Cập nhật lúc 05:01 - 18/08/2023
Đau Thần Kinh Tọa Nên Ăn Gì? Kiêng Ăn Gì Để Giảm Đau?
Theo dõi Viện y dược dân tộc trên
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Bên cạnh các biện pháp pháp y tế, đau thần kinh tọa nên ăn gì, kiêng ăn gì cũng là vấn đề được nhiều người bệnh quan tâm. Bởi chế độ dinh dưỡng tác động không nhỏ đến tiến độ phục hồi của dây thần kinh tọa.
Đau dây thần kinh tọa (đau dây thần kinh hông to) là thuật ngữ đề cập đến tình trạng rễ thần kinh ở thắt lưng bị chèn ép gây ra các biểu hiện đau nhức, tê bì, rối loạn cảm giác và làm giảm khả năng vận động. Các triệu chứng của bệnh lý thường có xu hướng bùng phát ở thắt lưng, sau đó lan dần đến chi dưới.
Đau dây thần kinh tọa là một trong những dạng rối loạn thần kinh ngoại vi phổ biến nhất. Mặc dù không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng bệnh lý tác động nhiều đến chức năng vận động, chất lượng giấc ngủ, hiệu suất lao động. Do đó, người bệnh cần tiến hành thăm khám và chữa trị trong thời gian sớm nhất.
Song song các phương pháp y tế, vấn đề bị đau thần kinh tọa nên ăn gì, kiêng ăn gì được nhiều người bệnh quan tâm. Bởi xây dựng chế độ ăn uống khoa học, phù hợp sẽ hỗ trợ quá trình phục hồi, cải thiện sức khoẻ tổng thể. Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng hợp lý còn giúp làm giảm nhẹ tình trạng sưng viêm, mức độ đau do bệnh lý gây ra.
Đau thần kinh tọa nên ăn gì để giảm đau?
Theo các bác sĩ chuyên khoa, chế độ dinh dưỡng không tác động trực tiếp đến bệnh đau thần kinh loại. Tuy nhiên, việc tăng cường bổ sung các thực phẩm lành mạnh giúp đẩy nhanh tiến độ phục hồi, hỗ trợ cải thiện tổn thương ở dây thần kinh và giúp nâng cao thể trạng.
Chính vì vậy, trong quá trình chữa trị người đau thần kinh toạ nên ăn gì, một số thực phẩm hỗ trợ cải thiện sau:
1. Nhóm thực phẩm giàu Vitamin B6 (Pyridoxin)
Mặc dù được xếp vào bệnh cơ xương khớp nhưng đau dây thần kinh tọa là một dạng tổn thương/ rối loạn thần kinh. Do đó, chế độ dinh dưỡng của bệnh nhân nên ưu tiên các thực phẩm chứa vitamin nhóm B (đây là nhóm vitamin cần thiết cho hoạt động của hệ thần kinh). Trong đó, Vitamin B6 (Pyridoxin) đóng vai trò quan trọng đối với dây thần kinh hông to.
Một số nghiên cứu khoa học nhận thấy, việc bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin B6 (thịt gia cầm, hạt óc chó, rau chân vịt, chuối, cà chua,…) giúp cải thiện tình trạng tê bì, ngứa ran, đau vùng thắt lưng, chi dưới. Đồng thời giúp tăng cường sản sinh hồng cầu, quá trình tổng hợp protein, duy trì sức mạnh các khối cơ, phòng ngừa tình trạng teo cơ do đau dây thần kinh tọa gây ra.
Bên cạnh đó, vitamin B6 còn giúp tăng sinh dopamine và serotonin – chất dẫn truyền thần kinh quan trọng. Chính vì vậy, việc bổ sung có loại thực phẩm giàu vitamin này giúp kiểm soát tổn thương ở dây thần kinh, ngăn chặn sự lan rộng của tính hiệu đau lan sang các vùng còn lại của cơ thể.
2. Các loại thực phẩm giàu Vitamin B9 (Acid folic)
Vitamin B9 (Acid folic) là một thành phần dinh dưỡng thiết yếu đối với cơ thể. Trường hợp bị đau dây thần kinh tọa, axit folic có tác dụng cải thiện cơn đau, giúp bảo vệ dây thần kinh, đồng thời ngăn ngừa viêm nhiễm. Ngoài ra, loại vitamin này còn tham gia vào quá trình sản xuất các tế bào máu, ngăn ngừa tình trạng xơ vữa động mạch, phòng ngừa các tai biến tim mạch.
Do đó, người bị đau dây thần kinh tọa nên tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu axit folic như gan gà, gan bò, quả, đậu, ngũ cốc, các loại rau xanh, nấm, quả ổi,… vào chế độ ăn hàng ngày. Tuy nhiên, tránh dùng những thực phẩm này cùng với cà phê, trà, bia rượu. Bởi các loại thức uống này có thể làm giảm khả năng hấp thụ vitamin B9 của cơ thể.
3. Nhóm thực phẩm chứa hàm lượng Vitamin B12 (Cobalamin) dồi dào
Vitamin B12 đóng vai trò quan trọng đối với hệ thống thần kinh. Các kết quả nghiên cứu cho thấy, loại vitamin này giúp khắc phục các tổn thương ở dây thần kinh, giúp cải thiện tình trạng co cứng cơ, ổn định khả năng dẫn truyền tính hiệu giữa thần kinh và cơ. Bổ sung các loại thực phẩm chứa hàm lượng vitamin B12 có thể làm giảm nhẹ cơn đau ở chi dưới, lưng, đồng thời phòng ngừa chứng thoái hóa thần kinh.
Bên cạnh đó, vitamin B12 còn tham gia vào quá trình sản sinh hồng cầu (tế bào máu mang oxy và dưỡng chất nuôi các mô trong cơ thể). Với cơ chế bảo vệ dây thần kinh cũng như tăng số lượng hồng cầu, loại vitamin này giúp phục hồi nhanh chóng các tổn thương ở dây thần kinh hông to.
Hơn nữa, vitamin này còn tham gia vào hoạt động trao đổi chất. Theo đó, vitamin B12 có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi carbohydrate thành năng lượng (glucose). Chính vì vậy, cần bổ sung các loại thực phẩm chứa hàm lượng vitamin B12 cao để cải thiện tình trạng suy nhược, mệt mỏi ở người bị đau thần kinh tọa mãn tính.
Các loại thực phẩm giàu vitamin B12 người bệnh nên bổ sung vào chế độ dinh dưỡng như đậu, quả bơ, măng tây, phô mai, gan động vật, trứng, cá hồi,…
4. Nhóm thực phẩm giàu Vitamin C
Vitamin C thường được các chuyên gia khuyến khích bổ sung khi cơ thể bị viêm nhiễm. Nguyên do là loại vitamin này có tác dụng tăng cường miễn dịch, giúp đẩy lùi sự tấn công của nấm, virus, vi khuẩn gây hại. Thực tế, ngoài nguyên nhân do mắc các bệnh xương khớp mãn tính thì đau dây thần kinh tọa còn có thể xảy ra do nhiễm trùng.
Việc bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin C (quýt, cam, bưởi, cà chua, bí đỏ, dâu tây,…) vào chế độ ăn hàng ngày giúp tăng cường miễn dịch, đồng thời hỗ trợ đẩy lùi tình trạng viêm nhiễm rõ rệt.
Các nghiên cứu còn nhận thấy, vitamin C còn tham gia vào hoạt động sản xuất collagen, elastin – đây là các loại protein đặc biệt có khả năng liên kết các mô. Việc cung cấp loại vitamin này hàng ngày có thể giúp bảo vệ và ngăn ngừa tình trạng thoái hoá dây thần kinh hông to, giúp cải thiện triệu chứng đau nhức, rối loạn cảm giác do dây thần kinh bị chèn ép trong thời gian dài.
Mặc dù chưa có nghiên cứu cụ thể nhưng thông qua một số thực nghiệm lâm sàng, các chuyên gia nhận thấy vitamin C có thể làm tăng khả năng chống chịu cơn đau của cơ thể, đồng thời đẩy nhanh tốc độ phục hồi các cơ quan bị hư tổn.
5. Thực phẩm giàu Canxi tốt cho người đau thần kinh tọa
Theo các nghiên cứu khoa học, canxi là một trong những khoáng chất quan trọng đối với hệ thống xương khớp. Việc bổ sung khoáng chất này giúp duy trì xương khớp khỏe mạnh, phòng ngừa các bệnh xương khớp mãn tính như thoái hoá khớp, loãng xương, thoái hoá cột sống,…
Mặc dù không tham gia vào hoạt động phục hồi và tái tạo dây thần kinh nhưng các thực phẩm giàu canxi có thể giúp tăng cường hệ thống xương khớp. Từ đó, hạn chế mức độ chèn ép lên rễ thần kinh. Đồng thời hỗ trợ cải thiện các triệu chứng do bệnh lý gây ra như khó vận động, đau nhức, nóng rát, tê bì,…
Ngoài ra, bổ sung canxi đầy đủ còn giúp xương khớp khỏe mạnh hơn, linh hoạt và hạn chế các biến chứng do bệnh lý gây ra như cứng khớp, tê yếu cơ, giảm khả năng vận động,… Do đó, người bệnh cần bổ sung các thực phẩm giàu canxi như phô mai, sữa, cá, nấm, sữa chua, các loại đậu, nghêu,…
6. Các thực phẩm giàu chất xơ
Ngoài các thực phẩm giàu vitamin và canxi, người bị đau dây thần kinh tọa cần bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn hàng ngày. Chất xơ không chỉ tốt cho hoạt động tiêu hoá mà còn hỗ trợ cải thiện cơn đau do bệnh lý gây ra.
Tuy chưa có nghiên cứu cụ thể nhưng việc bổ sung các thực phẩm chứa chất xơ cao vào thực đơn hàng ngày có thể làm giảm mức độ cơn đau do các bệnh xương khớp và rối loạn thần kinh ngoại vi gây ra.
Bên cạnh đó, các thực phẩm giàu chất xơ hầu như không chứa quá nhiều chất chất béo hay calo nên mang lại hiệu quả tốt trong việc kiểm soát cân nặng – một trong những tác nhân làm tăng mức độ chèn ép lên đĩa đệm thắt lưng và dây thần kinh hông to.
Ngoài ra, chất xơ được cho là có tác dụng làm tăng khả năng đàn hồi ở dây chằng, đồng thời làm giảm hư hại, tổn thương của dây thần kinh. Thúc đẩy quá trình sản sinh ra chất nhầy trong đĩa đệm, cải thiện độ bền của bao xơ. Do đó, nhóm thực phẩm này phù hợp với người bị đau dây thần kinh tọa do thoái hoá cột sống và thoát vị đĩa đệm gây ra.
7. Thực phẩm giàu Omega 3
Omega 3 là một axit béo không no được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm. Loại axit béo này đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tim mạch, thị lực, não bộ. Bên cạnh đó, Omega 3 còn được minh chứng mang lại tác dụng tốt đối với hệ thống thần kinh, xương khớp.
Việc bổ sung các thực phẩm giàu Omega 3 thường xuyên có thể làm giảm hiện tượng viêm tại dây thần kinh tọa, từ đó giúp cải thiện cơn đau cùng một số biểu hiện đi kèm như dị cảm, tê bì, khó khăn trong vận động. Bên cạnh đó, loại axit béo này còn có khả năng chống oxy hoá, bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi sự tấn công của gốc tự do.
Bên cạnh đó, cung cấp Omega 3 đúng cách còn mang lại hiệu quả trong việc cải thiện độ dẻo dai của cột sống, tăng độ đàn hồi ở đĩa đệm, giúp hệ thống xương khớp linh hoạt hơn. Do đó, người bệnh nên bổ sung các thực phẩm giàu Omega 3 như cá hồi, quả bơ, hạt hướng dương, dầu ô liu,… vào chế độ ăn thường xuyên để làm giảm mức độ chèn ép lên dây thần kinh tọa.
8. Các thực phẩm có tính kháng viêm
Đau thần kinh toạ đặc trưng bởi cơn đau nhức từ thắt lưng chạy dọc xuống chi dưới kèm theo biểu hiện sưng nóng, viêm đỏ. Để cải thiện tình trạng này, người bệnh cần sử dụng thuốc giảm đau, chống viêm.Tuy nhiên, tình trạng lạm dụng thuốc quá mức có thể làm tăng nguy cơ tổn thương gan, thận và một số tác dụng phụ.
Để hạn chế những vấn đề trên, người bệnh cần bổ sung các thực phẩm có tính kháng viêm tự nhiên. Không chỉ có tác dụng làm giảm nhẹ các triệu chứng bệnh lý mà còn hạn chế lạm dụng thuốc Tây trong thời gian dài. Một số thực phẩm có tác dụng kháng viêm tự nhiên như:
- Dứa (thơm): Trong loại quả này có chứa enzyme bromelain được chứng minh có tác dụng kháng viêm hiệu quả. Do đó, người bị đau dây thần kinh tọa nên bổ sung loại quả này vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày để giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh. Ngoài ra, một số chất chống oxy hoá cùng axit amin trong quả dứa còn hỗ trợ đẩy nhanh quá trình phục hồi tổn thương tại các mô trong cơ thể.
- Hành tây: Trong hành tây có chứa các chất chống oxy, điển hình là quercetin. Quercetin có tác dụng giảm đau, chống viêm do đau thần kinh tọa gây ra. Bên cạnh đó, thực phẩm này còn chứa nhiều khoáng chất và vitamin cần thiết cho cơ thể.
- Dâu tây, nho: Đây là các loại trái cây có chứa lượng lớn chất chống oxy hoá, đặc biệt là anthocyanin. Anthocynin có tác dụng tiêu trừ gốc tự do và kháng viêm mạnh, giúp làm giảm mức độ đau nhức đáng kể. Ngoài ra, những loại trái cây này còn cung cấp các khoáng chất, vitamin và chất xơ cần thiết cho cơ thể.
Người bị đau dây thần kinh tọa kiêng ăn gì?
Bên cạnh bổ sung các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất thiết yếu vào chế độ ăn hàng ngày, người bị đau thần kinh toạ cần kiêng một số thức uống, thực phẩm gây ảnh hưởng đến tiến độ phục hồi bệnh. Thực tế nhận thấy, chế độ ăn uống không khoa học có thể khiến cơn đau bùng phát mạnh, kích thích phản ứng viêm và khiến tổn thương tại dây thần kinh toạ phục hồi chậm hơn so với bình thường.
Vì vậy, trong quá trình chữa trị, người bệnh cần hạn chế và kiêng cử một số thực phẩm và thức uống sau:
1. Hạn chế sử dụng muối
Muối là một trong những loại gia vị được dùng hầu hết trong các món ăn hàng ngày. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều muối có thể ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ và gây ra một số vấn đề, nhất là có thể bùng phát cơn đau do hội chứng đau thần kinh tọa. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do muối làm tăng thể tích nước trong cơ thể, từ đó làm tăng mức độ chèn ép lên dây thần kinh, làm ảnh hưởng đến tuần hoàn máu.
Bên cạnh đó, dùng quá nhiều muối có thể làm tăng lượng canxi đào thải thông qua nước tiểu. Tình trạng này khiến xương khớp không đủ khoáng chất để phục hồi, tái tạo và dễ phát sinh các vấn đề mãn tính. Do đó, trong thời gian điều trị, người bệnh nên hạn chế thói quen ăn mặn, chỉ sử dụng lượng muối vừa đủ để cân bằng điện giải, ổn định huyết áp.
2. Giảm các loại thực phẩm giàu Protein
Các thực phẩm giàu protein (đạm) giúp cải thiện kích thước, sức mạnh các khối cơ. Tuy nhiên, trong quá trình điều trị các bệnh lý liên quan đến cơ xương khớp và thần kinh, người bệnh nên hạn chế nhóm thực phẩm này trong thực đơn.
Việc dung nạp thực phẩm giàu đạm thường xuyên có thể làm tăng cholesterol, gây ảnh hưởng tuần hoàn máu và dẫn đến gián đoạn tốc độ phục hồi, tái tạo tổn thương tại dây thần kinh tọa. Hơn nữa, việc dùng quá nhiều thực phẩm giàu đạm có thể làm tăng nồng độ axit uric trong máu, kích thích phản ứng viêm đỏ, đau nhức tại thắt lưng.
Ngoài các thực phẩm chứa lượng lớn như thịt dê, thịt bò, người bệnh cũng nên hạn chế các loại hải sản (trừ cá). Bởi hầu hết các loại hải sản đều có chứa lượng thuỷ ngân nhất định. Việc bổ sung thường xuyên, thuỷ ngân có thể gây phá huỷ sụn khớp, tăng nguy cơ tổn thương dây thần kinh và khiến cơn đau bùng phát.
3. Đau thần kinh tọa kiêng ăn gì? Các thực phẩm chứa nhiều chất béo
Các thực phẩm chứa lượng chất béo cao vốn không tốt cho sức khỏe, nhất là người mắc các bệnh về thần kinh ngoại biên. Bởi nhóm thực phẩm này sẽ khiến cân nặng tăng lên nhanh chóng, từ đó làm tăng mức độ chèn ép rễ thần kinh. Ngoài ra, chất béo bão hoà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như cao huyết áp, xơ vữa động mạch, tiểu đường,…
Việc tiêu thụ các thực phẩm giàu chất béo thường xuyên còn đẩy nhanh tốc độ lão hoá, làm chậm phục hồi tổn thương ở dây thần kinh hông to, ảnh hưởng đến quá trình điều trị. Thay vì dùng các món ăn chứa lượng lớn chất béo bão hoà (mỡ động vật, thức ăn nhanh,…), người bệnh có thể thay thế bằng thực phẩm không chứa chất béo bão hoà như các loại hạt, dầu ô liu, dầu dừa, cá béo, quả bơ,…
4. Kiêng các thực phẩm chế biến sẵn
Một số loại thực phẩm chế biến sẵn như đồ hộp, xúc xích, thịt xông khói,… đều tác động xấu đến sức khỏe nói chung và quá trình điều trị bệnh đau dây thần kinh toạ nói riêng. Những món ăn này chứa nhiều chất béo, muối, chất bảo quản và gia vị khác.
Nếu tiêu thụ các thực phẩm chế biến sẵn thường xuyên có thể kích thích phản ứng viêm đau, làm nghiêm trọng các triệu chứng của bệnh đau dây thần kinh tọa. Hơn nữa, các thực phẩm này cung cấp lượng dinh dưỡng thấp nhưng chứa lượng lớn chất béo bão hoà nên dễ gây tăng cân, đẩy nhanh quá trình lão hoá, tăng nguy cơ gặp các vấn đề tim mạch, xương khớp.
5. Bia rượu và các thức uống chứa cồn
Bia rượu và các loại đồ uống chứa cồn luôn được các chuyên gia khuyến cáo kiêng dùng cho người bị đau thần kinh tọa. Bởi ethanol (cồn) trong những loại thức uống này có thể khiển cơn đau bùng phát dữ dội và kích thích phản ứng viêm. Bên cạnh đó, thức uống có cồn còn tác động xấu đến quá trình tuần hoàn máu, làm giảm khả năng chuyển hóa dinh dưỡng tại cột sống thắt lưng.
Thói quen dùng bia rượu, thức uống chứa cồn thường xuyên còn làm tăng tốc độ lão hoá, tích luỹ axit uric, đồng thời đẩy nhanh quá trình phá huỷ mô sụn. Thực tế nhận thấy, người bị nghiện bia rượu không chỉ đối mặt với các bệnh về đường tiêu hoá mà còn tăng nguy cơ hoại tử vô mạch chỏm xương đùi, thoái hoá khớp, gout,… cao hơn so với người bình thường.
Bên cạnh kiêng cử các thực phẩm ảnh hưởng đến quá trình điều trị bệnh lý, bạn cần chú ý xây dựng thực đơn khoa học, cần ăn uống đủ bữa, đa dạng thực đơn. Đồng thời, kết hợp tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, thay đổi các thói quen xấu để kiểm soát bệnh lý hoàn toàn.
Bài viết đã giải đáp thắc mắc “Đau thần kinh tọa nên ăn gì? Kiêng ăn gì để giảm đau?” Hy vọng thông tin bài viết sẽ viết người bệnh dễ dàng hơn trong việc xây dựng chế độ ăn uống phù hợp. Trường hợp gặp các bệnh nội khoa như viêm gan, tiểu đường, cao huyết áp, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể.
Bài thuốc xương khớp được Viện Y dược cổ truyền dân tộc nghiên cứu thành công từ hơn 50 vị thuốc Nam mang lại hiệu quả cao và an toàn được nhiều người bệnh tin dùng. Xem ngay để có được cách lành bệnh xương khớp, cải thiện các triệu chứng đau nhức...
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!