Cập nhật lúc 01:08 - 02/03/2023
Đau Mỏi Vai Gáy Là Bệnh Gì? Nguyên Nhân, Biểu Hiện, Cách Chữa Trị
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Đau mỏi vai gáy điển hình bởi tình trạng đau nhức, ê mỏi, tê bì và nóng rát tại vùng cổ, vai và gáy. Đây là một dạng rối loạn – cơ xương phổ biến, thường là hệ quả của thói quen sinh hoạt không khoa học. Tuy nhiên, hội chứng này cũng có thể xảy ra do ảnh hưởng của các bệnh xương khớp mãn tính.
Đau mỏi vai gáy là bệnh gì?
Đau mỏi vai gáy là một dạng rối loạn cơ – xương thường gặp nhất, đặc trưng bởi triệu chứng đau nhức, tê bì, ê mỏi vai, gáy và cổ. Hội chứng thường là hệ quả của thói quen sinh hoạt, vận động và làm việc thiếu khoa học.
Tuy nhiên, một số trường hợp bị đau vai gáy có thể là biểu hiện của một số bệnh xương khớp. Bệnh lý có thể xảy ra ở mọi đối tượng và độ tuổi khác nhau. Nhưng thường phổ biến ở người trong độ tuổi trung niên.
Các triệu chứng bệnh đau mỏi vai gáy nếu được thăm khám và khắc phục kịp thời có thể thuyên giảm nhanh chóng chỉ sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, trường hợp chủ quan, bệnh lý tiến triển dai dẳng có thể ảnh hưởng đến hiệu suất lao động, học thấp, giảm mức độ tập trung và gây suy giảm chất lượng cuộc sống.
Nguyên nhân dẫn đến đau mỏi vai gáy
Thực tế nhận thấy, bệnh đau mỏi vai gáy có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau. Trong đó, nguyên nhân tác động trực tiếp là do rối loạn cơ – xương cổ và vai – gáy. Từ đó dẫn đến tình trạng đau nhức, tê bì, co cứng khó chịu.
Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra bệnh lý:
1. Nguyên nhân thường gặp
Nhiều trường hợp bị đau mỏi vai gáy bắt nguồn từ thói quen sinh hoạt không khoa học và duy trì các tư thế xấu trong thời gian dài.
- Ngồi làm việc quá lâu, nằm xem tivi, đứng lâu, ngồi sai tư thế, cúi cổ lâu, ngủ tựa đầu vào ghế hoặc kê gối quá cao,…
- Tắm nước lạnh vào ban đêm, ngồi trước quạt hoặc điều hoà ở nhiệt độ thấp, dầm mưa,… Những thói quen này có thể làm co mao mạch tại vùng cổ gây thiếu máu cục bộ và dẫn đến tê bì, đau nhức.
- Tuổi tác cao được là là một trong những nguyên nhân gây ra hội chứng đau mỏi vai gáy. Theo các chuyên gia, cơ bắp, mạch máu và xương khớp ở người cao tuổi và trung niên có xu hướng thoái hoá, suy yếu và dễ bị rối loạn hơn so với người trẻ tuổi. Theo đó, rối loạn cơ xảy ra ở cơ – xương vùng cổ, vai, gáy là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh lý.
Tình trạng đau mỏi vai gáy khởi phát bởi các nguyên nhân thông thường sẽ có xu hướng thuyên giảm nhanh chóng sau khi loại trừ các yếu tố thuận lợi, sử dụng thuốc và dành nhiều thời gian nghỉ ngơi.
Bên cạnh đó, nếu bệnh khởi phát do các thói quen và tư thế xấu, thường chỉ gây ra các triệu chứng ở mức độ nhẹ và ít khí khởi phát các biến chứng nặng nề.
2. Nguyên nhân bệnh lý
Ngoài những nguyên nhân thường gặp, hội chứng đau mỏi vai gáy cũng có thể là biểu hiện của các bệnh lý xương khớp. Cụ thể:
- Thoái hoá cột sống cổ
- Thoát vị đĩa đệm
- Chấn thương vùng cổ
- Loãng xương
- Viêm cột sống
- Hẹp ống sống
- Vẹo cổ bẩm sinh
- Viêm khớp dạng thấp
Trường hợp đau vai gáy do nguyên nhân bệnh lý thường tiến triển dai dẳng, dễ tái phát và có tính chất mãn tính. Nếu không được can thiệp điều trị, các biểu hiện của hội chứng này có thể diễn tiến nặng nề theo thời gian và gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Ngoài các nguyên nhân trên, nguy cơ đau mỏi vai gáy cũng có thể tăng lên khi bị tác động bởi các yếu tố như làm công việc văn phòng, lao động nặng, thói quen tắm đêm, sống và làm việc trong môi trường có độ ẩm cao, lạnh, mắc bệnh tiểu đường, thừa cân – béo phì,…
Dấu hiệu nhận biết bệnh lý
Bệnh đau mỏi vai gáy thường có các biểu hiện lâm sàng và mức độ khá đa dạng. Điều này phụ thuộc nhiều vào nguyên nhân, tình trạng sức khỏe cũng như khả năng chống chịu cơn đau của từng người. Tương tự như các bệnh xương khớp khác, bệnh lý có xu hướng tiến triển nặng và mức độ đau tăng lên khi có tác động cơ học.
Một số dấu hiệu nhận biết bệnh đau mỏi vai gáy, bao gồm:
- Xuất hiện các cơn đau từ âm ỉ đến dữ dội ở vùng cổ, vai, gáy
- Cơn đau có thể âm ỉ với mức độ không đáng kể hoặc cảm giác đau nhói như điện giật và nhức nhối gây mệt mỏi, khó chịu.
- Ban đầu, cơn đau khởi phát ở vùng cổ rồi lan đến mang tai, vùng thái dương. Sau đó lan xuống bả vai, cánh tay hoặc bàn tay.
- Một số trường hợp nặng có thể đi kèm với tình trạng tê bì, dị cảm tại bàn tay, cánh tay, cơ bị co cứng,…
- Cơn đau có tính chất cơ học, đau mỏi nặng hơn khi lao động nặng, căng thẳng, nhiễm lạnh, ho, hắt hơi, thay đổi tư thế đột ngột,… và có xu hướng thuyên giảm sau khi nghỉ ngơi.
- Tình trạng đau mỏi vai gáy có thể xuất hiện đột ngột (cấp tính) hay âm ỉ, dai dẳng (mãn tính).
Bệnh đau mỏi vai gáy có nguy hiểm không?
Đau mỏi vai váy là một trường hợp rối loạn cơ – xương thường gặp. Tuy nhiên, hội chứng này không quá nghiêm trọng và có thể kiểm soát tốt nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách.
Số liệu thống kê nhận thấy, các triệu chứng tê mỏi, khó chịu ở cổ – vai – gáy có thể thuyên giảm nhanh chóng sau 6 – 12 tuần nếu kịp thời thay đổi những thói quen xấu, sử dụng thuốc và điều chỉnh tư thế đúng.
Tuy nhiên, một số trường hợp (thường khởi phát do bệnh lý), đau mỏi vai gáy có thể tiến triển dai dẳng, tái phát nhiều lần. Theo đó, cơn đau mỏi và các biểu hiện đi kèm thường diễn tiến nặng dần theo thời gian.
Hơn nữa, tình trạng đau vai gáy kéo dài còn gây ra các biến chứng nặng nề như:
- Thiếu máu não
- Rối loạn tiền đình
- Chèn ép tủy sống ở vùng cổ
- Tổn thương đám rối thần kinh cánh tay
- Đau nhức rễ thần kinh
Bên cạnh đó, các triệu chứng do bệnh lý gây ra còn ảnh hưởng đến khả năng tập trung, hiệu suất lao động, trí nhớ, gián tiếp ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Do đó, ngay khi nhận thấy các dấu hiệu của bệnh lý, bạn cần chủ động đến bệnh viện để được chẩn đoán, điều trị đúng cách nhằm kiểm soát và dự phòng biến chứng.
Chẩn đoán đau mỏi vai gáy
Hội chứng đau mỏi vai gáy thường được chẩn đoán thông qua các biểu hiện lâm sàng. Các kỹ thuật xét nghiệm hiện nay được thực hiện nhằm xác định cụ thể nguyên nhân gây ra bệnh lý.
Dưới đây là một số kỹ thuật thường được thực hiện trong chẩn đoán đau vai gáy:
- Thăm khám lâm sàng, khai thác tiền sử bệnh lý
- Chụp X-quang
- Chụp cộng hưởng từ (MRI)
- Đo điện cơ
Những kỹ thuật này sẽ giúp bác sĩ chuyên khoa dễ dàng trong việc chẩn đoán nguyên nhân, đánh giá mức độ tổn thương cột sống. Từ đó, đưa ra phương án và chỉ định phương pháp chữa trị phù hợp với tình trạng bệnh lý.
Các phương pháp điều trị bệnh đau mỏi vai gáy
Mục tiêu của chữa trị bệnh đau mỏi vai gáy là làm giảm rối loạn cơ – xương, kiểm soát các biểu hiện lâm sàng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Với những trường hợp khởi phát do nguyên nhân bệnh lý, bác sĩ chuyên khoa có thể cân nhắc phẫu thuật để loại bỏ yếu tố gây chèn ép, rối loạn vùng cổ – vai – gáy.
1. Sử dụng thuốc Tây điều trị
Sử dụng thuốc Tây là phương pháp thường được áp dụng trong điều trị đau mỏi vai gáy cũng như các bệnh về xương khớp. Hiện nay, phương pháp này được chỉ định để giúp kiểm soát cơn đau mỏi, nóng rát, tê bì, cứng cổ, ê mỏi và một số triệu chứng khác đi kèm.
Dưới đây là một số loại thuốc thường được chỉ định trong điều trị bệnh lý:
- Thuốc chống viêm, giảm đau: Những loại thuốc có tác dụng chống viêm, giảm đau như Paracetamol, NSAIDs thường được chỉ định trong điều trị đau mỏi vai gáy. Trường hợp cơn đau ở mức độ nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định thuốc dán, bôi hoặc xịt để làm giảm tác dụng phụ. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển nặng, người bệnh có thể được chỉ định thuốc dạng thuốc hoặc tiêm.
- Thuốc giãn cơ: Nhóm thuốc này thường được sử dụng để điều trị đau vai gáy và một số bệnh liên quan đến cột sống. Các thành phần trong thuốc có tác dụng cải thiện cơn đau mỏi do cơ co thắt hoặc co cứng quá mức. Thuốc giãn cơ thường được chỉ định để điều trị bệnh lý bao gồm Tolperisone, Eperisone.
- Thuốc giảm đau thần kinh: Trường hợp không đáp ứng thuốc chống viêm, giảm đau, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc giảm đau thần kinh như Pregabalin, Gabapentin. Thuốc có tác dụng làm giảm cơn đau và một số triệu chứng do rễ thần kinh bị chèn ép. Bên cạnh đó, thuốc còn được chỉ định để giảm đau dây thần kinh liên sườn và dây thần kinh tọa.
- Vitamin nhóm B: Trường hợp đau mỏi vai gáy xảy ra do các bệnh mãn tính, bác sĩ có thể chỉ định thêm viên uống bổ sung vitamin B. Nhóm vitamin giúp phục hồi và tái tạo tế bào thần kinh, đồng thời làm giảm co cứng cơ ở vùng cổ – vai – gáy.
3. Vật lý trị liệu
Bên cạnh dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh nên kết hợp một số phương pháp vật lý trị liệu để tăng hiệu quả chữa bệnh. Phương pháp này có tác dụng giảm đau mỏi, cải thiện tình trạng tê bì, cứng cổ, dị cảm, nóng rát,… Đồng thời giúp tăng tuần hoàn máu, thư giãn cơ, cải thiện chức năng vận động.
Dưới đây là một số phương pháp vật lý trị liệu được áp dụng trong chữa trị bệnh lý:
- Điện xung
- Nhiệt trị liệu (dùng tia hồng ngoại, sóng ngắn,…)
- Kéo giãn cột sốt cổ
- Siêu âm trị liệu
- Châm cứu
- Xoa bóp bấm huyệt
- Châm cứu
- Thực hiện một số bài tập vật lý trị liệu.
Lưu ý: Không xoa bóp, bấm huyệt và vận động quá sức trong giai đoạn cấp tính. Việc thực hiện các biện pháp này trong giai đoạn cấp tính có thể khiến cổ bị đỏ rát, sưng viêm và đau nhức.
3. Phẫu thuật trong trường hợp cần thiết
Đa số các trường hợp đau mỏi vai gáy đều được kiểm soát sau khi sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa và tập vật lý trị liệu. Tuy nhiên, nếu bệnh khởi phát do các bệnh xương khớp, triệu chứng có thể tiến triển dai dẳng, tái phát nhiều lần.
Trường hợp bệnh có mức độ nặng, tác động trực tiếp đến sinh hoạt cũng như chất lượng cuộc sống. Lúc này bác sĩ chuyên khoa có thể cân nhắc can thiệp ngoại khoa (phẫu thuật).
Phẫu thuật đau mỏi vai gáy được thực hiện để loại bỏ các yếu tố gây chèn ép lên mạch máu, cơ bắp, cột sống, rễ thần kinh tại vùng cổ như gai xương, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, đốt sống bị trượt,…
Biện pháp chăm sóc và cải thiện đau mỏi vai gáy tại nhà
Trường hợp khởi phát các triệu chứng đau mỏi vai gáy do một số thói quen xấu như kê gối cao, tắm nước lạnh, ngồi làm việc trong thời gian dài, lao động nặng,… Người bệnh có thể cải thiện thông qua các biện pháp chăm sóc tại nhà.
Một số biện pháp điều trị và chăm sóc tại nhà, bao gồm:
- Chườm ấm: Liệu pháp chườm ấm lên vùng cổ giúp tăng tuần hoàn máu, giúp cơ được thư giãn và giảm đau mỏi vai gáy rõ rệt. Bên cạnh đó, người bệnh có thể ngâm mình với nước ấm giúp giải tỏa căng thẳng, cải thiện tình trạng co cứng cơ tại vùng cổ.
- Dành thời gian nghỉ ngơi: Thực tế nhận thấy, trường hợp đau mỏi vai gáy ở mức độ nhẹ có thể tự thuyên giảm mà không cần can thiệp biện pháp y tế. Dành thời gian từ 1 – 2 ngày nghỉ ngơi tại nhà, cơn đau và các triệu chứng đi kèm có thể thuyên giảm rõ rệt.
- Tận dụng thảo dược tự nhiên: Theo kinh nghiệm dân gian, đau mỏi vai gáy xảy ra do phong, thấp, hàn xâm nhập khiến kinh lạc ứ trệ, khí huyết bất thông mà gây nên bệnh. Do đó, việc tận dụng một số thảo dược có tính ấm như thiên niên kiện, ngải cứu, gừng tươi,… chườm đắp tại vị trí cổ, vai và gáy có thể làm giảm đau mỏi, tê cứng, đồng thời thúc đẩy tuần hoàn máu.
Phòng ngừa đau mỏi vai gáy hiệu quả
Đau mỏi vai gáy là một trong những bệnh lý phổ biến và dễ tái phát. Do đó, bên cạnh tuân thủ các biện pháp điều trị và hỗ trợ, người bệnh cần chủ động áp dụng một số cách phòng ngừa sau:
- Tránh tắm nước lạnh vào buổi tối, ngồi làm việc quá lâu, hạn chế kê gối cao khi ngủ. Sau khoảng 2 tiếng làm việc, bạn nên đi lại nhẹ nhàng để làm giảm căng thẳng ở vùng cổ, thư giãn cơ bắp.
- Chú ý giữ ấm cùng cổ khi thời tiết chuyển lạnh hoặc thay đổi đột ngột.
- Không nên cúi gập cổ quá lâu, cần giữ cổ được thẳng khi đánh máy, làm việc hay đọc sách.
- Người bệnh có thể tham khảo một số bài tập dành riêng vùng cổ nếu làm việc với máy tính thường xuyên. Những bài tập này sẽ giúp tăng khả năng dẻo dai, làm giảm chèn ép rễ thần kinh, đồng thời tăng tuần hoàn máu.
- Tránh thực hiện các bộ môn thể thao đòi hỏi phải xoay cổ thường xuyên như cầu lông, tennis,… Thay vào đó, nên tập yoga, bơi lội để cải thiện độ dẻo dai cho xương khớp.
- Tích cực điều trị các bệnh lý nguyên nhân như thoái hoá đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống,…
- Cần thận trọng khi tham gia giao thông, làm việc, sinh hoạt, chơi thể thao để làm giảm nguy cơ chấn thương ở vùng cổ.
Đau mỏi vai gáy là hội chứng cơ – xương có thể gặp ở nhiều lứa tuổi. Bệnh có thể được kiểm soát tốt nếu được chăm sóc và dùng thuốc đúng cách. Tuy nhiên, trường hợp khởi phát do bệnh lý nền, tiến triển dai dẳng có thể gây ra biến chứng nặng nề nếu không được điều trị sớm.
Có thể bạn quan tâm:
Dương Thị Ngọc
02/03/2023 |
0 Bình luận
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!