Trào Ngược Dạ Dày Ở Trẻ 2 Tuổi: Triệu Chứng Và Cách Chữa

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Đặt lịch hẹnXem hồ sơ

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Đặt lịch

Trào ngược dạ dày không chỉ xảy ra ở người lớn mà còn ngày càng phổ biến ở trẻ nhỏ, trong đó có cả những trẻ 2 tuổi. Vậy nguyên nhân nào gây trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tuổi? Có nguy hiểm không? Phụ huynh cần làm gì khi con bị gặp tình trạng này? Dưới đây là những giải đáp chi tiết nhất từ chuyên gia Tiêu hóa tại Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc. 

Nguyên nhân gây bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tuổi

Trào ngược dạ dày là bệnh lý đường tiêu hóa, xảy ra khi dịch dạ dày (thức ăn, men tiêu hóa, acid HCl, Pepsin,…) chảy ngược vào thực quản, gây cảm giác khó chịu cho người bệnh.

Tình trạng trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tuổi thường xảy ra do nhiều nguyên nhân, bao gồm cả nguyên nhân sinh lý và bệnh lý.

Yếu tố sinh lý

Chuyên gia cho biết, những trẻ 2 tuổi bị trào ngược dạ dày do sinh lý thường tự khỏi sau khi lên 3 – 4 tuổi. Cụ thể một số yếu tố sinh lý làm tăng nguy cơ trào ngược bao gồm:

• Cơ vòng thực quản chưa hoàn thiện: Đây là cơ quan có chức năng đóng – mở để kiểm soát dịch vị lên xuống. Ở độ tuổi lên 2, cơ vòng thực quản chưa hoàn thiện nên viện kiểm soát sự di chuyển của dịch vị còn kèm gây trào ngược thường xuyên.
• Hệ tiêu hóa chưa ổn định: Không chỉ cơ vòng thực quản, hệ tiêu hóa của trẻ 2 tuổi cũng chưa ổn định. Điều này khiến dạ dày co bóp không đều và đẩy acid dịch vị lên thực quản.
• Nằm khi uống sữa: Một số trẻ lên 2 tuổi nhưng vẫn đang dùng bình sữa và có thói quen nằm khi uống. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ nôn trớ, trào ngược.
• Chế độ dinh dưỡng chưa khoa học: Phụ huynh cho trẻ ăn nhiều thực phẩm dầu mỡ, chứa nhiều gia vị hoặc cay nóng gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, khiến con dễ bị trào ngược dạ dày.
• Vận động sau khi ăn: Hầu hết trẻ 2 tuổi đã biết đi và rất hiếu động, do đó không ít trẻ vận động mạnh sau khi ăn. Điều này tạo áp lực lên hệ tiêu hóa, gây trào ngược dạ dày thường xuyên.

Trào ngược dạ dày do bệnh lý

Ngoài nguyên nhân sinh lý, chuyên gia phân tích trẻ 2 tuổi bị trào ngược dạ dày có thể do nguyên nhân bệnh lý:

• Sa dạ dày: Đây là bệnh lý bẩm sinh với cấu trúc dạ dày nằm ở vị trí thấp hơn bình thường. Điều này khiến quá trình tiêu hóa của trẻ gặp khó khăn và gây trào ngược dạ dày.
• Thoát vị cơ hoành: Đây là tình trạng một phần phía trên dạ dày nhô lên khoang lồng ngực, điều này khiến acid dịch vị bị đẩy lên gây trào ngược.
• Viêm loét dạ dày tá tràng: Trẻ bị viêm loét dạ dày tá tràng sẽ tạo điều kiện xuất hiện tình trạng trào ngược thức ăn và dịch vị lên thực quản.

Dấu hiệu phổ biến của trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tuổi

Cha mẹ cần theo dõi những biểu hiện của con, nếu xuất hiện những dấu hiệu dưới đây cần thì trẻ có nguy cơ bị trào ngược dạ dày, cần nhanh chóng thăm khám và điều trị sớm;

• Trẻ nôn mửa, kèm theo triệu chứng nấc cụt và ợ ơi.
• Có biểu hiện thở khò khè, giọng khàn, bị ho hắng kéo dài và thường xuyên đau bụng.
• Trẻ khó chịu, quấy khóc, đặc biệt về đêm.
• Trẻ chậm phát triển, lười ăn và thậm chí có dấu hiệu suy dinh dưỡng.

Trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tuổi nguy hiểm không?

Tình trạng trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tuổi không đe dọa tính mạng, nhưng các triệu chứng bệnh kéo dài sẽ gia tăng mức độ nghiêm trọng. Điều này dẫn đến những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của con.

• Suy dinh dưỡng: Các triệu chứng nôn mửa, chán ăn, ăn kém, đau bụng,… kéo dài khiến sức khỏe suy giảm, trẻ thiếu dinh dưỡng, chậm phát triển, hệ miễn dịch sụt giảm nên dễ bị ốm vặt.
• Biến chứng tiêu hóa: Nếu trào ngược dạ dày lâu ngày sẽ gây viêm thực quản ở nhiều mức độ khác nhau. Nguy hiểm nhất là biến chứng gây barrett thực quản, làm tăng tỷ lệ ung thư thực quản.
• Biến chứng về hô hấp: Bệnh gây biến chứng đường hô hấp khiến trẻ xuất hiện tình trạng ho kéo dài, khò khè, khàn giọng. Nặng hơn trẻ sẽ bị hen suyễn.
• Biến chứng răng miệng và tai mũi họng: Trào ngược dạ dày đưa một lượng acid lớn lên khoang miệng và tràn vào hệ thống tai mũi họng. Điều này gây các bệnh như mòn răng, sâu răng, viêm tai, viêm xoang,…
• Một số biến chứng khác: Khiến thần kinh trẻ bị rối loạn, viêm thực quản, xuất huyết thực quản, thiếu hồng cầu, thực quản bị thu hẹp và hình thành mô sẹo gây khó khăn cho quá trình ăn uống của trẻ.

Để ngăn ngừa các biến chứng ngày, bảo đảm cho quá trình phát triển của trẻ, phụ huynh cần sát sao theo dõi tình trạng sức khỏe của con và đưa con đi thăm khám khi có dấu hiệu của bệnh trào ngược.

Khi nào cần đi khám?

Chuyên gia cho biết, ở một số trẻ bị trào ngược dạ dày có thể tự khỏi khi lên 3 – 4 tuổi. Tuy nhiên, nếu sau độ tuổi này tình trạng bệnh của trẻ vẫn không thuyên giảm, cha mẹ cần đưa con đi khám bác sĩ.

Bên cạnh đó, nếu trẻ 2 tuổi bị trào ngược dạ dày kèm các triệu chứng dưới đây, cha mẹ cũng cần nhanh chóng đưa con đến bệnh viện:

• Con nôn mửa liên tục, đặc biệt nôn ngay sau khi ăn, có thể nôn ra máu.
• Thường xuyên bỏ ăn, chán ăn, cân nặng sụt giảm.
• Thở khò khè, ho hắng, khó thở.
• Cơ thể mất nước, khóc không có nước mắt, con ít đi vệ sinh, nước tiểu của con sẫm màu.
• Con đi vệ sinh ra phân màu đen.

Chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tuổi

Với trẻ 2 tuổi vẫn chưa nhận thức rõ ràng những triệu chứng bản thân đang gặp, bác sĩ sẽ trao đổi trực tiếp với phụ huynh về biểu hiện của bé. Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cần thiết để xác định chính xác tình trạng trào ngược của bé.

• Xét nghiệm máu và nước tiểu: Phương pháp này được chỉ định thực hiện nhằm loại trừ các nguyên nhân gây tình trạng nôn mửa, từ đó tránh trường hợp nhầm lẫn với bệnh trào ngược dạ dày.
• Nội soi thực quản: Trẻ 2 tuổi sẽ được tiến hành gây mê trước khi nội soi. Sau đó, bác sĩ đưa một ống nội soi gắn camera và đèn vào dạ dày thông qua đường miệng. Những hình ảnh về dạ dày, thực quản và một phần ruột non được chiếu rõ trên màn hình giúp bác sĩ xác định được các tổn thương nhỏ nhất trên niêm mạc cơ quan này.
• Thăm dò trở kháng trong 24 giờ: Phương pháp này có khả năng xác định chuẩn xác tình trạng trào ngược dạ dày. Bác sĩ đưa một ống mỏng và nhỏ vào thực quản của trẻ qua đường mũi. Từ đó theo dõi nồng độ acid trong thực quả để xác định tình trạng trào ngược dạ dày.
• Chụp X quang: Bé được bác sĩ cho nuốt dung dịch chất phản quang Barium, sau đó chiếu tia X quang. Từ hình ảnh chụp được, bác sĩ sẽ xác định tình trạng trào ngược và viêm loét tổn thương trong dạ dày, thực quản của trẻ.

Hướng dẫn chăm sóc trẻ 2 tuổi bị trào ngược dạ dày

Hầu hết các trường hợp trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tuổi có thể khắc phục thông qua một số biện pháp chăm sóc tại nhà. Cha mẹ tham khảo hướng dẫn chăm sóc trẻ bị trào ngược của chuyên gia Tiêu hóa như sau:

Sử dụng thực phẩm tự nhiên

Có nhiều thực phẩm sở hữu các hoạt chất tốt giúp cải thiện triệu chứng trào ngược như ợ chua, ợ nóng, buồn nôn,… Cha mẹ có thể bổ sung vào thực đơn hằng ngày cho con như:

• Sữa chua: Phân tích Y học cho thấy trong sữa chua có hàm lượng lớn lợi probiotic giúp kích thích gia tăng lợi khuẩn cho dạ dày và đường ruột. Nhờ đó, sau khi ăn sữa chua sẽ giúp hệ tiêu hóa được ổn định, cải thiện triệu chứng trào ngược hiệu quả.
• Dùng nghệ vàng: Hàm lượng lớn hoạt chất curcumin trong nghệ vàng có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn, ngăn ngừa các tổn thương niêm mạc dạ dày lan rộng. Đồng thời thúc đẩy các thương tổn này mau lành hơn. Mẹ có thể pha ½ thìa tinh bột nghệ với ½ thìa mật ong, thêm 350ml ấm, khuấy đều rồi cho con uống.
• Uống trà gừng ấm: Trong Đông y, gừng được biết đến là vị thuốc có tính ấm, mang tác dụng điều hòa chức năng các tạng. Uống trà gừng ấm sẽ làm dịu triệu chứng đau bụng, chướng bụng do trào ngược dạ dày. Bên cạnh đó, các hoạt chất trong gừng cũng giúp tăng đề kháng, ngăn ngừa trào ngược tái phát.
• Nha đam: Nha đam mang vị ngọt, tính hàn, có khả năng giảm bài tiết acid dạ dày và cân bằng hệ tiêu hóa. Ngoài ra, nha đam rất lành tính, hoàn toàn có thể cho trẻ sử dụng hằng ngày mà không gây tác dụng phụ. Mẹ lấy 1 nhánh nha đam, gọt lấy phần thịt trắng và ngâm với mật ong. Sau khoảng 3 ngày có thể lấy ra cho trẻ uống 2 thìa vào mỗi bữa tối.

Một số mẹo giảm trào ngược cho trẻ 2 tuổi

Ngoài sử dụng các nguyên liệu tự nhiên, để cải thiện tình trạng trào ngược của con, phụ huynh có thể áp dụng các mẹo trào ngược dưới đây:

• Massage vùng bụng cho trẻ

Phương pháp massage vùng bụng được bác sĩ khuyến nghị thực hiện hằng ngày cho trẻ. Mục đích của massage bụng là giúp điều hòa ổn định hoạt động của cơ hoành. Bên cạnh đó, hành động này cũng giúp điều hòa, cải thiện chức năng của dạ dày, giúp quá trình phân giải thức ăn diễn ra tốt hơn, tránh kích thích trào ngược lên thực quản.

Phụ huynh có thể kết hợp massage bụng trẻ với các loại tinh dầu như: Tinh dầu oliu, tinh dầu bạc hà. Trong tinh dầu này chứa hàm lượng lớn vitamin, khoáng chất và đặc biệt là menthol có tác dụng làm mát và dịu triệu chứng đau bụng, chướng bụng, buồn nôn do trào ngược gây ra.

Cách thực hiện: Trước khi bắt đầu massage, thoa một ít tinh dầu lên vùng bụng của trẻ. Sau đó, dùng bàn tay đặt lên bụng và xoa theo hình tròn nhẹ nhàng, thực hiện trong khoảng 5 – 10 phút. Mỗi ngày thực hiện 1 lần để mang lại hiệu quả tốt nhất. Tuy nhiên cần lưu ý không nên thực hiện khi trẻ vừa ăn no xong.

• Dùng gối chống trào ngược

Thông thường, triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ 2 tuổi sẽ xuất hiện nhiều vào ban đêm, ngay cả trong lúc ngủ. Khi sử dụng gối chống trào ngược sẽ giúp nâng cao vị trí thực quản cùng cổ họng so với dạ dày, từ đó ngăn chặn acid trào ngược lên gây khó chịu cho trẻ.

Với trẻ 2 tuổi, phụ huynh nên chọn các loại gội có độ nghiêng từ 15 – 20 độ. Lưu ý chọn gối làm từ chất liệu mềm mại, mịn màng để trẻ có cảm giác thoải mái khi ngủ.

Xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học

Một trong những yếu tố quan trọng giúp cải thiện trào ngược dạ dày và ngăn ngừa bệnh tái phát là xây dựng một thói quen sinh hoạt lành mạnh, khoa học cho con. Do đó, phụ huynh sẽ cần chú ý một số vấn đề dưới đây.

• Không cho trẻ 2 tuổi ăn quá nhiều hoặc quá no trong 1 bữa. Tốt nhất nên chia nhỏ thành 4 – 5 bữa nhỏ trong ngày. Điều này cũng giúp giảm áp lực cho hệ tiêu hóa vẫn còn yếu của con.
• Không nên cho trẻ ăn các món chứa nhiều chất béo, món ăn dầu mỡ hoặc các thực phẩm không tốt cho sức khỏe như đồ uống có gas, bánh kẹo ngọt hoặc món tẩm ướp nhiều gia vị.
• Phụ huynh có thể tìm hiệu các nhóm thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất tốt cho dạ dày và bổ sung vào thực đơn cho trẻ như: Rau củ, trái cây, những loại hạt dinh dưỡng, ngũ cốc,… Tuy nhiên vẫn cần đảm bảo cân bằng dinh dưỡng để đảm bảo cho sự phát triển của con.
• Không để trẻ chạy nhảy, vận động mạnh ngay sau khi ăn. Loại bỏ thói quen không tốt như vừa nằm vừa ăn hoặc uống.
• Nếu trẻ bị nôn trớ, cần ngừng ăn trong vài phút, sau đó cho trẻ súc miệng, đợi ổn định rối mới tiếp tục cho con ăn.
• Đảm bảo cho con ngủ đúng giờ, đúng thời gian. Ban ngày nên cho con tham gia một số hoạt động vận động cơ thể nhẹ nhàng để tăng cường sức đề kháng, thúc đẩy hoàn thiện hệ tiêu hóa và các hệ cơ quan khác.
• Phụ huynh có thể tham khảo một số thuốc trào ngược dạ dày cho bé 2 tuổi, tuy nhiên cần sử dụng đúng theo hướng dẫn từ bác sĩ, dược sĩ chuyên môn cao. Tuyệt đối không tự ý cho con uống hoặc tăng giảm liều lượng, điều này sẽ gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Hy vọng những thông tin chúng tôi vừa cung cấp sẽ giúp cha mẹ có thêm kiến thức hữu ích trong quá trong chăm sóc và nuôi nấng con. Tuy nhiên, khi phát hiện trẻ có những dấu hiệu bất thường, cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để thăm khám và có phương pháp điều trị sớm nhất.