Huyệt Trung Cực: Vị Trí, Vai Trò Và Cách Tác Động Chuẩn Y Học

Huyệt Trung Cực là huyệt đạo có ý nghĩa quan trọng đối với cơ thể chúng ta. Các liệu pháp châm cứu bấm huyệt được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền giúp cải thiện sức khỏe rất hiệu quả. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách tác động huyệt Trung Cực đúng cách, hãy tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Giới thiệu tổng quan về huyệt Trung Cực

Huyệt Trung Cực hay còn gọi với tên khác là Trung Trụ, Ngọc Tuyền, Khí Nguyên. Đây là huyệt đạo thứ 3 thuộc mạch nhân, đồng thời là nơi tiếp thu khí của Bàng Quang. Trung Cực còn là huyệt hội của kinh cân, cơ của tỳ, thận và can.

Tên gọi Trung Cực xuất phát từ vị trí của huyệt đạo này, là điểm giữa của 2 cục gồm rốn và xương mu. Cụ thể, huyệt nằm cách dưới rốn 4 thốn, cách trên xương mu 1 thốn. Mỗi thốn được tính tương đương bằng chiều dài của đốt thứ 2 của ngón tay giữa.

Về mặt giải phẫu, huyệt nằm trên đường trắng, sau đường trắng là mạc ngang và phúc mạc. Tiếp đó là ruột non (trường hợp bàng quang rỗng và nữ giới không có thai); có bàng quang khi căng nước tiểu; có tử cung khi mang thai. Da tại vùng huyệt được chi phối bởi tiết đoạn thần kinh L1 hoặc D12.

Huyệt Trung Cực có công dụng gì?

Do nằm ở phần bụng dưới nên huyệt Trung Cực được đánh giá là đem lại nhiều lợi ích đối với hệ tiêu hóa, tốt cho bàng quang, hỗ trợ điều hòa khí huyết khi được tác động đúng. Trong đó:

• Đối với nữ giới: Hỗ trợ điều trị một số bệnh lý do tắc nghẽn kinh nguyệt, đau bụng kinh, băng huyết, bạch đới, tiểu rát, tiểu khó,…
• Đối với nam giới: Tác động vào huyệt Trung Cực đúng cách giúp phái mạnh cái thiện tình trạng yếu sinh lý, xuất tinh sớm, viêm đường tiết niệu, đau thân, đại tiện ra máu,… 

Những tác dụng của huyệt đạo này có thể đem lại sự cải thiện rõ rệt về triệu chứng mà người bệnh mắc phải. Từ đó, nâng cao sức khỏe, góp phần gia tăng hiệu quả điều trị bệnh.

Hướng dẫn cách châm cứu, bấm huyệt đúng kỹ thuật

Muốn phát huy được toàn bộ công dụng của huyệt Trung Cực, người bệnh cần biết cách day bấm và châm cứu đúng kỹ thuật. Cụ thể như sau:

Day, ấn huyệt

Day ấn huyệt là phương pháp tác động bên ngoài huyệt đạo, khá an toàn và đem lại hiệu quả tích cực. Quá trình day ấn huyệt Trung Cực được thực hiện qua các bước dưới đây.

• Xác định vị trí huyệt Trung Cực nằm ở đâu.
• Massage vùng huyệt bụng trong vòng 3 phút cho đến khi ấm lên.
• Đặt 2 bàn tay chồng lên nhau, sau đó xoa bụng dưới theo chiều kim đồng hồ.
• Dùng ngón tay cái bấm vào huyệt đạo, giữ trong vòng 32 phút. Trong quá bấm huyệt, hãy thực hiện đồng thời động tác ấn nhả, ấn nhả.
• Người bệnh vòng 2 tay ra sau lưng, người thực hiện gồ các ngón tay day và ấn huyệt khoảng 50 lần.
• Tiếp đó, lại vòng 2 tay ra sau lưng, lấy tiểu ngư tế rồi xát từ trên xuống dưới 2 bên bát liêu cho đến khi phần da nóng dần lên.
• Cuối cùng, lấy ngón tay bấm huyệt thêm 50 lần.

Xem thêm: Huyệt Thiên Khu: Vị Trí, Công Dụng Và Cách Tác Động

Châm cứu huyệt Trung Cực

Tùy theo mức độ và tình trạng sức khỏe, người bệnh có thể cần thực hiện châm cứu. Đây là phương pháp tác động sâu vào huyệt vị, giúp giải quyết các dấu hiệu bệnh lý. Kỹ thuật này đòi hỏi người thực hiện có chuyên môn và tay nghề vững, thực hiện lần lượt như sau:

• Xác định huyệt Trung Cực và chuẩn bị dụng cụ châm cứu chuyên dụng.
• Đưa kim châm đứng, độ sâu từ 0,8 đến 1 thốn.
• Tiến hành cứu 5 mồi, hơ trong vòng 5 – 10 phút.

Lưu ý: Không nên đưa kim sâu quá 1 thốn vì có thể làm ảnh hưởng đến bàng quang. Nếu đưa kim đúng, bạn sẽ có cảm giác tê cứng cục bộ và lan dần xuống bộ phận sinh dục.

Phối huyệt đạo giúp tăng hiệu quả trị bệnh

Trong Y học cổ truyền, phối huyệt được ứng dụng rộng rãi trong điều trị bệnh. Theo đó, huyệt Trung Cực có thể được tác động đồng thời với các huyệt đạo khác để cải thiện một số bệnh lý như:

• Chữa đi tiểu không thông: Phối Chí Âm, Lãi Câu, Lậu Cốc, Thừa Phù.
• Chữa nhau thai không ra: Phối cùng với Kiên Tỉnh.
• Chữa bế kinh nguyệt: Phối huyệt Hợp Cốc, Tam Âm Giao và huyệt Thận Du.
• Chữa đi tiểu khó khăn: Phối Tam Âm Giao, Uỷ Dương.
• Chữa di tinh, tảo tinh, liệt dương: Phối Âm Lăng Tuyền, Hoành Cốt.
• Chữa đái dầm: Phối Âm Lăng Tuyền. Tam Âm Giao.
• Chữa kinh nguyệt bất ổn: Phối Tam Âm Giao, Tử Cung.
• Chữa đau bụng hành kinh thực chứng: Phối Địa Cơ, Thứ Liêu.

Một số lưu ý khi tác động vào huyệt Trung Cực

Chuyên gia Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc cho biết, để đạt được hiệu quả tốt nâng cao tác dụng huyệt Trung Cực, phòng ngừa biến chứng, bạn cần chú ý đến một số vấn đề sau đây:

• Cần tìm đến người có chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm để thực hiện châm cứu bấm huyệt.
• Trước khi châm cứu, hãy đi tiểu để bàng quang được mềm, hạn chế nguy cơ châm vào bàng quang.
• Phụ nữ có thai và bệnh nhân bị bí tiểu không nên châm cứu quá sâu.

Trong Đông y, mỗi huyệt đạo đóng một vai trò khác nhau và đều có ý nghĩa quan trọng đối với cơ thể. Do đó, nếu nhận biết được vị trí của huyệt Trung Cực và tác động đúng cách sẽ giúp bạn cải thiện sức khỏe hiệu quả. Trong quá trình châm cứu, nếu thấy khó chịu hoặc bất thường, hãy báo ngay cho bác sĩ để được xử lý kịp thời.

Xem thêm:

• Huyệt Kỳ Môn: Vị Trí, Công Dụng Và Cách Tác Động
• Huyệt Cự Khuyết Có Vị Trí Ở Đâu? Tìm Hiểu Công Dụng Và Cách Châm Cứu