Chữa Bệnh Chàm Bằng Đông Y: Phương Pháp An Toàn Hiệu Quả

Theo dõi Viện y dược dân tộc trên goole news

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – Tradimec

Chữa bệnh chàm bằng Đông y sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội như an toàn, lành tính, tương thích với cơ địa của người châu Á và hiệu quả, có thể áp dụng trong thời gian dài mà không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào. Tuy nhiên, phương pháp này thường phát huy công dụng chậm hơn so với các loại thuốc tân dược.

Quan điểm chữa bệnh chàm bằng Đông y

Bệnh chàm da hay còn gọi là bệnh chàm – Eczema là bệnh lý da liễu mạn tính, có tính chất dai dẳng và dễ tái phát. Theo quan niệm trong Đông y, nguyên nhân gây bệnh chủ yếu được cho là do thấp nhiệt và phong nhiệt, trong đó phổ biến nhất là bệnh chàm thể phong nhiệt.

Bên cạnh đó, bệnh chàm theo Đông y cũng có thể xảy ra do tỳ hư thấp trệ hoặc huyết táo (một dạng của rối loạn chức năng phủ tạng), tạo điều kiện để độc tố tích tụ trên lớp thượng bì và khởi ứng phản ứng viêm.

Để đưa ra phương án điều trị phù hợp, bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh dựa trên các yếu tố lâm sàng. Trong Đông y chia căn bệnh này thành hai thể gồm cấp tính và mạn tính, cụ thể hơn với 4 thể bệnh gồm: thể thấp nhiệt, thể phong nhiệt, tỳ hư thấp trệ và tỳ hư huyết táo). Tùy vào từng thể bệnh mà bài thuốc được chỉ định sẽ khác nhau, với mục đích chủ yếu là điều trị triệu chứng và phòng ngừa tái phát bệnh lâu dài.

Gợi ý một số bài thuốc Đông y chữa bệnh chàm hiệu quả

Cũng tương tự như những loại thuốc Tây y, thuốc Đông y được bào chế thành nhiều dạng như thuốc uống, thuốc bôi, thuốc ngâm rửa… Không chỉ vậy, kiên trì sử dụng các bài thuốc Đông y đúng cách còn có tác dụng bồi bổ sức khỏe và rất lành tính.

1. Bài thuốc trị bệnh chàm thể thấp nhiệt

Bệnh chàm thể thấp nhiệt là một dạng bệnh cấp tính xảy ra do có sự kết hợp của phong, nhiệt và thấp với nhau. Triệu chứng đặc trưng của thể bệnh này là tình trạng da ửng đỏ, ngứa ngáy, bề mặt da sần sùi do nổi sẩn cục, nổi mụn nước… đặc biệt là tình trạng tiết rỉ dịch vàng (trong y học hiện đại được gọi là tình trạng chàm bội nhiễm).

Bệnh chàm ở thể này không chỉ gây ra những triệu chứng ngoài da mà còn kéo theo các triệu chứng toàn thân như sốt cao, sưng hạch, mệt mỏi, miệng khát, lưỡi đỏ, nóng, mọc rêu lưỡi màu vàng nhớt, tiểu tiện màu vàng… Theo các chuyên gia Đông y, những bài thuốc Đông y của thể thấp nhiệt, nên ưu tiên sử dụng bài thuốc có khả năng thanh nhiệt hóa thấp nhằm giảm thiểu tối đa các triệu chứng bệnh.

Một số bài thuốc Đông y phổ biến chữa bệnh chàm thể thấp nhiệt như:

Bài thuốc số 1: Chuẩn bị đầy đủ với các loại dược liệu gồm ké đầu ngựa, khổ sâm, hoàng bá và hạ khô thảo mỗi loại 12g, 20g nhân trần, 8g hoạt thạch, kim ngân hoa và thổ phục linh mỗi loại 16g. Đem sắc hết các dược liệu đã chuẩn bị, mỗi ngày dùng 1 thang, lấy phần nước chia làm 2 – 3 lần và uống hết trong ngày.
Bài thuốc số 2: Chuẩn bị ké đầu ngựa, bồ công anh, thổ phục linh, kim ngân hoa, cỏ mần trầu, lá kinh giới và cam thảo đất mỗi loại 20g và 100g sài đất. Sơ chế sạch các loại dược liệu đã chuẩn bị, cho vào ấm thuốc, đổ ngập nước rồi sắc cho đến khi nước cạn xuống còn một nửa thì tắt bếp. Đối với người lon71, dung2 liều từ 20 – 40ml/ ngày, còn trẻ nhỏ thì chỉ được dùng một nửa liều so với người lớn.
Bài thuốc Vị linh thang gia giảm: Dùng 8g trần bì, 20g nhân trần, trạch tả, trư linh, hậu phác, bạch tiễn bì và phục linh mỗi loại 12g. Cho hết dược liệu vào siêu thuốc, đổ nước vào ngập hết bề mặt dược liệu và sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Bài thuốc Tiêu phong đạo xích thang: Dùng hoàng bá, ngưu bàng tử, khổ sâm, mộc thông và bạc hà mỗi loại 12g, 16g xa tiền, bạch tiễn bì, thương truật và phục linh mỗi loại 8g. Sắc uống đều đặn mỗi ngày 1 thang thuốc và sử dụng liên tục trong thời gian dài cho đến khi cải thiện hoàn toàn các triệu chứng bệnh.
Bài thuốc Thanh nhiệt hóa thấp thang gia giảm: Dùng hoạt thạch, sinh địa và kim ngân hoa mỗi loại 20g, bạch tiễn bì, phục linh, khổ sâm, hoàng bá và hoàng cầm mỗi loại 12g, 16g đạm trúc diệp. Sắc uống mỗi ngày 1 thang thuốc cho đến khi các triệu chứng bệnh thuyên giảm.

2. Bài thuốc Đông y chữa bệnh chàm thể phong nhiệt

Đây cũng là căn bệnh chàm thể cấp tính vì nhiễm phải phong nhiệt từ bên ngoài. Thể bệnh này rất phổ biến của chứng thấp chẩn. Đặc trưng của bệnh chàm ở thể này là các triệu chứng xảy ra đột ngột, xuất hiện trên diện rộng và lan tỏa ra toàn thân. Điển hình như một số triệu chứng như trên da ửng đỏ từng mảng, nổi mụn nước, chúng dễ vỡ và rỉ nước nếu có tác động lực mạnh như chà xát, cào gãi…

Đối với người bệnh ở thể này sẽ được kê đơn bài thuốc có khả năng trừ thấp, thanh nhiệt và sơ phong. Điển hình như một số bài thuốc sau đây:

Bài thuốc Tiêu phong tán: Dùng ngưu bàng tử, mộc thông, khổ sâm, phòng phong và kinh giới mỗi loại 12g, 16g sinh địa, 20g thạch cao, 8g tri mẫu. Đem tán hết các dược liệu thành bột mịn, cho vào hũ thủy tinh bảo quản. Mỗi lần chỉ sử dụng từ 8 – 12g pha với nước ấm uống đều đặn ngày 2 lần sáng và tối cho đến khi thấy các triệu chứng đã thuyên giảm.
Bài thuốc long đởm tả can thang gia giảm: Chuẩn bị đầy đủ các loại dược liệu gồm 6g thuyền thoái, 4g cam thảo, mộc thông, xa tiền, chi tử, long đởm thảo, sài hồ và hoàng cầm mỗi loại 8g, sinh địa và trạch tả mỗi loại 12g. Sắc các dược liệu đã chuẩn bị cùng lượng nước vừa phải, uống mỗi ngày một thang cho đến khi các triệu chứng được cải thiện hoàn toàn.
Bài thuốc Tiêu phong đạo xích thang gia giảm: Chuẩn bị 15g tri mẫu, 40g thạch cao, xích linh, bạch hà diệp, bạch tiễn bì, mộc thông, sinh địa, ngưu bàng tử mỗi loại 3.2g, cam thảo và hoàng liên mỗi loại 1.2g. Cho hết các dược liệu vào ấm thuốc sắc với nước và lấy phần nước thuốc uống mỗi ngày một thang.

3. Bài thuốc Đông y chữa bệnh chàm thể tỳ hư huyết táo

Thể bệnh này cũng tương đương với bệnh chàm giai đoạn mạn tính. Bệnh trong giai đoạn này với đặc trưng triệu chứng là da khô ráp, da dày sừng, thâm nhiễm có màu nâu đỏ hoặc đen, ngứa ngáy dữ dội, thường sẽ không có triệu chứng nổi mụn nước, rỉ dịch hay phù nề…

Bệnh chàm thể tỳ hư huyết táo thường xuất hiện do tỳ (lá lách) bị suy giảm chức năng và gây ra thiếu máu, tinh huyết suy yếu, cơ thể hư nhược… Cũng giống như bệnh chàm theo Tây y, thể bệnh này là do người bệnh ăn nhiều thức ăn cay nóng, thức uống có cồn làm suy giảm hệ miễn dịch và suy nhược cơ thể.

Để điều trị bệnh chàm thể tỳ hư huyết táo, người bệnh có thể dùng bài thuốc có tác dụng nhuận táo, kiện tỳ và dưỡng huyết.

Chuẩn bị: Dùng đầy đủ các loại dược liệu gồm đương quy, bạch thược, thương truật, kê huyết đằng và phòng phong mỗi loại 12g, kinh gới, thục địa và sinh địa mỗi loại 16g, 8g xuyên tâm liên.
Cách thực hiện: Sắc hết các dược liệu đã chuẩn bị cùng với lượng nước vừa phải, lọc lấy phần nước thuốc uống hằng ngày. Ưu tiên dùng thuốc khi bụng đói để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Lưu ý: Để tăng hiệu quả điều trị bệnh chàm ở thể này, người bệnh cần kết hợp với một chế độ ăn uống khoa học, tránh sử dụng thực phẩm có tác dụng dị ứng, thức ăn nóng và chất kích thích như rượu bia… Thay vào đó nên ưu tiên bồi bổ bằng những món ăn giàu dưỡng chất và tốt cho sức khỏe làn da, cải thiện triệu chứng và phòng ngừa tái phát.

4. Bài thuốc Đông y chữa bệnh chàm da thể tỳ hư thấp trệ

Những triệu chứng của bệnh chàm thể tỳ hư thấp trệ thường bộc phát khá chậm, ngứa ngáy, kéo dài âm ỉ và dai dẳng. Đây là thể bệnh mạn tính gây ra tình trạng da khô ráp, bong tróc vảy, nứt nẻ và dày sừng. Ngoài những triệu chứng ngoài da, bệnh chàm ở thể này cũng có thể kéo theo các triệu chứng khác như mệt mỏi, sốt, uể oải, tiêu chảy, đầy bụng và rối loạn tiêu hóa.

Theo các chuyên gia Đông y, tình trạng tỳ hư thấp trệ xảy ra được bắt nguồn do chứng thận dương hư do chế độ ăn uống hằng ngày có nhiều thực phẩm tính hàn, đồ sống, tanh hoặc do tác nhân hàn thấp xâm nhập vào cơ thể khiến cho tỳ vị bất hòa, thấp trệ làm khởi phát các triệu chứng bệnh.

Bài thuốc Đông y chữa bệnh chàm thể tỳ hư thấp trệ chủ yếu có tác dụng ôn trung hóa thấp:

Chuẩn bị: Chuẩn bị bạch truật sao, thổ phục linh và thương truật sao mỗi vị 12g, 6g xuyên tâm liên, 16g ý dĩ nhân, trần bì, hậu phác và trạch tả mỗi vị 8g.
Cách thực hiện: Cho hết các dược liệu vào ấm, đổ nước ngập bề mặt và sắc kỹ để thu lấy phần nước thuốc. Chia làm 3 phần nhỏ uống hết trong ngày, nên uống lúc còn đói để đạt được hiệu quả tốt nhất.

5. Bài thuốc dùng ngoài để chữa trị bệnh chàm

Nếu như trong Tây y có những loại thuốc bôi cải thiện triệu chứng nhanh chóng thì trong Đông y cũng vậy. Việc sử dụng các vị thuốc Đông y để bào chế thành các loại thuốc bôi, thuốc ngâm rửa… để hỗ trợ tiêu viêm, phòng ngừa nhiễm khuẩn và cải thiện tình trạng ngứa ngáy.

Một số bài thuốc dùng ngoài da phổ biến chữa bệnh Đông y như:

Bài thuốc bôi: Chuẩn bị 40g vỏ cây núc nác, 20g nghệ vàng già và một ít dầu mè. Sao khô dược liệu vỏ cây núc nác, nghệ thành và tán thành bột mịn rồi cho vào hũ bảo quản đậy kín nắp. Mỗi lần sử dụng lấy ra một ít bột này hòa với dầu mè, trộn đều và thoa đều lên vùng da bị tổn thương.
Thuốc mỡ: Chuẩn bị các loại dược liệu gồm hồng hoa, xuyên huỳnh liên, chu sa và hồng đơn mỗi loại 4g, một ít mỡ trăn. Sao khô và tán mịn các dược liệu trên rồi trộn với mỡ trăn để thoa đều lên vùng da bị chàm. Kết hợp massage nhẹ nhàng khoảng 15 phút rồi rửa sạch lại bằng nước.
Bài thuốc ngâm rửa: Bài thuốc này chủ yếu áp dụng trong những trường hợp bị bệnh chàm cấp tính. Chuẩn bị lá vối tươi và lá kinh giới mỗi loại 100g, đem rửa sạch và ngâm qua nước muối để diệt sạch khuẩn. Đun sôi nồi nước 2 lít, cho hết các dược liệu đã chuẩn bị vào rồi nấu trong khoảng 5 phút. Đổ nước ra thau, đợi cho nguội bớt thì dùng để ngâm rửa vùng da bị tổn thương.

Lưu ý: Ở giai đoạn bệnh chàm cấp tính, nên ưu tiên áp dụng các bài thuốc ngâm rửa để diệt sạch vi khuẩn trên bề mặt da, giảm viêm, giảm ngứa ngáy… Sử dụng một thời gian sẽ giúp da khô, ức chế tình trạng rỉ dịch, thấm khô bằng khăn bông rồi thoa thuốc mỡ lên.

6. Một số món ăn kết hợp với bài thuốc Đông y tăng hiệu quả trị bệnh chàm

Theo ghi chép trong Đông y, những vết tổn thương bệnh chàm chủ yếu bắt nguồn từ tình trạng phong nhiệt, thấp nhiệt gây ra tình trạng tỳ vị bất hòa, thấp trệ dưới da, từ đó gây ra bệnh. Bên cạnh việc sử dụng thuốc uống hoặc thuốc bôi, các chuyên gia Đông y cũng khuyến khích người bệnh kết hợp với một số món ăn giàu dinh dưỡng và có hiệu quả trong cải thiện triệu chứng bệnh chàm da như:

Cháo đậu đỏ râu ngô: Món ăn này rất thích hợp với những người mắc bệnh chàm giai đoạn cấp tính với khả năng kiện tỳ, thanh nhiệt và hành thủy. Để thực hiện món ăn này, hãy chuẩn bị 30g hạt ý dĩ, đậu đỏ và râu ngô mỗi loại 15g. Đem nấu nhừ thành cháo và ăn 1 lần/ ngày. Kiên trì ăn liên tục trong khoảng 7 – 8 ngày để đạt được hiệu quả hỗ trợ như ý muốn.
Cháo hoa sen: Loại cháo này có tác dụng lợi thấp, thanh nhiệt và phù hợp với những người mắc bệnh chàm giai đoạn cấp và mạn tính. Chuẩn bị các nguyên liệu gồm 100g gạo nếp, 15g đường phèn và 5 bông hoa sen đã sơ chế. Nấu gạo nếp cho chín nhừ thì cho tiếp đường phèn và bông sen vào. Hằng ngày sử dụng cháo hoa sen vào mỗi buổi sáng nhằm làm giảm các triệu chứng viêm da, ửng đỏ và cải thiện tình trạng ngứa ngáy.
Cháo gạo lứt dâu tằm: Món cháo này có tác dụng khu phong, nhuận phế và dưỡng huyết, rất phù hợp với những người mắc bệnh chàm thể phong nhiệt, Để thực hiện món cháo này, chuẩn bị các nguyên liệu gồm 100g gạo lứt, 10 quả táo tàu, bách hợp và dâu tằm mỗi loại 30g. Sơ chế các dược liệu đã chuẩn bị và cho hết vào nồi hầm kỹ khoảng 20 phút, lọc lấy phần nước và dùng để nấu cháo. Ăn món cháo này hằng ngày, liên tục trong khoảng 6 – 10 ngày giúp hỗ trợ hiệu quả trong việc cải thiện các triệu chứng bệnh chàm da.

Một số lưu ý trong điều trị bệnh chàm theo Đông y

Chữa bệnh chàm theo Đông y là một trong những phương pháp sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội như hiệu quả lâu dài, an toàn, lành tính và hỗ trợ phòng ngừa tái phát. Biện pháp này được đông đảo người bệnh tin tưởng và áp dụng vì các loại thuốc Đông y rất lành tính, ít gây tác dụng phụ, phù hợp với những người e ngại tác dụng phụ của thuốc.

Bên cạnh ưu điểm, phương pháp chữa bệnh chàm bằng Đông y cũng tồn tại một số nhược điểm. Vì vậy, để tránh những rủi ro có thể phát sinh ngoài ý muốn, người bệnh cần chú ý tuân thủ một số điều sau:

Không phải trường hợp nào cũng có thể áp dụng phương pháp này, tốt nhất người bệnh phải tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc thầy thuốc, đặc biệt là những đối tượng như phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú, trẻ nhỏ hay người đang điều trị các bệnh lý nội khoa.
So với những loại thuốc tân dược thì các các bài thuốc Đông y thường phát huy công dụng chậm hơn. Vì vậy, người bệnh cần kiên trì áp dụng trong thời gian dài mới đạt được hiệu quả như mong muốn.
Không được tự ý thay đổi liều lượng thuốc hoặc thêm bớt dược liệu khi chưa có sự cho phép của thầy thuốc để tránh làm giảm công dụng của thuốc.
Trong quá trình sử dụng các bài thuốc Đông y, nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường như nổi mề đay, phù mạch, hen suyễn, khó thở… nên dừng sử dụng ngay và đến bệnh viện để được xử lý kịp thời.
Vì bệnh chàm có tính chất mạn tính nên gần như không thể điều trị khỏi dứt điểm nên bên cạnh điều trị bằng các biện pháp chuyên sâu, người bệnh cần kết hợp đồng thời các cách chăm sóc tại nhà để phòng ngừa tái phát bệnh.

Chữa bệnh chàm bằng Đông y là một trong những biện pháp được đông đảo người bệnh tin tưởng áp dụng hiện nay. Tuy nhiên, bất kỳ một biện pháp nào cũng có những ưu và nhược điểm riêng, tùy vào từng trường hợp cụ thể, cơ địa của từng người để chọn lựa phương pháp phù hợp nhất.

Có thể bạn quan tâm

Top 10 cách chữa bệnh chàm theo dân gian bằng các vị thuốc nam

Các loại thuốc trị bệnh chàm phổ biến thường được sử dụng

Bệnh chàm kiêng ăn gì? Các thực phẩm người bệnh không nên ăn

Bài thuốc từ hành hoa chữa bệnh chàm theo kinh nghiệm dân gian