Trà Hoa Vàng: Tác Dụng Và Các Cách Dùng Cải Thiện Sức Khỏe

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Trà hoa vàng là một loại thảo dược quý và lành tính, tuy nhiên vẫn chưa nhiều người biết về công dụng và cách dùng của loại thực vật tuyệt vời này. Cùng chúng tôi tìm hiểu thêm những thông tin cần biết và lưu ý khi sử dụng vị thuốc này trong bài viết dưới đây.

Tổng quan về trà hoa vàng

Trà hoa vàng còn được gọi là Kim hoa trà (danh pháp khoa học: Camellia chrysantha) là loài cây thuộc dòng thực vật hạt kín trong họ Theaceae, dễ dàng được tìm thấy ở Trung Quốc và Việt Nam. Sau đây là một số thông tin tổng quan về loại cây này Viện y dược cổ truyền dân tộc tổng hợp mà bạn nên biết.

Đặc điểm, hình dạng nhận biết

Trà hoa vàng có tên gọi là chè hoa vàng, kim hoa trà,… là một dược liệu mang lại những đặc tính nổi bật sau:

Cây chè xanh, cao khoảng 2 – 5m, cành mảnh, vỏ ngoài màu xám.
Lá đơn dài và hẹp, rộng từ 4 – 5cm và dài từ 11 – 14 cm. Lá trà màu vàng tươi, có răng cưa nhỏ, cuống lá chỉ dài khoảng 6mm. Các lá bắc dài, màu xanh đậm và có gân. Hoa của trà hoa vàng mọc riêng lẻ trên cuống lá. Mỗi bông hoa thường có từ 8 – 10 cánh, màu vàng tươi và đường kính khoảng 5 – 6 cm.
Trung bình mỗi cây mất từ 2 – 3 năm để lá già rụng. Khoảng tháng 11 hàng năm cây ra hoa sẽ tàn vào tháng 3 năm sau.

Trà hoa vàng được trồng ở nhiều địa phương tại nước ta

Phân bố

Trà hoa vàng sinh trưởng tốt ở những vùng đất tơi xốp, thoát nước dễ dàng. Ở Việt Nam, loại cây này phân bố ở Ninh Bình, Tuyên Quang, Quế Phong – Nghệ An, Ba Vì – Hà Nội, Vĩnh Cửu – Đồng Nai,… Trong đó, Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh là địa điểm trồng trà hoa vàng nổi tiếng nhất với tổng diện tích trồng khoảng 205ha và khoảng 100ha trong số đó đang được canh tác.

Dựa vào nguồn gốc vùng phân bố mà trà hoa vàng trên thị thường được chia làm 4 loại như sau:

Trà hoa vàng Quảng Ninh.
Trà hoa tím Vĩnh Phúc.
Trà hoa vàng Nghệ An.
Trà Hoa Vàng Đà Lạt.

Bộ phận dùng – Thu hái – Sơ chế – Bảo quản Trà hoa vàng

Trà hoa vàng thường được dùng trong sản xuất dược liệu với nhiều cách sử dụng khác nhau. Trong đó lá, hoa và búp non được dùng nhiều nhất. Hoa được thu hái vào mùa xuân, khoảng tháng 3 – 4 hàng năm. Các bộ phận lấy từ trà hoa vàng có thể dùng tươi ngay hoặc chế biến phơi khô.

Trà hoa vàng phơi khô là loại phổ biến và dễ tìm nhất trên thị thường vì có thể dễ dàng bảo quản trong lọ thủy tinh, túi bong bóng được rất lâu. Bạn nên bảo quản trà tại địa điểm khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp.

Thành phần hóa học của dược liệu trà hoa vàng

Theo nghiên cứu của Đại học Dược Hà Nội, trong hoa và lá trà hoa vàng có chứa hơn 400 chất hóa học vô hại, không có tác dụng phụ đối với cơ thể bao gồm:

Nhiều hoạt chất chống ung thư bao gồm selen, Polysacarit, saponin polyphenol.
Các nguyên tố khác Vanadi, germanium, axit amin, chất đạm, Flavonoid, threonine,…
Vitamin C, vitamin E, Vitamin B1, B2, vitamin C, vitamin E, axit folic, axit béo, B-caroten và các chất dinh dưỡng khác;
Ngoài ra, trong trà còn chứa nhiều nguyên tố vi lượng khác như Se, Ge, Mn, Zn,…

Những thành phần có trong trà hoa vàng có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ điều trị bệnh gan. Ngoài ra, chúng còn giúp giảm cholesterol xấu trong máu. Vì vậy, loại thảo dược này vừa có khả năng điều trị bệnh tim, vừa có thể tham gia điều trị bệnh ung thư.

Ngoài ra, loại cây này còn là vị thuốc hữu ích hỗ trợ điều trị các triệu chứng bệnh tiểu đường. Khi kết hợp với chế độ ăn uống và luyện tập hợp lý, trà hoa vàng có thể mang lại hiệu quả giảm cân rõ rệt.

Công dụng của trà hoa vàng

Trà hoa vàng được công nhận mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cũng như điều trị một số bệnh. Sau đây là một số công dụng của Kim hoa trà theo y học cổ truyền cũng như y học hiện đại.

Theo y học cổ truyền

Theo quan niệm Đông y, trà hoa vàng là loại dược liệu có tính bình, vị ngọt, mùi thơm, khi dùng có thể tác động vào 3 kinh Tâm, Thận và Vị, có tác dụng chữa bệnh như sau:

Ngăn ngừa khối u, phòng chống ung thư hiệu quả, hỗ trợ điều trị u bướu.
Hạ cholesterol, giảm bệnh tim mạch, ổn định huyết áp, giảm nguy cơ đột quỵ.
Hỗ trợ giảm đường huyết ở người bị tiểu đường, giúp ổn định đường huyết và giảm biến chứng.
Giúp thanh nhiệt, giải độc gan, điều trị bệnh gan.
Hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
Nâng cao sức đề kháng, giảm các bệnh vặt như cảm, sổ mũi.
Chống dị ứng, kháng viêm và duy trì huyết áp ổn định.

Tuy nhiên, trước khi sử dụng trà hoa vàng hay bất kỳ loại thảo dược nào khác, bạn nên kiểm tra tình trạng sức khỏe hiện tại của bản thân cũng như tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ để đảm bảo việc sử dụng các vị thuốc đảm bảo an toàn.

Thông tin liên quan: Trà Hoa Cúc Có Tác Dụng Gì? Gợi Ý 6 Cách Pha Thơm Ngon Nhất

Trà hoa vàng lành tính và có nhiều lợi ích tuyệt vời đối với sức khỏe

Theo y học hiện đại

Y học hiện đại đã khẳng định tác dụng của trà hoa vàng trong các công trình nghiên cứu khác nhau. Trong đó cây thuốc nam này có tới 33,8% hoạt tính ngăn ngừa và làm giảm sự phát triển của tế bào ung thư. Các thành phần có trong trà hoa vàng mang lại những tác dụng tuyệt vời như:

Ngăn ngừa lão hóa: Các hợp chất như polysaccharid, polyphenol, saponin, flavonoid kết hợp với các nguyên tố xác định Selenium, Germanium, Molypden, Vanadi, vitamin C, vitamin E… có tác dụng chống oxy hóa, ngăn chặn gốc tự do, cân bằng chuyển hóa tốt. Đặc biệt, người ta nhận thấy EGCG trong trà hoa vàng có tác dụng mạnh gấp 200 lần vitamin E, hiệu quả ngăn ngừa sạm da gần như 90%.
Cải thiện sức khỏe: Thành phần polyphenol, polysaccharid trong trà có tác dụng giảm cholesterol trong máu, ngăn chặn quá trình tổng hợp axit béo trong cơ thể. Từ đó giúp ổn định lưu lượng máu, cải thiện tuần hoàn, chống đông máu, ngăn ngừa bệnh tim.
Giúp giảm lượng đường trong máu ở người bị tiểu đường: Các hợp chất chống oxy hóa trong trà có tác dụng tiêu diệt các gốc tự do, giúp cải thiện các biến chứng tiểu đường. Ngoài ra, các hợp chất có tác dụng cải thiện quá trình trao đổi chất trong cơ thể, thúc đẩy quá trình trao đổi chất và đốt cháy chất béo. Vì vậy nó là thức uống tốt cho bệnh nhân tiểu đường.
Giúp thanh lọc cơ thể, giải độc gan: Nguyên nhân là do trong cây có chứa hoạt chất giàu flavonoid, chính vì vậy mà dược liệu này giúp ngăn chặn sự tấn công của các loại virus như viêm gan A, B, C.
Hỗ trợ điều trị ung thư: Trà hoa vàng chứa đến 33,8% các hoạt chất có khả năng ngăn ngừa và điều trị ung thư. Cho đến nay, chỉ những loại thuốc có hoạt tính từ 30% trở lên mới có tác dụng tích cực đối với bệnh ung thư. Vì vậy, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra loại dược liệu này có thể là loại thuốc có thể thay thế xạ trị trong điều trị ung thư, mang lại hiệu quả tốt với ít tác dụng phụ.

Các tác dụng của trà hoa vàng trong y học hiện đại đang được kiếm chứng thêm trong nhiều nghiên cứu sâu rộng hơn. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có ý định sử dụng loại thảo dược này trong điều trị các bệnh lý như ung thư để tránh việc ảnh hưởng đến các phương pháp điều trị đang được áp dụng.

Gợi ý một số bài thuốc chữa bệnh hay từ trà hoa vàng

Với công dụng rộng rãi trong y học, trà hoa vàng đã trở thành một vị thuốc nổi tiếng trong Đông y. Sau đây chúng tôi xin giới thiệu đến bạn cách sử dụng trà hoa vàng đơn giản và hiệu quả nhất.

Pha trà hoa vàng

Cũng giống như nhiều loại trà khác, quy trình làm trà hoa vàng không quá phức tạp. Cách pha trà như sau:

Chuẩn bị 3 – 4 bông hoa khô hoặc nụ.
Rửa ấm pha trà và tráng qua một lần nước sôi.
Cho hoa vào ấm rồi thêm khoảng 400ml nước sôi, ủ trong khoảng 10 – 15 phút là dùng được.
Mỗi ngày bạn có thể pha 2 ấm trà hoa vàng để uống trong ngày, dùng sau khi ăn vào buổi sáng hoặc chiều là tối ưu nhất.

Trà hoa vàng là thảo dược vô hại nên khi sử dụng nước trà hàng ngày bạn không phải lo lắng quá nhiều về tác dụng phụ. Bạn có thể sử dụng phương pháp này dài hạn để đạt được hiệu quả cải thiện sức khỏe.

Pha trà hoa vàng là cách sử dụng đơn giản và hiệu quả

Rượu trà hoa vàng

Ngâm rượu uống là một trong những cách sử dụng thảo dược trà hoa vàng hiệu quả nhất. Rượu hoa trà khi được sử dụng một lượng vừa đủ mỗi ngày sẽ giúp bạn mang lại nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe. Để có được một bình rượu trà hoa vàng ngon và bổ dưỡng, bạn cần thực hiện theo các bước sau:

Chuẩn bị các nguyên liệu gồm lá, hoa, búp và rượu trắng. Cứ mỗi 100 gram dược liệu thì cần 1 lít rượu 40 độ.
Sau khi ngâm rượt một thời gian, bạn có thể được sử dụng 50ml mỗi ngày và có thể chia thành 2 bữa trong ngày. Khi sử dụng cách chữa bệnh này, bạn đặc biệt lưu ý uống đúng liều lượng, không lạm dụng.

Làm nước tắm cho bé

Lá của cây trà hoa vàng còn được sử dụng cho trẻ nhỏ như một phương pháp chữa nhiều bệnh ngoài da hiệu quả. Sau đây là các bước chuẩn bị nước tắm từ cây trà hoa vàng cho bé:

Lấy 1 nắm lá trà hoa vàng tươi hoặc khô rửa sạch.
Đun sôi cùng 1 lít nước trong khoảng 15 – 20 phút với một chút muối.
Pha với nước tắm ở nhiệt độ khoảng 35 – 40 độ cho bé và tắm như bình thường.

Phương pháp này hiệu quả đối với trẻ bị ngứa da, nổi mề đay mẩn ngứa… Tắm liên tục cho bé trong vài ngày bạn sẽ thấy dấu hiệu chuyển biến tích cực.

Điều trị vết thương và bệnh lý ngoài da

Với tính sát khuẩn cao, trà hoa vàng có thể dùng để chữa các vết thương nhỏ và bệnh ngoài da hiệu quả.

Để thực hiện, chuẩn bị trà hoa vàng tươi hoặc khô rửa sạch. Đun sôi với lượng nước vừa đủ khoảng 20 phút, sau đó thêm một chút muối. Bỏ bã lấy nước rửa vết thương. Bạn có thể thực hiện 1 – 2 lần/ngày để làm sạch vết thương và các tổn thương trên da.

Pha trà từ lá trà hoa vàng

Mặc dù được sử dụng ít hơn so với hoa nhưng trà lá cũng là một trong những loại trà ngon và tốt cho sức khỏe. Cách pha trà từ lá của cây trà hoa vàng được thực hiện như sau:

Chuẩn bị 1 nắm lá trà tươi hoặc 20g lá khô, đem rửa sạch, đun sôi với khoảng 600ml nước.
Khi nước sôi khoảng 10 phút thì tắt bếp, rót ra bình để dùng trong ngày.

Theo các chuyên gia, chúng ta có thể dùng nước trà này vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Tuy nhiên, thời điểm uống trà tốt nhất là sau bữa ăn sáng khoảng 30 phút để giúp hấp thụ dưỡng chất, cải thiện tâm trạng, tạo tâm lý tốt cho một ngày dài làm việc.

Cả hoa, nụ và lá của cây đều có thể được sử dụng để làm thuốc

Lưu ý cần biết khi sử dụng trà hoa vàng

Trà hoa vàng là một trong những loại thảo mộc tốt nhất, vô hại và không độc hại. Vì vậy, bạn có thể sử dụng nó mọi lúc mà không để lại bất kỳ tác dụng phụ nào. Tuy nhiên, để uống trà hoa vàng an toàn và hiệu quả, bạn nên biết những điều sau:

Không tự ý thêm các vị thuốc khác vào công thức khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ hoặc các chuyên gia. Bởi rất có thể việc tự ý kết hợp các dược liệu có thể tạo ra độc tố nguy hiểm.
Không nên đun trà quá nóng vì tinh dầu, vitamin C và nhiều dưỡng chất khác có thể bị phân hủy, không phát huy hết tác dụng khi sử dụng. Không uống trà khi bụng đói sẽ làm giảm dịch vị, ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa và gây ra các bệnh về dạ dày, đường ruột.
Không uống trà hoa vàng với sữa. Trà pha sữa là thức uống thơm ngon, được nhiều người yêu thích. Nhưng theo nhiều chuyên gia, cách uống như vậy sẽ làm giảm tác dụng của trà.
Không uống quá nhiều rượu, vì nó có thể gây hại cho cơ thể, đặc biệt là gan, máu và dạ dày.
Là loại thảo dược quý, nhiều cơ sở bán trà hoa vàng khắp mọi nơi nhưng không hề có giấy tờ nào về chất lượng. Vì vậy, khi mua thảo dược các bạn phải thật cẩn thận, phải mua hàng ở địa chỉ uy tín để không gây hại cho sức khỏe.
Tránh dùng trà vào buổi tối vì sẽ gây mất ngủ, đi tiểu đêm nhiều cho người lao động. Bên cạnh đó dùng trà hoa vàng vào buổi tối vì có thể tạo độc tố, ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là đường tiêu hóa. Dùng trong quá trình điều trị nếu thấy có biểu hiện tiêu cực hãy đến ngay bệnh viện để được điều trị gấp.
Trẻ em và những người đang mang thai hoặc đang cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng trà hoa vàng
Những người sau đây không nên dùng: người có vấn đề về thận, đang sốt, viêm loét dạ dày nặng, táo bón, người bị dị ứng, cơ địa không phản ứng tốt với trà hoa vàng.

Trên đây là những thông tin cơ bản về trà hoa vàng. Hi vọng thông qua bài viết này, nhiều người sẽ biết thêm về công dụng và cách sử dụng loại thảo dược quý này cho sức khỏe.

Xem thêm:

Trà Hoa Hồng: Tìm Hiểu Tác Dụng, Cách Pha Chuẩn Và Lưu Ý Khi Dùng

Hoa Atiso Xanh: Khám Phá Công Dụng và Bài Thuốc Chữa Bệnh Hay

Cập nhật lúc 10:09 - 07/08/2023