý kéo dài…

Nguyên nhân mất ngủ khó ngủ

Theo thông tin từ các chuyên gia, có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh mất ngủ, trong đó phổ biến nhất là do căng thẳng quá mức và suy nhược thần kinh. Cụ thể các nguyên nhân này như sau:

1. Căng thẳng, suy nhược thần kinh

Đây là 2 nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh mất ngủ hiện nay. Những bệnh lý này tác động vào hệ thần kinh trung ương và gây rối loạn chức năng điều khiến giấc ngủ, não bộ bị kích thích và hưng phấn quá mức dẫn đến tình trạng khó có thể đi vào giấc ngủ. 

Bên cạnh đó, tình trạng căng thẳng kéo dài còn khiến cho não bộ rơi vào trạng hoạt động liên tục không ngừng nghỉ. Điều này tưởng chừng như vô hại nhưng thực chất lại không như vậy, khi hoạt động liên tục không nghỉ ngơi khiến não bộ mệt mỏi, giảm khả năng sản sinh hormone melatonin – một loại hormone gây cảm giác buồn ngủ, thư giãn cơ bắp. 

2. Tuổi tác cao

Khoa học đã chứng minh. tuổi tác ngày càng cao sẽ càng làm giảm khả năng sản sinh hormone melatonin. Vì vậy, đây chính là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra mất ngủ ở người cao tuổi.

3. Yếu tố giới tính

Theo một thống kê về tỷ lệ mắc chứng khó ngủ, mất ngủ giữa nam giới và nữ giới cho thấy chị em phụ nữ là đối tượng dễ mắc bệnh hơn nam giới. Các chuyên gia cho rằng, tâm lý của phụ nữ thường nhạy cảm, dễ bị kích động dẫn đến áp lực, rơi vào lo âu, đặc biệt trong một số giai đoạn như mang thai hay giai đoạn tiền mãn kinh…

4. Thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Bên cạnh đó, mất ngủ cũng là hậu quả mà nhiều người phải gánh chịu khi có thói quen sinh hoạt không khoa học, lành mạnh. Trong đó, có thể kế đến một số thói quen xấu ảnh hưởng đến giấc ngủ như:

Mất ngủ khó ngủ
Nguồn ánh sáng xanh từ một số thiết bị điện tử vô tình làm rối loạn chu trình thức – ngủ và gây mất ngủ dai dẳng

  • Ngủ trưa quá nhiều
  • Ăn quá no
  • Tập thể dục muộn
  • Sử dụng chất kích thích trước khi đi ngủ
  • Lạm dụng thiết bị điện tử
  • Môi trường, không gian phòng ngủ không thoải mái, quá nóng hoặc quá lạnh. 
  • ….

5. Do stress kéo dài

Trong cuộc sống hằng ngày và công việc không thể nào thoát khỏi những lúc stress, mệt mỏi. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài quá mức, não bộ luôn phải suy nghĩ về những điều tiêu cực, phức tạp quá nhiều sẽ gây ra mất ngủ. Khác với những người cao tuổi mất ngủ do suy giảm hormone, stress gây ra mất ngủ mới là nguyên nhân chính khiến họ bị mất ngủ. 

6. Do ảnh hưởng của một số loại thuốc

Việc sử dụng các loại thuốc trị bệnh có chứa thành phần Caffeine như Panadol Extra, thuốc chứa chất kích thích nói chung, thuốc giảm đau, thuốc chống dị ứng, thuốc hen suyễn hay thuốc trầm cảm… cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh mất ngủ. Trên thực tế, đây chỉ là tác dụng phụ của thuốc và người bệnh sẽ quay lại giấc ngủ bình thường khi không còn sử dụng thuốc. 

7. Môi trường ô nhiễm

Môi trường xung quanh bị ô nhiễm, nhiều bụi bẩn… hay không gian ngủ chật hẹp, không thoải mái, nhiều tiếng ồn cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra chứng khó ngủ, mất ngủ.

8. Thay đổi múi giờ

Những người thường xuyên phải di chuyển xa, từ quốc gia này sang quốc gia khác, hay ngủ ngày làm đêm khiến cho chu trình thức – ngủ của cơ thể bị rối loạn vì múi giờ sinh lý bị thay đổi. Trong thời gian đầu bị thay đổi múi giờ bạn sẽ rơi vào trạng thái mệt mỏi, khó ngủ, mất ngủ do cơ thể chưa kịp thích nghi.

9.  Ảnh hưởng của một số bệnh lý

Bên cạnh những nguyên nhân vừa kể trên, việc mắc phải hội chứng khó ngủ, mất ngủ một cách bất thường có thể bắt nguồn từ một số bệnh lý sau:

  • Bệnh trầm cảm, rối loạn lo âu: Đây là những dạng bệnh về tâm lý với triệu chứng đặc trưng là mất ngủ, khó ngủ. Theo các chuyên gia, người mắc phải bệnh trầm cảm hay rối loạn lo âu kéo dài khiến cho não bộ bị rối loạn, suy giảm chức năng… Từ đó gây ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ thức ngủ tự nhiên của cơ thể. Bạn có thể dễ dàng nhận biết bệnh thông qua các triệu chứng như khó ngủ, trằn trọc, âu lo quá độ, hồi hộp vô cớ, ngủ không sâu giấc, dễ tỉnh giấc giữa đêm…
  • Bệnh trào ngược dạ dày: Bệnh lý này không trực tiếp gây ra mất ngủ nhưng những triệu chứng của bệnh hoàn toàn có thể. Khi bị trào ngược dạ dày khiến người bệnh thường xuyên có cảm giác buồn nôn, ăn không tiêu, ợ hơi, ợ nóng, nóng rát vùng thượng vị… Đặc biệt, những triệu chứng này thường bùng phát mạnh hơn khi bạn nằm ngủ vào ban đêm. Từ đó gây ra khó ngủ, giật mình tỉnh giấc giữa đêm, uể oải và mệt mỏi sau khi thức dậy.
  • Hội chứng ngưng thở khi ngủ: Khi mắc phải hội chứng ngưng thở khi ngủ khiến người bệnh ngáy to, khó thở, mệt mỏi… Các triệu chứng này khiến người bệnh khó ngủ, mất ngủ, đau đầu, uể oải sau khi ngủ dậy.

Mắc bệnh lo âu quá mức dẫn đến trầm cảm và kéo theo tình trạng mất ngủ, khó ngủ về đêm
Mắc bệnh lo âu quá mức dẫn đến trầm cảm và kéo theo tình trạng mất ngủ, khó ngủ về đêm

Ngoài những bệnh lý trên, những người có tiền sử mắc bệnh tiểu đường, bệnh dạ dày, tuyến giáp, viêm khớp, bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson, bệnh tim,… cũng làm tăng nguy cơ bị khó ngủ, mất ngủ.

Triệu chứng mất ngủ khó ngủ

Để nhận biết chính xác bệnh mất ngủ, người bệnh có thể dựa vào một số các dấu hiệu sau đây:

Mất ngủ khó ngủ
Thao thức, trằn trọc, mệt mỏi, buồn ngủ nhưng không ngủ được… là những triệu chứng đặc trưng của bệnh

  • Khó đi vào giấc ngủ ban đêm, nằm thao thức, thậm chí không thể chợp mắt.
  • Giấc ngủ dễ bị gián đoạn, không sâu giấc, chập chờn do các tác nhân từ môi trường hoặc nằm ác mộng, khi tỉnh giấc không thể ngủ lại được. 
  • Thức giấc từ lúc nửa đêm hoặc từ sáng sớm nhưng không có cảm giác thoải mái, thay vào đó là sự mệt mỏi, uể oải, thiếu tinh thần. 
  • Có cảm giác khó chịu, buồn tiểu và đi tiểu nhiều lần trong đêm. 
  • Suy giảm chất lượng cuộc sống, hiệu quả công việc, học tập vào ban ngày do lờ đờ, buồn ngủ, phản xạ kém, giảm tập trung…

Thuốc chữa mất ngủ khó ngủ

Dưới đây là danh sách các loại thuốc trị mất ngủ khó ngủ được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay:

  • Seduxen: được chỉ định cho bệnh nhân điều trị mất ngủ mãn tính, mất ngủ kéo dài, có dấu hiệu ảnh hưởng đến dây thần kinh.
  • Haloperidol: thuộc loại thuốc an thần được chỉ định cho bệnh nhân bị mất ngủ do bị căng thẳng, áp lực nhiều ngày.
  • Thuốc Tây Diazepam 5mg: kích thích trực tiếp vào não bộ gây ra cơn buồn ngủ tức thì.
  • Phenobarbital: được chỉ định trong trường hợp bệnh nhân bị mất ngủ dài ngày, có dấu hiệu của trầm cảm.
  • Thuốc dạng bột Scopolamine: có tính gây mê nhanh và mạnh. Do đó cần tuyệt đối tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.
  • Gardenal: bắt buộc phải kê đơn. Thuốc được bào chế dưới dạng viên nén, sử dụng trực tiếp với nước lọc.
  • Phamzopic: dạng viên nén tác dụng trấn an tinh thần xuất xứ từ Canada.
  • Stilux: có thành phần chính là Rotundin, L-Tetrahydropalmatin được chỉ định điều trị mất ngủ dài ngày, mất ngủ do rối loạn âu lo.
  • Lexomil: giảm căng thẳng, điều hòa thần kinh, duy trì giấc ngủ sâu hơn, hạn chế tình trạng tỉnh dậy nửa đêm.
  • Melatonin: được chỉ định cho những người bị khó ngủ, rối loạn giấc ngủ, mất ngủ mãn – cấp tính, người bị mất ngủ do rối loạn đồng hồ sinh học.
  • Zolpidem: tạo ra cơn buồn ngủ nhanh, người bệnh cảm thấy buồn ngủ và có thể ngủ tức thì ngay sau khi sử dụng thuốc.

Phân loại bệnh mất ngủ

Bệnh mất ngủ được chia làm 2 loại chủ yếu gồm:

  • Mất ngủ cấp tính: Đây là bệnh mất ngủ tạm thời, các triệu chứng của mất ngủ chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn, khoảng vài tuần và sẽ biến mất. Nguyên nhân chủ yếu gây ra mất ngủ là do ăn uống không đủ chất, thói quen sinh hoạt không lành mạnh, ảnh hưởng từ một số bệnh lý cấp tính như đau bụng, đau đầu, đau răng… và đặc biệt là phải đối mặt với những chấn thương tâm lý hoặc áp lực đột ngột.
  • Mất ngủ mãn tính: Bệnh mất ngủ ở giai đoạn này biểu hiện với các triệu chứng như ngủ chập chờn, không sâu giấc, dễ giật mình… nhưng với tần suất thường xuyên hơn so với giai đoạn đầu, ít nhất 3 lần/ tuần và kéo dài hơn 1 tháng, mỗi đêm chỉ ngủ được khoảng 3 – 4 tiếng. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do tuổi tác cao, tác dụng phụ của thuốc, sử dụng nhiều chất kích thích cũng như mắc các bệnh viêm khớp, huyết áp, trầm cảm, rối loạn lo âu…

Tác hại của chứng mất ngủ, khó ngủ

Tình trạng khó ngủ, mất ngủ kéo dài, rối loạn chu trình thức – ngủ không được xử lý kịp thời, đúng cách sẽ làm tăng nguy cơ khởi phát nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe, giảm sút tinh thần. Có thể kể đến một vài ảnh hưởng như:

  • Mệt mỏi, suy giảm khả năng tập trung: Hầu hết những người bị khó ngủ, mất ngủ thường xuyên rơi vào trạng thái mệt mỏi, khó tập trung, thiếu sức sống, cả người lờ đờ, hậu quả dẫn đến giảm trầm trọng hiệu suất công việc và học tập.
  • Tăng nguy cơ bị teo não, đột quỵ: Khó ngủ, mất ngủ trầm trọng làm tăng nguy cơ bị teo não cực kỳ nguy hiểm. Không những vậy, những người ngủ ít hơn 5 tiếng/ đêm cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ cao gấp 8 lần so với những người ngủ đủ giấc.
  • Suy giảm sức khỏe tim mạch: Mất ngủ, khó ngủ mức độ nặng khiến hệ thần kinh rơi vào trạng thái hưng phấn, căng thẳng quá mức. Tình trạng này không chỉ vô tình làm tăng chỉ số huyết áp trong máu mà còn gây áp lực cho tim, tăng nguy cơ suy tim, đau tim đột ngột…
  • Suy giảm chức năng sinh lý: Nồng độ testosterone trong cơ thể nam giới sẽ bị suy giảm đột ngột khi bị mất ngủ kéo dài. Từ đó làm giảm ham muốn tình dục và kéo theo một số hiện tượng như xuất tinh sớm, mộng tinh, di tinh…
  • Tăng nguy cơ thừa cân – béo phì: Sự hoạt động của não bộ thay đổi tiêu cực khi người bệnh bị khó ngủ, mất ngủ kéo dài. Kéo theo đó là cảm giác thèm ăn vào ban đêm, đặc biệt càng yêu thích những món ăn nhanh chiên ngập dầu, giòn thơm. Và đây cũng chính là nguyên nhân hầu hết những người bị mất ngủ thường bị thừa cân, béo phì.
  • Rối loạn tâm lý và cảm xúc: Bị mất ngủ, khó ngủ triền miên khiến người bệnh dễ rơi vào trạng thái suy nghĩ tiêu cực, cảm giác trống rỗng, cô đơn, e ngại và tự ti khi giao tiếp, nặng hơn có thể rơi vào trầm cảm, suy nhược thần kinh.
  • Lão hóa da: Thiếu ngủ trầm trọng khiến cơ thể tiết ra lượng lớn hormone cortisol gây phá vỡ cấu trúc collagen. Hậu quả khiến da bắt đầu sạm nám, khô ráp, bong tróc, sần sùi, chảy xệ, không còn săn chắc, căng bóng và dễ bị nổi mụn.
  • Sụt cân nghiêm trọng: Mất ngủ trong thời gian dài không được can thiệp điều trị kịp thời có thể khiến hệ thần kinh bị suy yếu, làm giảm hệ miễn dịch dẫn đến suy nhược và sụt cân đột ngột.
  • Dễ bị tai nạn: Sẽ rất nguy hiểm nếu bị mất ngủ, ngủ không đủ giấc liên tục nhưng vẫn phải làm việc, di chuyển điều khiển phương tiện sẽ làm tăng nguy cơ gây tai nạn.

Hướng dẫn biện pháp phòng ngừa tái phát mất ngủ khó ngủ

Mất ngủ, khó ngủ là căn bệnh rất dai dẳng, hoàn toàn có thể quay trở lại dù trước đó đã điều trị dứt điểm. Do đó, để duy trì kết quả điều trị lâu dài, ổn định và phòng ngừa tái phát, người bệnh cần chú ý tuân thủ thực hiện một số biện pháp phòng ngừa sau đây:

  • Xây dựng thời gian biểu nghỉ ngơi và làm việc cân đối, ổn định giờ giấc ăn uống, ngủ nghỉ một cách khoa học. Vì đây là yếu tố giúp cơ thể quen với chu trình thức – ngủ lành mạnh. Đặc biệt lưu ý 2 nguyên tắc không thức khuya và không ngủ nhiều vào ban ngày.
  • Kiểm soát các bệnh lý mà bạn đang mắc phải như viêm dạ dày, viêm khớp, sốt cao, trào ngược thực quản, viêm dị ứng… vì các triệu chứng của bệnh có thể khiến người bệnh mất ngủ, khó ngủ kéo dài.
  • Cân bằng cảm xúc và duy trì trạng thái tinh thần vui vẻ, thoải mái, hạn chế tối đa những trường hợp căng thẳng quá mức.
  • Xây dựng không gian ngủ thoải mái, sạch sẽ, mát mẻ và yên tĩnh nhất có thể.
  • Thường xuyên vận động, tập thể dục thể thao tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng và đặc biệt giúp cơ thể tiêu hao năng lượng dư thừa, dễ dàng đi vào giấc ngủ, ngủ ngon và sâu hơn.

Tập thể dục đều đặn hằng ngày vừa giúp tăng sức đề kháng vừa giúp dễ ngủ hơn vào ban đêm
Tập thể dục đều đặn hằng ngày vừa giúp tăng sức đề kháng vừa giúp dễ ngủ hơn vào ban đêm

Mất ngủ, khó ngủ là căn bệnh rất phổ biến, chủ yếu xảy ra ở người cao tuổi và ngày càng có xu hướng trẻ hóa xuất hiện ở giới trẻ hiện đại. Nếu không thay đổi và can thiệp điều trị, bệnh sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực như giảm sút chất lượng công việc, học tập cũng như gây hại cho các cơ quan nội tạng trong cơ thể. Tốt nhất, bạn nên chủ động thăm khám tại bệnh viện để được thăm khám và tư vấ phác đồ điều trị thích hợp trước khi quá muộn.

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Gọi ngay

0979509155

Tin mới

Huyết Mạch Khang – Sản phẩm hỗ trợ giảm mỡ máu ƯU VIỆT nhờ bảng thành phần độc đáo

Với thành phần 100% thảo dược với đặc tính hoạt huyết mạnh, dễ dàng phá...

Dự Án Bảo Vệ Tim Mạch Việt Nam Tuyên Truyền Sức Khỏe Cho Phụ Nữ Hải Dương Về Rối Loạn Mỡ Máu

Nằm trong chuỗi các hoạt động của dự án Bảo vệ Tim mạch Việt Nam...
Viện Y dược Cổ Truyền Dân Tộc nghiên cứu và phát triển phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc

Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc Nghiên Cứu Và Phát Triển Phương Pháp Chữa Bệnh Không Dùng Thuốc

Viện Y dược Cổ truyền Dân tộc đã và đang thực hiện nhiều công trình...