Bệnh Trĩ Nội: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – Tradimec

Tình trạng niêm mạc trực tràng phình giãn quá mức sẽ gây bệnh trĩ nội, tuy nhiên không phải ai cũng nhận biết sớm từ giai đoạn khởi phát. Đến khi các búi trĩ bắt đầu lớn dần, gây đau ngứa rát hậu môn và kèm theo hiện tượng đại tiện ra máu người bệnh mới phát hiện và thăm khám. Trường hợp không điều trị sớm, trĩ nội có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Bệnh trĩ nội là gì?

Bệnh trĩ nội có tên khoa học là Internal Hemorrhoids, hình thành do tình trạng niêm mạc của trực tràng ứ đọng máu thành từng búi, gọi là búi trĩ. Không giống như trường hợp trĩ ngoại (nằm bên ngoài ống hậu môn), trĩ nội hình thành trên đường lược, nằm sâu bên trong nên khó nhận biết.

Người bệnh không dễ dàng phát hiện trĩ nội ở giai đoạn khởi phát, do các búi trĩ lúc này khá nhỏ và không gây ra bất kỳ triệu chứng bất thường nào. Bên cạnh đó, do khu vực phình giãn tĩnh mạch trực tràng không có dây thần kinh cảm giác. Thế nhưng khi chúng phát triển kích thước lớn hơn, hậu môn sẽ xuất hiện tình trạng đau rát khá khó chịu, đặc biệt khi đại tiện thấy phân lẫn máu.

Do khó nhận biết hơn trĩ ngoại nên đa số bệnh nhân mắc bệnh trĩ nội khi phát hiện đã ở giai đoạn tiến triển (giai đoạn 2 – 4). Mặc dù bệnh trĩ nói chung không gây nguy hiểm trực tiếp cho tính mạng nhưng về lâu dài có thể làm phát sinh nhiều vấn đề trong sinh hoạt đời sống và ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh, thậm chí gây biến chứng nguy hiểm

Triệu chứng và các mức độ của bệnh trĩ nội

Bệnh trĩ nội cũng được chia thành 4 giai đoạn tiến triển. Giai đoạn càng về cuối thì mức độ nguy hiểm càng cao, người bệnh đối mặt với nhiều triệu chứng khó chịu. Dưới đây là các giai đoạn chính kèm theo các triệu chứng điển hình:

Mức độ 1 bệnh trĩ nội: Lúc này các búi trĩ mới hình thành, nằm sâu bên trong, người bệnh không cảm nhận được, không sờ hay quan sát thấy. Tuy nhiên khi đi vệ sinh thấy có thể thấy máu lẫn trong phân, đôi lúc nhỏ giọt hoặc thậm chí bắn thành tia. Phần hậu môn ra nhiều dịch nhầy hơn khiến khu vực này ẩm ướt, gây ngứa ngáy khá khó chịu.
Mức độ 2 bệnh trĩ nội: Các búi trĩ đã phát triển kích thước, chúng có xu hướng sa xuống và thập thò ở ống hậu môn. Khi người bệnh đi ngoài, rặn nhiều sức có thể thấy búi trĩ lòi ra khỏi hậu môn rồi nhanh chóng thụt vào bên trong. Tình trạng đại tiện ra máu có phần nghiêm trọng hơn, hậu môn bị đau rát liên tục.
Mức độ 3 bệnh trĩ nội: Búi trĩ đã dày và to lên, chúng có màu đỏ sẫm, bề mặt thô giống như hình dạng của búi trĩ ngoại. Hậu môn ở giai đoạn này đã suy yếu dần khiến cho các búi trĩ nội bị lòi ra ngoài thường xuyên và không tự thụt vào bên trong mà cần sử dụng tay hỗ trợ.
Mức độ 4 bệnh trĩ nội: Kích thước các búi trĩ đã lớn và không thể đưa vào bên trong như các giai đoạn trên, thậm chí ngay cả khi đã dùng tay đẩy chúng vào bên trong ống hậu môn. Người bệnh lúc này sẽ bị đau rát, ngứa ngáy,…hậu môn dữ dội. Giai đoạn cuối khiến tâm trạng, thể chất của người bệnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Cần nhận biết bệnh trĩ nội và điều trị sớm. Bởi, khi các búi trĩ nội sa ra ngoài ống hậu môn sẽ làm cản trở không nhỏ đến đời sống, sinh hoạt hàng ngày. Đặc biệt, nhiều nguy cơ búi trĩ vị viêm nhiễm có thể phát sinh các biến chứng nguy hiểm khác.

Nguyên nhân gây bệnh trĩ nội là gì?

Trực tràng – hậu môn chịu nhiều áp lực trong thời gian dài là nguyên nhân gây giãn nở tĩnh mạch, hình thành búi trĩ. Ngoài ra, nhiều yếu tố khác có thể là nguyên nhân gây bệnh trĩ nội như:

Do tuổi tác: Theo thống kê, người có tuổi càng cao có xu hướng mắc bệnh trĩ nội cao hơn người bình thường. Bởi, cơ hậu môn và các tĩnh mạch ở khu vực này suy giảm chức năng, dễ bị tổn thương khi gặp phải tác nhân gây hại. Đây là điều kiện giúp bệnh trĩ phát triển nhanh.
Rối loạn tiêu hóa: Tình trạng hệ tiêu hóa suy giảm hoạt động, rối loạn tiêu hóa mãn tính là một trong những nguyên nhân làm phát sinh bệnh trĩ nói chung và trĩ nội nói riêng. Người bệnh bị táo bón, tiêu chảy, hoặc mót rặn thường xuyên làm tăng áp lực lên trực tràng – hậu môn, dẫn đến trĩ.
Do mang thai: Nhiều trường hợp bệnh nhân mắc bệnh trĩ nội là phụ nữ mang thai. Đặc biệt, tình trạng phổ biến ở giai đoạn cuối của thai kỳ. Chuyên gia lý giải sở dĩ xảy ra hiện tượng này bởi tử cung của phụ nữ mang thai bắt đầu giãn rộng, tạo không gian cho thai nhi. Khi đó, cân nặng của người mẹ cũng tăng đột ngột khiến tĩnh mạch khu vực trực tràng – hậu môn có thể bị tác động, chèn ép làm giãn nở, phình tĩnh mạch tạo thành búi trĩ.
Thói quen lười vận động: Người lười vận động có xu hướng mắc bệnh trĩ cao hơn những người thường xuyên tập luyện thể dục. Bởi việc ngồi nhiều trong thời gian dài khiến máu huyết ứ đọng ở hậu môn, đặc biệt là trọng lượng cơ thể đè lên khiến cơ thắt và tĩnh mạch chịu nhiều áp lực, dẫn đến trĩ.
Quan hệ tình dục cùng giới: Theo thống kê, số lượng bệnh nhân nam mắc trĩ nội ngày càng gia tăng. Trong đó, nguyên nhân là do nam giới quan hệ đồng giới trong thời gian dài, không đảm bảo vệ sinh và an toàn khiến cho niêm mạc trực tràng, ống hậu môn bị tổn thương, co giãn quá mức hình thành búi trĩ.
Một số nguyên nhân khác: Bên cạnh các yếu tố chính kể trên, bạn có thể mắc bệnh trĩ nếu thường xuyên vận động nặng nhọc, ăn ít chất xơ, uống quá nhiều bia rượu hoặc sử dụng chất kích thích gây hại cho sức khỏe. Ngoài ra, thói quen nhịn đi đại tiện cũng là tác nhân khiến cơ thể xuất hiện búi trĩ bất thường. Và cũng không bỏ qua những ảnh hưởng của yếu tố tâm lý đến sức khỏe tổng thể, là nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa dẫn đến bệnh trĩ nội.

Cần xác định nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị sớm để phòng tránh các rủi ro. Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện bất thường của cơ thể, bạn nên chủ động thăm khám y tế, bác sĩ sẽ kiểm tra và thực hiện các xét nghiệm cần thiết. Sau khi thu được kết quả chẩn đoán, tùy mức độ trĩ người bệnh sẽ được hướng dẫn phác đồ điều trị phù hợp.

Bệnh trĩ nội nguy hiểm như thế nào?

Theo đánh giá của chuyên gia, bệnh trĩ nội ít gây nguy hiểm cho sức khỏe hơn so với bệnh trĩ ngoại. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát, khi các búi trĩ phát triển lớn về kích thước có thể gây ra nhiều khó khăn trong sinh hoạt cuộc sống và công việc của người bệnh.

Không những thế, bệnh kéo dài còn phát sinh nhiều hệ lụy khác. Nhất là ảnh hưởng đến tâm lý và đời sống tình dục của nhiều người bệnh. Trường hợp nặng có thể phát sinh các biến chứng không mong muốn khác như:

Gây thiếu máu mãn tính: Đây được xem là biến chứng thường gặp nhất ở người mắc bệnh trĩ nội tiến triển nặng. Nguyên nhân là do tổn thương ở niêm mạc trực tràng nghiêm trọng hơn, xuất huyết khi đại tiện trong thời gian dài khiến cơ thể suy nhược, thiếu máu.
Sa búi trĩ gây tắc mạch: Búi trĩ ở giai đoạn gần cuối sa ra ngoài ống hậu môn không co lại vào trong như bình thường có thể gây tắc mạch, phù nề khiến người bệnh đau đớn vô cùng dữ dội.
Nhiễm khuẩn búi trĩ: Ngoài tình trạng tắc mạch, búi trĩ lớn sa ra ngoài hậu môn có nguy cơ bị viêm nhiễm. Đồng thời, cơ thắt hậu môn có thể thít chặt khiến búi trĩ bị viêm loét, thời gian dài sẽ gây hoại tử nguy hiểm. Nếu không sớm kiểm soát, tình trạng nhiễm khuẩn búi trĩ trở nên nghiêm trọng ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, gây nhiễm trùng máu đe dọa tính mạng người bệnh.
Rối loạn chức nặng hậu môn: Các cơ ở hậu môn có nhiệm vụ kiểm soát hoạt động như xì hơi, đào thải phân. Thế nhưng khi các búi trĩ nội bắt đầu phát triển kích thước, sa ra ngoài thường xuyên khiến cơ hậu môn bị rối loạn hoặc suy giảm chức năng.

Do những ảnh hưởng nghiêm trọng kể trên, người bệnh cần sớm điều trị, can thiệp kiểm soát phòng tránh biến chứng. Bởi, một số trường hợp chủ quan, không điều trị khiến tình trạng trĩ nội phát triển nhanh chóng, phát sinh nhiều hệ lụy khó lường ảnh hưởng sức khỏe, đời sống, thậm chí còn có nguy cơ đe dọa tính mạng.

Phương pháp chẩn đoán bệnh trĩ nội

Do các búi trĩ nội nằm bên trong ống hậu môn nên việc khám lâm sáng chưa xác định được mức độ, kích thước búi trĩ. Các bác sĩ sẽ kết hợp thêm các kỹ thuật chẩn đoán chuyên khoa cũng như điều tra tiểu sử bệnh lý của người bệnh và nhiều thông tin cần thiết khác. Một số phương pháp như:

Xét nghiệm máu
Xét nghiệm phân
Nội soi đại trực tràng
Thu thập thông tin từ hình ảnh

Sau khi tìm ra nguyên nhân, xác định mức độ bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị cho mỗi bệnh nhân. Một số trường hợp phát hiện chảy máu trực tràng nhưng không thể khẳng định là bệnh trĩ. Bởi, các bệnh về đại tràng, hậu môn khác cũng có triệu chứng tương tự. Do đó, bạn nên thăm khám để chẩn đoán bệnh chính xác nhất, can thiệp điều trị phòng tránh các rủi ro không mong muốn.

Các cách điều trị bệnh trĩ nội

Tùy từng mức độ bệnh trĩ nội mà biện pháp can thiệp điều trị sẽ khác nhau. Dưới đây là một số hướng điều trị trĩ nội phổ biến hiện nay:

Giảm triệu chứng khó chịu tại nhà

Các mẹo chữa dân gian được áp dụng tại nhà giúp người bệnh xoa dịu cảm giác khó chịu, đau rát hậu môn do bệnh trĩ nội gây ra. Tuy nhiên, biện pháp này chỉ hữu hiệu cho tình trạng bệnh nhẹ. Trường hợp búi trĩ đã lòi rõ ra bên ngoài, không tự thụt vào bên trong cần điều trị bằng phương pháp chuyên sâu hơn.

Các cách điều trị bệnh trĩ nội — Dùng mẹo dân gian giúp giảm khó chịu do triệu chứng trĩ nội gây ra

Tham khảo một số mẹo chữa dân gian áp dụng tại nhà dưới đây:

Tắm nước ấm: Sử dụng nước ấm để ngâm mình, tắm rửa giúp giảm triệu chứng đau, ngứa ngáy ở hậu môn do trĩ gây ra. Người bệnh có thể thêm vào nước tắm một ít giấm táo để tăng hiệu quả chống viêm.
Sử dụng dầu dừa: Dầu dừa là loại dầu thiên nhiên, được sử dụng trong hỗ trợ nhiều bệnh lý từ ngoài da đến làm đẹp. Sử dụng dầu dừa thoa hậu môn giúp xoa dịu cơn đau rát, ngứa ngáy khó chịu khi mắc bệnh trĩ. Theo đó, bạn có thể thoa dầu dừa trực tiếp vào hậu môn, sau 5-10 phút rửa lại với nước sạch. Mỗi ngày thực hiện 2 – 3 lần để giảm nhanh triệu chứng khó chịu.
Chườm đá lạnh hậu môn: Nhờ nhiệt độ thấp giúp hậu môn bớt đau nhức. tuy nhiên bạn không nên chườm trực tiếp đá lạnh vào hậu môn, nên bọc đá lạnh qua một lớp khăn để tránh làm bỏng rát da. Ngoài ra, chỉ chườm khoảng 15 phút, không nên lạm dụng.
Xoa dịu đau rát bằng nha đam: Nha đam có tính mát, giúp làm giảm cơn đau. Vì là nguyên liệu thiên nhiên nên lành tính, ít gây phản ứng phụ. Theo đó, bạn dùng gel trong suốt của nha đam thoa lên khu vực hậu môn (lưu ý vệ sinh hậu môn sạch sẽ trước khi thực hiện). Ngoài ra, bạn cũng có thể nấu nước nha đam uống để phòng nguy cơ táo bón ảnh hưởng búi trĩ.

Đây là mẹo chữa dân gian nên phù hợp đối với tình trạng bệnh trĩ nội mức độ nhẹ. Trường hợp búi trĩ sa ra ngoài, xuất hiện tổn thương, viêm loét cần điều trị theo hướng chuyên sâu để phòng tránh biến chứng và các rủi ro không mong muốn khác.

Dùng thuốc Đông y

Theo Đông y, bệnh trĩ hình thành là do khí huyết ứ trệ ở hậu môn khiến cho khu vực này xảy ra nhiều vấn đề. Do đó, để điều trị tận gốc trĩ nói chung và trĩ nội nói riêng, thầy thuốc sẽ bốc các thang thuốc phù hợp giúp người bệnh cải thiện triệu chứng, tăng cường tuần hoàn máu.

Thuốc Đông y đa phần đều có dược liệu từ thiên nhiên, lành tính cho nhiều đối tượng. Ngoài khắc phục bệnh trĩ nội, thuốc còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như bồi bổ cơ thể, tăng cường hoạt động cho các cơ quan trong hệ bài tiết, tiêu hóa, góp phần nhanh chóng khắc phục các vấn đề phình giãn tĩnh mạch hậu môn – đại trực tràng.

Người bệnh nên tìm hiểu cơ sở Đông y uy tín trước khi đến thăm khám và điều trị. Ngoài ra, trong quá trình dùng thuốc Đông y, bạn cần tuyệt đối tuân thủ theo hướng dẫn, không tự ý ngưng thuốc hoặc kết hợp nhiều loại thuốc với nhau để phòng nguy cơ tương tác thuốc gây hại.

Sử dụng thuốc tây y

Trường hợp bệnh nhân mắc trĩ nội mức độ 1, 2 có thể được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc bôi, thuốc uống để kiểm soát sự phát triển của các búi trĩ. Một số thuốc thường dùng như:

Thuốc mỡ: Dùng thoa trực tiếp lên hậu môn, trực tràng để giảm tình trạng ngứa ngáy, viêm nhiễm và phù nề. Các loại như thuốc mỡ chứa hydrocortisone, thuốc chứa kẽm oxide, panthenol làm dịu triệu chứng,…
Thuốc giảm đau, chống viêm: Trĩ nội nằm bên trong trực tràng khi chưa lòi ra ống hậu môn gây đau rát khi người bệnh đi đại tiện. Do đó, để giảm đau bác sĩ có thể chỉ định một số thuốc như ibuprofen, diclofenac, naproxen,…để cải thiện.
Thuốc nhuận trạng: Thuốc có tác dụng kích thích nhu động ruột hoạt động, tránh tình trạng phân bị ứ đọng lâu bên trong đại tràng, giúp đại tiện dễ dàng hơn. Tuy nhiên, bác sĩ chỉ chỉ định cho một số bệnh nhân, đặc biệt là người bị táo bón lâu ngày gây trĩ.
Thuốc tăng độ bền tĩnh mạch: Thuốc được chỉ định cho bệnh nhân sử dụng để tránh trường hợp tĩnh mạch bị tắc hoặc vỡ do búi trĩ tăng kích thước gây ra. Các loại thường dùng như hesperidine, disomine, daflon,…

Ngoài những loại thuốc kể trên, tùy từng tình trạng bệnh lý và mức độ ảnh hưởng sinh hoạt, sức khỏe của người bệnh mà một số thuốc khác được kê toa kết hợp sử dụng. Chẳng hạn như viên uống cung cấp vitamin C, thuốc kháng sinh hoặc thuốc điều hòa nhu động ruột,…

Chữa trĩ nội bằng thủ thuật chuyên khoa

Trên thực tế, thuốc trị bệnh trĩ nội được kê chỉ giúp kiểm soát triệu chứng, ngăn chặn sự phát triển của các búi trĩ nhưng không chữa dứt điểm chứng bệnh này. Do đó, một số thủ thuật chuyên khoa có thể được áp dụng nhằm loại bỏ hoàn toàn búi trĩ:

Sử dụng vòng cao su thắt búi trĩ: Thông qua nội soi, bác sĩ sẽ tiến hành thắt búi trĩ để ngăn chặn tình trạng phát triển của chúng. Việc này đồng thời cũng sẽ làm chúng dần hoại tử và tự rụng sau đó do hết máu nuôi dưỡng.
Chích xơ búi trĩ: Áp dụng phổ biến những trường hợp mắc trĩ nội cấp độ 2. Theo đó, các bác sĩ sẽ sử dụng một loại dung dịch chuyên dụng tiêm trực tiếp vào búi trĩ. Lúc này, búi trĩ sẽ bị xơ hóa, giảm xuất huyết cho người bệnh khi đi đại tiện và tránh được các biến chứng khác.

Ngoài hai biện pháp kể trên, bác sĩ có thể áp dụng thủ thuật áp lạnh làm co búi trĩ bằng khí nito lỏng trong y tế, đốt điện hoặc dùng laser loại bỏ búi trĩ,…Thời gian thực hiện thủ thuật tương đối ngắn, giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng. Tuy nhiên, sau một thời gian, bệnh trĩ nội có nguy cơ tái phát.

Phẫu thuật chữa bệnh trĩ nội

Đây là biện pháp cuối cùng được tiến hành sau khi các biện pháp điều trị khác không còn hiệu quả đối với người bệnh. Đặc biệt dành cho các bệnh nhân bệnh trĩ nội nghiêm trọng, đã có dấu hiệu biến chứng. Sau khi thăm khám bác sĩ sẽ chỉ định hướng điều trị phù hợp cho mỗi người bệnh. Tuy nhiên, phương pháp nào cũng sẽ tiềm ẩn rủi ro nhất định. Bạn nên tìm bệnh viện uy tín, chất lượng để tiến hành điều trị, phòng tránh các nguy cơ không mong muốn ảnh hưởng sức khỏe.

Chăm sóc khi mắc bệnh trĩ nội

Bệnh trĩ nói chung và bệnh trĩ nội nói riêng đều gây ra nhiều ảnh hưởng đến đời sống, công việc và tâm lý của người bệnh. Phát hiện và sớm điều trị giúp bạn phòng tránh được các biến chứng không mong muốn. Bên cạnh đó, bạn nên lưu ý thêm một số vấn đề sau:

Uống nhiều nước và tăng cường bổ sung thực phẩm chứa chất xơ để giúp phân mềm hơn, tránh tình trạng tạo bón gây thêm áp lực lên các búi trĩ.
Chú ý vệ sinh hậu môn thường xuyên để hạn chế tình trạng ẩm ướt gây viêm nhiễm, ngứa ngáy, đặc biệt tránh nguy cơ nhiễm khuẩn, nhiễm trùng búi trĩ.
Không nên sử dụng các thực phẩm có thể gây táo bón, thực phẩm gây nóng trong người như thức ăn nhiều dầu mỡ, cà phê rượu bia, đồ ăn cay nóng.
Không nên mang vác nặng, làm việc quá sức có thể ảnh hưởng đến bệnh trĩ nội, tăng áp lực cho trực tràng – hậu môn làm bệnh chuyển biến nặng hơn nhanh chóng.
Tạo thói quen đi đại tiện hàng ngày, không nên nhịn khi có cảm giác muốn đi vệ sinh. Ngoài ra, bạn không nên cố sức rặn mạnh khi đại tiện có thể gây đau rát, xuất huyết nghiêm trọng. Nếu gặp khó khăn khi đi nặng, bạn có thể sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc các sản phẩm hỗ trợ theo hướng dẫn của bác sĩ.
Tập thể dục, vận động giúp cơ thể hoạt động, lưu thông máu tốt hơn, phòng tránh tình trạng ứ đọng máu huyết khiến bệnh trĩ nội trở nặng.
Thăm khám bác sĩ để theo dõi mức độ hồi phục của cơ thể. Khi cần thiết, bác sĩ sẽ tư vấn thay đổi hướng điều trị hoặc kết hợp các biện pháp can thiệp nhằm loại bỏ bệnh trĩ, phòng tái phát.

Bệnh trĩ nội là một trong những dạng bệnh trĩ có xu hướng ngày càng phổ biến hiện nay. Để phát hiện và điều trị sớm, ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường bạn nên chủ động thăm khám y tế. Tùy mức độ bệnh, bác sĩ sẽ tư vấn hướng can thiệp phù hợp, an toàn và hiệu quả nhất.

Có thể bạn quan tâm:

Chữa bệnh trĩ bằng đu đủ hiệu quả với 5 cách vô cùng đơn giản

Dùng rượu tỏi chữa bệnh trĩ – Cách làm và những điều cần biết

Cách chữa bệnh trĩ cho bà bầu bằng lá diếp cá an toàn hiệu quả

Chữa bệnh trĩ bằng mật ong: Lưu ý và cách thực hiện đúng