Cập nhật lúc 10:57 - 12/09/2023
Nghiên Cứu và Phát Triển Dược Liệu Sạch
Theo dõi Viện y dược dân tộc trên
Hiểu được tầm quan trọng và giá trị của cây thuốc Nam trong sự phát triển y học cổ truyền, Viện Y dược dân tộc (TradiMec) luôn chú trọng trong công tác bảo tồn, nghiên cứu và phát triển nguồn dược liệu sạch. Không dừng lại ở đó, điều này còn mang ý nghĩa lớn lao là bảo vệ tinh hoa cây thuốc Việt trước thực trạng “chảy máu dược liệu” hiện nay.
Bảo tồn và giữ gìn nguồn dược liệu quý của dân tộc
Việt Nam được đánh giá là quốc gia sở hữu nguồn dược liệu vô cùng phong phú với khoảng 5000 loài thực vật và nhiều loại nấm có giá trị làm thuốc chất lượng cao. Lợi thế này có được là nhờ vào những ưu ái của đất trời trong điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng và khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng ẩm. Một số cây thuốc quý đem đến hiệu quả chữa bệnh và giá trị kinh tế cao phải kể đến gồm có: Sâm ngọc linh, kim tiền thảo, diệp hạ châu, đinh lăng, ích mẫu, nấm linh xanh,…
Với kho tàng nguồn gen phong phú, nền y học cổ truyền của chúng ta có nhiều cơ hội để phát triển và ứng dụng các cây thuốc quý vào trong việc chữa bệnh cứu người. Đồng thời, nếu chú trọng vào vấn đề đầu tư lâu dài cho nghiên cứu, nuôi trồng và nhân giống các dược liệu dân tộc, nước ta có cơ hội đưa nền y học cổ truyền vươn xa ra ngoài thế giới.
Chính vì vậy, trong nhiều năm qua, bắt đầu từ khi thành lập Viện Y dược dân tộc được gọi đầy đủ là Viện Nghiên cứu và Phát triển Y dược cổ truyền dân tộc (tên viết tắt tiếng Anh TradiMec) thường xuyên thực hiện nhiều cuộc khảo sát thực tế nhằm sưu tầm và bảo tồn nguồn dược liệu quý khắp 54 tỉnh thành. Theo đó, mới đây đội ngũ cán bộ của Viện đã cũng đã có chuyến khảo sát tới Bắc Kạn – địa phương sở hữu khí hậu mát mẻ và được thiên nhiên ban tặng cho “rừng vàng” với nhiều sản vật cũng như đa dạng các cây thuốc quý.
Tuy nhiên, cũng qua những cuộc khảo sát này, Viện đã nhận biết được một thực trạng đáng buồn là nguồn dược liệu của nước ta ngày càng suy kiệt, thậm chí là “chảy máu” dược liệu thô. Đây là một tổn thất to lớn với nền y học cổ truyền dân tộc nói riêng và sự phát triển của đất nước nói chung. Chình vì vậy, TradiMec đã kết hợp với nhiều đơn vị uy tín để cùng triển khai các kế hoạch bảo tồn và phát triển nguồn gen quý giá. Điều này không chỉ nhằm bảo vệ nguồn tài nguyên của nước nhà mà còn giúp giữ gìn và tạo ra nhiều bài thuốc quý điều trị các bệnh lý nan y cho người dân.
Tiến hành nghiên cứu và phát triển các cây thuốc quý
Bên cạnh việc thực hiện các cuộc khảo sát thực tế, để bảo tồn và phát triển tốt nhất nguồn dược liệu quý giá của thiên nhiên ban tặng, Viện Nghiên cứu và Phát triển Y dược cổ truyền dân tộc đang tiến hành hợp tác với nhiều đơn vị lớn trong cả nước. Tiêu biểu trong đó là việc hợp tác với Trung tâm Thuốc dân tộc, Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng Dược liệu Quốc gia Vietfarm, Tập đoàn Y dược Việt Nam – Vietmec Group,… Điều này đã giúp Viện thực hiện tốt hơn nhiệm vụ sưu tầm, nghiên cứu và bảo tồn các cây thuốc quý của dân tộc, để từ đó đưa chúng vào các bài thuốc quý phục vụ công tác chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho người dân cả nước.
Trong các công trình nghiên cứu nổi bật của Viện và các đơn vị kết hợp hiện nay đặc biệt phải kể đến dự án nuôi trồng nấm linh xanh. Công trình này đã giúp mang đến cho người tiêu dùng chủng nấm chất lượng với hàm lượng dược tính đạt trên 80% so với loại phát triển trong tự nhiên. Đứng đầu dự án chính là Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ CKII Lê Hữu Tuấn (Hiện đang là Viện phó của Viện Nghiên cứu và Phát triển Y dược cổ truyền dân tộc). Được biết, trong một lần tình cờ đi thăm khám và chữa bệnh, bác sĩ đã biết đến những tác dụng tuyệt vời của nấm linh xanh, từ đó ông ấp ủ nguyện vọng nuôi trồng để ngày càng có nhiều người hơn có thể sử dụng nguồn nấm tốt nhất.
Chủng nấm do Viện cùng với Trung tâm Vietfarm nghiên cứu được đặt tên là GA2. GA2 được nuôi trồng dựa trên chủng nấm chính gốc tìm thấy ở vùng đất Tiên Phước – Quảng Nam. Bác sĩ Tuấn và hội đồng chuyên môn đã dành nhiều năm để nghiên cứu tất cả các cánh rừng nguyên sinh của nước ta nhằm tìm ra khu vực có điều kiện tự nhiên, đặc biệt là về khí hậu và thổ nhưỡng tương đồng với Tiên Phước nhằm nuôi trồng được giống nấm linh xanh chất lượng nhất.
Theo đó, địa điểm đầu tiên được lựa chọn chính là cánh rừng lim nguyên sinh ở Cẩm Đàn – Sơn Động – Bắc Giang. Các chuyên gia tiến hành nuôi trồng chủng nấm linh xanh trực tiếp trên thân cây gỗ lim mục. Quy trình nuôi trồng được chuẩn hóa gồm 10 bước, được kiểm tra, thẩm định kỹ càng từ khâu chọn giống, nuôi trồng đến thu hoạch và sơ chế trước khi đưa ra thị trường theo đúng tiêu chuẩn GACP – WHO.
Ngoài ra, hiện nay nhu cầu tiêu thụ đông trùng hạ thảo của người dùng toàn thế giới đang rất lớn, nhưng nguồn cung lại không đủ đáp ứng, thậm chí vô cùng khan hiếm. Chính vì vậy, Viện Y dược dân tộc đã phối hợp cùng với Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng Dược liệu Quốc gia Vietfarm tiến hành nghiên cứu trong một thời gian dài để nuôi trồng được giống đông trùng hạ thảo Bhutan chất lượng. Tiêu chí tiên quyết của Viện trong dự án này là làm sao vừa đáp ứng về số lượng, vừa đảm bảo “tiên dược đất Tây Tạng” nuôi trồng trên đất Việt giữ nguyên được dược tính cao nhất.
Muốn làm được điều đó, việc nuôi cấy đông trùng hạ thảo phải đáp ứng được hai yếu tố là thành phần nguyên liệu được sử dụng làm cơ chất nuôi cấy và điều kiện môi trường tự nhiên phù hợp. Cụ thể, quá trình này đảm bảo mô phỏng được sự khắc nghiệt của khí hậu trên dãy Himalaya ở sự chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm hay ánh sáng mang nhiều tia UV,… để ép cây nấm tự chống chọi và kháng lại thời tiết. Nhờ đó, tự sản sinh hợp chất sinh học Cordycepin và Adenosine ở mức tốt nhất như đông trùng hạ thảo Tây Tạng.
Các chuyên gia đã thực hiện vô số cuộc thử nghiệm trong phòng thí nghiệm cũng như cấy ghép chủng nấm vào giá thể. Từ đó, mới có thể đưa ra một công thức tối ưu nhất để nuôi trồng được giống nấm chất lượng và hiệu quả cao với sức khỏe con người. Được biết, đây là sản phẩm đông trùng hạ thảo đầu tiên ứng dụng kỹ thuật nuôi cấy bán tự nhiên trên thị trường, thành phẩm được tạo ra sở hữu hàm lượng hoạt vượt trội, tối ưu.
Hơn nữa, sau giai đoạn nuôi trồng, để có được thành phẩm như trên, sợi nấm đã được sấy khô theo công nghệ hiện đại, tiên tiến hàng đầu trên thế giới. Chính nhờ vậy, đông trùng hạ thảo mới bảo lưu hoàn toàn dược chất quý giá, giữ nguyên được màu – mùi – vị để người Việt có cơ hội sử dụng hàng Việt chất lượng và an toàn.
Chuyển giao công nghệ nuôi trồng dược liệu và nhiều bài thuốc quý phục vụ công tác khám, chữa bệnh
Sau quá trình nghiên cứu và phát triển, Viện Y dược dân tộc đã thành công tạo ra những công thức tối ưu trong nuôi trồng các dược liệu quý. Đồng thời tiến hành kết hợp chúng lại với nhau để tạo ra những bài thuốc chữa bệnh hiệu quả cao, lại an toàn, lành tính để mọi người bệnh đều có thể sử dụng.
Bên cạnh đó, Viện Nghiên cứu và Phát triển Y dược cổ truyền dân tộc cũng đã tiến hành chuyển giao nhiều bài thuốc quý cho các đơn vị nhằm phục vụ tốt hơn cho công tác chữa bệnh cứu người, gồm có:
- Sơ Can Bình Vị Tán thế hệ 2: Ưu điểm của bài thuốc là giúp điều trị dứt điểm bệnh dạ dày chỉ sau khoảng 1.5 tháng sử dụng. Không những thế, thành phần của Sơ Can Bình Vị Tán thế hệ 2 được chiết xuất 100% từ các dược liệu tự nhiên, đảm bảo nguyên lý 3 trong 1 là AN TOÀN – LÀNH TÍNH – KHÔNG TÁC DỤNG PHỤ và đặc biệt là có khả năng tác động vào tận gốc rễ bệnh.
- Nhất Nam Tiêu Thạch Khang: Bài thuốc đã mở ra bước đột phá trong điều trị bệnh sỏi mật. Với những người bị sỏi mật kích thước dưới 5mm, sau hai tháng điều trị sỏi sẽ được loại bỏ hoàn toàn.
- Nhất Nam Định Tâm Khang: Đem tới công dụng điều trị bệnh mất ngủ và các vấn đề liên quan đến hệ thần kinh. Thành phần của bài thuốc là sự kết hợp của hơn 30 loại thảo dược tốt bậc nhất trong an thần và bồi bổ khí huyết.
Viện Nghiên cứu và Phát triển Y dược cổ truyền dân tộc tự hào là một trong số ít những đơn vị tại Việt Nam đang thực hiện rất tốt sứ mệnh gìn giữ, bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu quý giá của dân tộc nói riêng và những thành tựu to lớn của nền y học cổ truyền nói chung. Để làm được điều này, đội ngũ các y bác sĩ của Viện luôn đồng lòng nỗ lực và không ngừng trau dồi thêm kiến thức, kinh nghiệm để có thể góp công sức của mình vào sự nghiệp bảo vệ sức khỏe chung cho cộng đồng.
Tham khảo thêm: Từ điển dược liệu Tradimec
