Điều Trị Viêm Mũi Dị Ứng Bằng Đông Y Với 5 Bài Thuốc Hiệu Quả

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – Tradimec

Đặt lịch hẹnXem hồ sơ

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – Tradimec

Đặt lịch

Điều trị viêm mũi dị ứng bằng Đông y được đánh giá có độ an toàn, lành tính cao và có thể áp dụng cho nhiều đối tượng. Việc áp dụng các bài thuốc phù hợp có thể giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu do bệnh lý gây ra, đồng thời hạn chế lạm dụng thuốc tân dược. Tuy nhiên, biện pháp này chỉ áp dụng cho những trường hợp bệnh nhẹ.

Viêm mũi dị ứng theo quan niệm của Đông y

Viêm mũi dị ứng là một trong những bệnh đường hô hấp phổ biến, thường xảy ra ở người có cơ địa nhạy cảm. Bệnh có tính chất mãn tính, kéo dài dai dẳng và rất dễ tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi.

Theo Y học hiện đại, viêm mũi dị ứng xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với các dị nguyên như nấm mốc, phấn hoa, hoá chất, mạt bụi, thời tiết thay đổi, thức ăn,… Những tác nhân này sẽ kích thích hệ miễn dịch sản sinh IgE (kháng nguyên) và giải phóng histamin.

Các chất dị ứng sau khi được phóng thích vào niêm mạc và da sẽ gây ra tình trạng phù nề, sưng huyết, ngứa da, viêm đỏ, nghẹt mũi, ngứa mũi, sổ mũi, chảy nước mắt, ngứa mắt,… Ngoài ra, bệnh còn khiến cơ thể mệt mỏi, suy nhược, chán ăn, ngủ không ngon giấc.

Theo Đông y, viêm mũi dị ứng thuộc phạm vi chứng “tỵ cừu”, “tỵ trất”, “tỵ uyên”. Bệnh xảy ra do phong hàn, tà khí xâm nhập và rối loạn công năng tạng phủ (chủ yếu là tỳ, thận, phế). Hai tác nhân này cộng hưởng gây suy giảm đề kháng, phế hư khí nhiệt mà sinh bệnh lý.

Mặc dù không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ nhưng viêm mũi dị ứng thường kéo dài dai dẳng, có tính chất mãn tính và dễ tái phát. Các triệu chứng bệnh lý kéo dài có thể tác động xấu đến sinh hoạt, chất lượng giấc ngủ, hiệu suất lao động và gây suy nhược cơ thể.

Do căn nguyên có mối liên hệ trực tiếp đến yếu tố cơ địa nên viêm mũi dị ứng rất khó điều trị dứt điểm. Việc sử dụng các loại thuốc Tây chỉ có tác dụng cải thiện các triệu chứng lâm sàng, gần như không tác động đến căn nguyên gây bệnh.

Vì vậy, nhiều người bệnh kết hợp với phương pháp điều trị bằng Đông y. Các bài thuốc Đông y giúp cải thiện các triệu chứng viêm mũi dị ứng, điều hoà khí huyết, bổ trợ ngũ tạng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Bên cạnh đó, các bài thuốc Đông y được đánh giá có độ an toàn cao, lành tính, hạn chế phát sinh tác dụng phụ nguy hiểm trong thời gian dùng thuốc và ít xảy ra tình trạng phụ thuộc. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ áp dụng cho trường hợp bệnh ở mức độ nhẹ.

Một số bài thuốc Đông y chữa viêm mũi dị ứng hiệu quả

Tương tự với Tây y, các bài thuốc Đông y được dùng trong điều trị viêm mũi dị ứng sẽ được cân chỉnh tuỳ thuộc vào căn nguyên gây bệnh, biểu hiện lâm sàng cũng như mức độ của các triệu chứng. Căn cứ vào từng thể bệnh sẽ có pháp trị tương ứng giúp đạt được hiệu quả tốt nhất.

Dưới đây là một số bài thuốc Đông y thường được dùng trong điều trị viêm mũi dị ứng:

1. Chữa viêm mũi dị ứng thể phong hàn phạm phế bằng Đông y

Viêm mũi dị ứng thể phong hàn phạm phế xảy ra khi “gió”, “khí lạnh” xâm nhập vào phổi và gây suy giảm chức năng hô hấp. Thể bệnh này đặc trưng bởi tình trạng ngứa mũi, chảy nước mũi, hắt hơi từng đợt, nghẹt mũi,… thường xuất hiện và tăng lên khi tiếp xúc với gió, không khí lạnh.

Bên cạnh những biểu hiện lâm sàng, thể phong hàn phạm phế còn khiến người bệnh suy nhược, cơ thể xanh xao, sợ lạnh, ớn lạnh, khó chịu.

Đối với thể bạn này, thầy thuốc thường áp dụng một số bài thuốc Đông y có tác dụng tán hàn, thông khiếu, sơ phong với các vị thuốc có vị cay, tính ấm, nóng.

• Bài thuốc 1: Chuẩn bị kinh giới 8 – 10g, quế chi 4 – 6g, bạch chỉ 8 – 10g, thương nhĩ tử (ké đầu ngựa 12g), thông bạch (hành trắng) 6 – 8g, mã đề 8 – 10g, bèo cái 10 – 12g (lấy lá), gừng tươi 4- 6g, đại táo 3 quả. Các dược liệu sau khi rửa sạch thì cho vào ấm cùng với 600ml nước và đun trên lửa nhỏ. Đến khi sắc lại còn 1/2 thì tắt bếp. Chia lượng nước thuốc thành 2 lần và uống hết trong ngày.
• Bài thuốc 2: Chuẩn bị 90g thịt bò, 60g gạo tẻ, 15g rau thơm và 60g tỏi tươi. Các nguyên liệu sau khi sơ chế thì mang đi ninh nhừ thành cháo. Nêm nếm gia vị vừa ăn, cho rau thơm vào và ăn khi còn nóng. Áp dụng liên tục trong vòng 7 ngày.

Song song việc áp dụng các bài thuốc chữa bệnh, người bệnh cần giữ ấm cơ thể, tránh tiếp xúc với gió lạnh, uống nước đá và hạn chế di chuyển ngoài trời khi không cần thiết.

2. Bài thuốc Đông y chữa viêm mũi dị ứng thể phong nhiệt phạm phế

Thể phong nhiệt phạm phế bùng phát do cơ thể suy nhược gặp gió nồm gây phế hư và suy nhược nặng. Thể bệnh này đặc trưng bởi triệu chứng chảy nước mũi màu vàng nhạt, hắt hơi, ngứa mũi, nghẹt mũi, khứu giác giảm, đau đầu, sốt, ra nhiều mô hôi.

Các triệu chứng bệnh viêm mũi dị ứng thể phong nhiệt phạm phế thường bùng phát nặng khi trời nóng và có xu hướng thuyên giảm khi thời tiết chuyển lạnh.

Đối với trường hợp bệnh thể phong nhiệt phạm phế, người bệnh cần áp dụng một số bài thuốc Đông y có tác dụng thanh nhiệt, thông khiếu, tán phong. Cụ thể:

• Bài thuốc 1: Chuẩn bị tân di, bạch truật mỗi vị 9g, hoàng kỳ 60g, đại táo 12g, 1 con bồ câu khoảng 90g, gừng tươi và các loại gia vị vừa đủ. Bồ câu mang đi làm sạch, bỏ ruột và chặt thành miếng vừa ăn, tân di cho vào túi vải, đại táo bỏ hạt, các nguyên liệu khác mang đi rửa sạch rồi thái phiến. Cho tất cả vào nồi cùng với lượng nước vừa đủ và hầm trong 60 phút, nêm gia vị vừa ăn và dùng khi còn nóng. Áp dụng liên tục trong 7 ngày.
• Bài thuốc 2: Chuẩn bị sài đất (hoặc bồ công anh) 12g, kim ngân hoa 12 – 16g, ké đầu ngựa 12g, lá dâu tằm, cam thảo nam, mã đề, kinh giới, cúc tần mỗi vị 8 – 10g, bạc hà 6 – 8g, rau diếp cá 10 – 12g. Các dược liệu sau khi rửa sạch thì cho vào ấm sắc cùng với 750ml nước đến khi còn 300ml thì tắt bếp. Chia lượng nước thuốc sắc được thành 2 lần và uống hết trong ngày.

3. Điều trị viêm mũi dị ứng thể âm hư bằng Đông y

Theo Đông y, bệnh viêm mũi dị ứng thể âm hư thuộc thể bệnh mãn tính, đặc trưng bởi tình trạng nghẹt mũi, khô niêm mạc mũi, khô họng, chảy nước mũi, hắt hơi, cơ thể gầy yếu, thường sốt nhẹ về chiều. Thể bệnh này còn có thể dẫn đến đại tiện táo và tiểu tiện đảo.

Để kiểm soát các triệu chứng viêm mũi dị ứng thể âm hư, người bệnh có thể áp dụng một số bài thuốc có tác dụng dưỡng phế âm và thông khiếu.

Hướng dẫn sắc thuốc:

• Chuẩn bị ma hoàng, tây dương sâm thái phiến, bạch bộ, ếch đã làm sạch (bỏ nội tạng)
• Cho tất cả vào nồi cùng với lượng nước vừa đủ và hầm trong vòng 2 giờ
• Nêm gia vị sao cho vừa ăn và chia thành 3 lần dùng hết trong ngày

4. Bài thuốc chữa viêm mũi dị ứng ở thể phế, tỳ khí hư

Thực tế nhận thấy, bệnh viêm mũi dị ứng thể phế, tỳ khí hư phổ biến ở người có thể trạng suy nhược và người cao tuổi. Công năng ngũ tạng bị suy giảm có thể khiến cơ thể thiếu sức sống, mệt mỏi, hơi thở ngắn, khó thở, chảy nước mũi trong,… Biểu hiện có thể nghiêm trọng hơn khi gặp dị nguyên, thời tiết lạnh.

Người bị viêm xoang thể phế, tỳ khí hư thường có tính chất mãn tính, kéo dài dai dẳng và dễ tái hơn so với các thể bệnh khác. Để khắc phục tình trạng bệnh, người bệnh có thể áp dụng một số bài thuốc sau:

• Bài thuốc 1: Chuẩn bị ké đầu ngựa, rễ đinh lăng, đậu ván (sao), đẳng sâm, ý dĩ (sao) mỗi loại 12g, bạc hà, mã đề, bạch chỉ mỗi loại 8 – 10g, ngũ vị tử 6g, kinh giới 10 – 12g. Sau khi rửa sạch các dược liệu thì cho vào ấm cùng với 750ml nước và đun trên lửa nhỏ. Đến khi sắc lại còn 300ml thì tắt bếp. Chia lượng nước thuốc sắc được thành 2 lần và uống hết trong ngày. Dùng thuốc trước bữa ăn để đạt được hiệu quả tốt nhất.
• Bài thuốc 2: Chuẩn bị bèo cái, đinh lăng, ké đầu ngựa, đậu ván mỗi loại 12g, vỏ sầu riêng 10g, kinh giới, kim ngân hoa, lá lốt, cam thảo nam mỗi loại 8g. Các dược liệu sao khi rửa sạch thì cho vào ấm cùng với 750ml sắc đến khi còn 200ml thì tắt bếp. Uống 100ml nước thuốc trước bữa ăn, ngày uống 2 lần.
• Bài thuốc 3: Chuẩn bị tân di, bạch chỉ mỗi loại 12g, đầu cá 2 cái (khoảng 150g), gừng tươi 15g, tế tân 3g. Đầu cá mang đi sơ chế, gừng tươi thái nhỏ, tân di cho vào túi vào, tế tân, bạch chỉ rửa sạch. Cho tất cả vào nồi đun trong vòng 2 tiếng đồng hồ rồi tắt bếp, nêm gia vị vừa ăn rồi dùng khi còn nóng. Áp dụng liên tục trong vòng 10 ngày.

5. Một số bài thuốc Đông y chữa viêm mũi dị ứng khác

Ngoài những bài thuốc Đông y chữa viêm xoang theo các thể bệnh trên, người bệnh cũng có thể làm giảm các triệu chứng nghẹt mũi, đau nhức mũi, chảy nước mũi, ngứa mũi,… do bệnh lý gây ra cũng như tăng cường sức khỏe bằng một số bài thuốc khác.

Một số bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm mũi dị ứng quanh năm, bao gồm:

• Bài thuốc 1: Chuẩn bị xuyên khung, hoài sơn, ké đầu ngựa mỗi loại 16g, gừng tươi, cam thảo mỗi loại 4g, bạch chỉ, bạch truật mỗi loại 12g, tế tân 6g, tang bạch bì 10g. Dược liệu sau khi rửa sạch thì cho vào ấm cùng với lượng nước vừa đủ và đun trên lửa nhỏ. Chia lượng nước sắc được thành 3 lần và uống hết trong ngày.
• Bài thuốc 2: Chuẩn bị ké đầu ngựa 16g, hạ khô thảo 12g, bạc hà, bạch chỉ, cát cánh, cam thảo mỗi loại 6g, tân di 8g. Các vị thuốc mang đi rửa sạch rồi cho vào ấm cùng với 750ml nước, đun trên lửa nhỏ. Chia lượng nước thuốc thành 3 lần và uống trước các bữa ăn.
• Bài thuốc 3: Dùng 500g ké đầu ngựa (dùng quả già nhưng chưa ngả vàng). Mang đi phơi khô hoặc sấy khô hoàn toàn, sao vàng đến khi xém các gai nhỏ rồi tán thành bột mịn. Mỗi lần sử dụng từ 3 – 6g bột ké đầu ngựa uống cùng với nước ấm trước bữa ăn. Mỗi ngày uống 2 lần. Kiêng dùng thịt lợn trong thời gian áp dụng bài thuốc này.
• Bài thuốc 4: Chuẩn bị 250g bèo cái tươi (thu hái vào mùa hạ), mang đi rửa sạch, bỏ rễ rồi để ráo. Kế đến cho dược liệu vào cối giã nát, vắt lấy nước và lọc qua rây. Sử dụng nước bèo cái pha với siro và uống hết trong ngày.
• Bài thuốc 5: Chuẩn bị gừng tươi 30g, bèo cái tươi 100 – 120g. Các dược liệu mang đi rửa sạch, để ráo rồi giã nát. Sau đó, cho khoảng 200ml lọc vào khuấy đều và lọc lấy phần nước cốt. Cho thêm 20g mật ong nguyên chất vào, đun sôi và chia thành 3 phần uống hết trong ngày. Dùng thuốc khi còn ấm để đạt được kết quả tốt nhất.

Một số lưu ý khi điều trị viêm mũi dị ứng bằng Đông y

Việc áp dụng các bài thuốc Đông y là một trong những phương pháp chữa viêm mũi dị ứng được nhiều người bệnh áp dụng. Biện pháp này được đánh giá có độ an toàn cao, phù hợp với nhiều đối tượng và hạn chế phát sinh các tác dụng phụ nguy hiểm như thuốc tân dược.

Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt nhất người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Thực tế nhận thấy, một số bài thuốc Đông y điều trị viêm mũi dị ứng vẫn chưa được kiểm chứng về hiệu quả cũng như độ an toàn. Do đó, người bệnh tránh tự ý áp dụng các bài thuốc được lưu truyền trong nhân dân.
• Để đạt được hiệu quả điều trị cũng như độ an toàn, người bệnh cần tham vấn chuyên khoa trước khi thực hiện các bài thuốc Đông y chữa bệnh. Tuỳ thuộc vào thể bệnh, căn nguyên, biểu hiện lâm sàng,… Thầy thuốc sẽ hướng dẫn bài thuốc phù hợp.
• Không giống với thuốc Tây, các bài thuốc Đông y thường phát huy tác dụng chậm và hiệu quả khá hạn chế. Vì vậy, người bệnh cần áp dụng trong thời gian dài để đạt được kết quả tốt nhất.
• Thực tế nhận thấy, bệnh viêm mũi dị ứng cấp và mạn tính có liên quan mật thiết đến yếu tố cơ địa nên khó điều trị dứt điểm, bệnh kéo dài dai dẳng và rất dễ tái phát. Do đó, bên cạnh các biện pháp điều trị, người bệnh cần cách ly với dị nguyên, tăng cường sức khoẻ tổng thể để kiểm soát bệnh hiệu quả.
• Trường hợp viêm mũi dị ứng bùng phát nặng, xuất hiện dấu hiệu bội nhiễm. Lúc này người bệnh cần điều trị Tây y để giúp kiểm soát triệu chứng kịp thời.
• Cần kết hợp với một số biện pháp chăm sóc như rửa mũi, tai thường xuyên để cải thiện hoạt động dẫn lưu dịch tiết hô hấp, vệ sinh răng miệng, giữ ấm cơ thể để cải thiện các triệu chứng khó chịu.
• Bên cạnh đó, người bệnh cần xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành lạnh, nghỉ ngơi hợp lý, tăng cường tập luyện thể dục thể thao để tăng cường sức khoẻ tổng thể và giảm nhẹ các triệu chứng bệnh lý.

Điều trị viêm mũi dị ứng bằng Đông y được nhiều người bệnh tin tưởng lựa chọn. Phương pháp này giúp cải thiện các triệu chứng bệnh, bổ phế, điều hoà khí huyết. Tuy nhiên, để đạt được kết quả chữa trị tốt nhất cũng như đảm bảo an toàn, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ/ thầy thuốc để được hướng dẫn cụ thể.

Có thể bạn quan tâm:

• 10 Cách Chữa Viêm Mũi Dị Ứng Tại Nhà Với Lá Cây Dễ Kiếm
• 5 Cách Xông Mũi Chữa Viêm Mũi Dị Ứng Hiệu Quả Từ Thảo Dược
• 4 Cách Chữa Viêm Mũi Dị Ứng Bằng Mật Ong Theo Kinh Nghiệm Dân Gian
• Bài Thuốc Chữa Viêm Mũi Dị Ứng Từ Cây Giao Và Cách Thực Hiện