Bệnh Trĩ Khi Mang Thai: Nguyên Nhân và Cách Chữa Trị

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – Tradimec

Bệnh trĩ khi mang thai là tình trạng thường gặp, xuất hiện phổ biến vào các tháng cuối của thai kỳ. Lúc này, thai nhi phát triển kích thước lớn, tử cung nở rộng gây chèn ép trực tràng – hậu môn hình thành búi trĩ. Để phòng tránh rủi ro cho mẹ và bé, thai phụ cần phát hiện và điều trị sớm.

Nguyên nhân gây bệnh trĩ khi mang thai

Bệnh trĩ hình thành khi tĩnh mạch trực tràng – hậu môn phình giãn do chịu sức ép của nhiều yếu tố, theo thời gian làm xuất hiện các kết cấu dạng búi nằm trên hoặc dưới đường lược. Bệnh làm khởi phát các triệu chứng khó chịu như đau rát khi đi nặng, ngứa ngáy hậu môn, ra dịch hậu môn có mùi hôi,…

Chứng bệnh này có thể xuất hiện trong thai kỳ gây ra nhiều triệu chứng ảnh hưởng sinh hoạt và sức khỏe của thai phụ. Bệnh trĩ khi mang thai hình thành do những nguyên nhân chính như:

Sức ép tử cung: Thai nhi ngày càng phát triển đồng nghĩa tử cung ngày càng to ra. Quá trình này sẽ tạo áp lực lên trực tràng – hậu môn của thai phụ, tăng nguy cơ gây bệnh trĩ khi mang thai.
Tuần hoàn máu tăng: Cơ thể phụ nữ khi mang thai sẽ có nhiều thay đổi. Trong đó, máu huyết cũng có xu hướng đổ về phần bụng dưới nhiều hơn nhằm cung cấp dinh dưỡng và oxy cho sự phát triển của thai nhi. Việc tuần hoàn máu thay đổi có thể là nguyên nhân khiến tĩnh mạch trực tràng – hậu môn bị ứ huyết, phình giãn hình thành búi trĩ.
Do hormone: Hormone sinh dục thay đổi bất thường trong thời gian phụ nữ mang thai. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm phát sinh bệnh trĩ khi mang thai. Cụ thể, progesterone tăng cao giúp giữ bào thai nằm bên trong tử cung, tuy nhiên hormone này lại khiến mạch máu giãn nở, ảnh hưởng đến hoạt động của nhu động ruột, tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ cho thai phụ.
Chế độ ăn uống không hợp lý: Phụ nữ khi mang thai có nhu cầu ăn uống nhiều hơn bình thường nhằm cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi. Mặc dù vậy, nếu chị em không kiểm soát nhu cầu ăn uống, ăn không hợp lý có thể là nguyên nhân làm phát sinh nhiều bệnh lý trong thai kỳ, chẳng hạn như tiểu đường thai kỳ, trào ngược dạ dày, táo bón dẫn đến trĩ,…
Ảnh hưởng tâm lý: Thai phụ dễ bị căng thẳng, tâm lý thay đổi thất thường do nội tiết tố thay đổi. Nhiều chị em cảm thấy lo lắng cho quá trình sinh nở sắp diễn ra và các vấn đề khác sau khi em bé chào đời. Việc này vô tình khiến hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng, kém hoạt động hơn dẫn đến hiện tượng táo bón, khó khăn khi đại tiện. Lâu dần, sức ép thành mạch làm phát sinh các búi trĩ trong – ngoài hậu môn.

Ngoài các nguyên nhân kể trên, bệnh trĩ khi mang thai còn là hệ lụy của quá trình rối loạn tiêu hóa, nhịn đại tiện, ăn uống ít chất xơ, không bổ sung đủ nước cho cơ thể,…. Do đó, để phòng tránh các nguy cơ gây hại sức khỏe mẹ và bé, thai phụ cần tìm nguyên nhân gây bệnh và điều chỉnh kịp thời.

Dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ khi mang thai

Thông thường, bà bầu khi mang thai mắc bệnh trĩ ngoại phổ biến hơn bệnh trĩ nội. Mỗi dạng bệnh sẽ có dấu hiệu phân biệt đặc trưng. Tuy nhiên nhìn chung chúng sẽ có những dấu hiệu nhận dạng như sau:

Đại tiện ra máu:

Mặc dù không nguy hại trực tiếp tính mạng, tuy nhiên các triệu chứng do bệnh trĩ gây ra khiến người bệnh gặp không ít khó khăn trong cuộc sống. Hai dạng trĩ nội và trĩ ngoại khác nhau bị trí hình thành búi trĩ nhưng cùng gây ra triệu chứng xuất huyết khi người bệnh đi nặng.

Dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ khi mang thai — Thai phụ có thể nhận biết bệnh trĩ qua dấu hiệu đại tiện ra máu, đau rát hậu môn,…

Máu thường có màu đỏ tươi bám vào phân hoặc trên giấy vệ sinh, triệu chứng điển hình để nhận biết bệnh trĩ. Tình trạng này có thể xuất hiện thường xuyên khi thai phụ đi đại tiện và kéo dài dai dẳng. Trường hợp nặng, máu chảy ồ ạt, nhỏ giọt hoặc bắn thành tia, dễ dẫn đến hiện tượng thiếu máu khi mang thai.

Đau rát ngứa ngáy hậu môn:

Đây là một trong những triệu chứng điển hình kèm theo tình trạng đại tiện ra máu mà bà bầu gặp phải khi mắc bệnh trĩ. Đặc biệt, nếu thai phụ bị táo bón, cơn đau sẽ nặng nề hơn do quá trình rặn mạnh để tống phân ra ngoài. Phân cứng làm tổn thương búi trĩ, trầy xước hậu môn có thể gây đau rát khi thai phụ rửa hoặc lau hậu môn bằng giấy vệ sinh.

Sau cơn đau, tình trạng ngứa ngáy bắt đầu diễn ra. Nguyên nhân là vùng da tổn thương bị ẩm ướt, viêm nhiễm dẫn đến ngứa ngáy. Một số trường hợp nhầm lẫn tình trạng này là dấu hiệu bệnh táo bón hoặc hiện tượng nứt kẽ hậu môn khi mang thai. Thai phụ cần xác định chính xác tình trạng gặp phải để có biện pháp can thiệp điều trị phù hợp.

Cảm giác đại tiện chưa sạch:

Các búi trĩ ở hậu môn tạo cảm giác đi đại tiện chưa hết phân, do đó thai phụ tiếp tục rặn nhưng không tống phân ra được. Một vài người khi có cảm giác khó chịu đã nhanh chóng sử dụng dung dịch bơm hỗ trợ hoặc móc hậu môn. Tuy nhiên hành động này có thể làm tổn thương hậu môn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình trạng bệnh trĩ.

Sa búi trĩ:

Đây là triệu chứng nặng nề nhất mà người mắc bệnh trĩ có nguy cơ gặp phải. Lúc này khi đi đại tiện, thai phụ có thể nhận thấy phần “thịt thừa” (búi trĩ) lòi ra ngoài hoặc phồng lên ở hậu môn. Tùy tình trạng trĩ nội hay trĩ ngoại mà mức độ sa búi trĩ sẽ khác nhau.

Trường hợp trĩ nội, búi trĩ to dần khi trồi ra ngoài hậu môn thậm chí không thể tự đàn hồi lại như cũ, mặc dù dùng tay tác động vẫn không nhét búi trĩ vào bên trong. Tình trạng này khá nguy hiểm, cần được điều trị sớm. Bởi sa búi trĩ ở bệnh trĩ nội hay trĩ ngoại đều gây ra các biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.

Bệnh trĩ khi mang thai có ảnh hưởng gì không?

Qua nghiên cứu, bệnh trĩ khi mang thai thường là kết quả của tình trạng táo bón thai kỳ. Nhiều chị em phụ nữ chủ quan không điều trị khiến bệnh chuyển sang giai đoạn nặng nề hơn. Do đó, để hạn chế các rủi ro không mong muốn, thai phụ nên chủ động điều trị các vấn đề tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy để tránh phát sinh bệnh trĩ khi mang thai.

Tình trạng phân tắc nghẽn không được đào thải ra ngoài hậu môn có thể hút ngược trở lại trực tràng vào cơ thể. Hiện tượng cực kỳ nguy hại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của thai phụ và thai nhi. Ngoài ra, các cơn đau do bệnh trĩ gây ra có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh nở về sau.

Tùy vào mức độ bệnh của mỗi người, bác sĩ sẽ chỉ định thai phụ nên đẻ mổ hay vẫn sinh thường bình thường. Trường hợp nhẹ vẫn có thể sinh con theo ngã âm đạo, tuy nhiên các triệu chứng của bệnh gây ra không ít vấn đề đối với sinh hoạt hàng ngày của thai phụ, đặc biệt trở thành nỗi ám ảnh khi đi đại tiện.

Trường hợp sa búi trĩ nặng, táo bón kéo dài dẫn đến xuất huyết, đau đớn hậu môn nghiêm trọng phải can thiệp phẫu thuật. Việc sinh mổ giúp thai phụ hạn chế các rủi ro trong quá trình rặn mạnh khi sinh, rất nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ và bé.

Cách điều trị bệnh trĩ trong thai kỳ an toàn hiệu quả

Thai phụ phát hiện bệnh và điều trị sớm có thể phòng tránh được nhiều rủi ro không mong muốn. Bệnh trĩ thực tế được đánh giá là căn bệnh lành tính, không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của thai nhu và sức khỏe của thai phụ.

Tuy nhiên, các triệu chứng khó chịu do bệnh trĩ gây ra khiến thai phụ đau rát hậu môn, ngứa ngáy,… gặp khó khăn khi đi đại tiện. Nếu không điều trị sẽ làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, dễ gây rối loạn tiêu hóa, rối loạn giấc ngủ làm ảnh hưởng đến sức khỏe hai mẹ con. Do đó, mẹ bầu nên chủ động thăm khám và can thiệp điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ sản khoa. Một số hướng khắc phục phổ biến như:

Đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng trong điều trị bệnh trĩ nói chung và bệnh trĩ khi mang thai nói riêng. Thai phụ nên chú ý xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp, tránh ăn những món gây khó tiêu, táo bón. Thay vào đó bổ sung cho cơ thể những thực phẩm tốt, dễ tiêu hóa giúp giảm áp lực khi đi đại tiện, hỗ trợ thu nhỏ búi trĩ. Một số lưu ý như:

Cách điều trị bệnh trĩ trong thai kỳ an toàn hiệu quả — Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng trong suốt thai kỳ

Việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng cần thực hiện dần, không đột ngột tăng khối lượng thực phẩm trong bữa ăn một cách đột ngột. Chia nhỏ bữa ăn để giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.
Cân bằng dinh dưỡng, tránh ăn những món gây nặng bụng, khó tiêu hóa. Cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Tránh những nhóm thực phẩm gây tăng cân nhanh không kiểm soát cho thai phụ.
Uống đủ nước hàng ngày để cân bằng điện giải cho cơ thể, làm mềm phần, ngừa táo bón.
Hạn chế ăn những thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ, đồ ăn cay nóng, đồ đóng hộp, chế biến sẵn,… Ưu tiên những món chế biến đơn giản như luộc, hấp, hầm, nấu canh,… giúp ổn định hệ tiêu hóa nhưng vẫn đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể.

Thai phụ có thể trao đổi thực đơn và chế độ dinh dưỡng trong quá trình mang thai với chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ phụ sản. Nếu trường hợp thai phụ bị thiếu chất, thừa cân so với mức quy định sẽ được tư vấn điều chỉnh nhằm tránh các vấn đề ảnh hưởng sức khỏe của mẹ và thai nhi.

Xây dựng lối sống lành mạnh, loại bỏ thói quen xấu

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt cũng là yếu tố góp phần khắc phục bệnh trĩ khi mang thai an toàn cho chị em phụ nữ. Theo đó, bà bầu cần loại bỏ những thói quen không lành mạnh như:

Hạn chế nằm, ngồi một chỗ quá lâu có thể tăng sức ép thành mạch, gây hại cho hệ tiêu hóa và quá trình hấp thu dinh dưỡng cho cơ thể. Do đó, chuyên gia khuyến khích thai phụ nên vận động nhẹ nhàng để kích thích lưu thông máu, tăng nhu động ruột tránh tình trạng táo bón làm hình thành búi trĩ.
Khi đi đại tiện tránh rặn mạnh, ngồi lâu trên bồn cầu. Nếu có nhu cầu đi đại tiện nên đi ngay không nên nhịn. Việc giữ thói quen đại tiện hàng ngày giúp giảm áp lực hậu mộn – trực tràng và hạn chế nguy cơ táo bón.
Nếu đại tiện khó khăn, bà bầu có thể sử dụng nước ấm ngâm hậu môn để hỗ trợ làm giãn nở hậu môn giúp đào thải phân thuận lợi hơn.
Đảm bảo chất lượng giấc ngủ, ngủ đủ giấc, tránh lo âu quá mức ảnh hưởng sức khỏe. Việc thức khuya, tâm lý bất ổn kéo dài là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe thai phụ.

Ngoài ra, chị em phụ nữ trong thời gian mang thai không nên khiêng vác vật nặng. Không chỉ tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ, việc mang vật nặng có thể tăng tỷ lệ sảy thai không mong muốn.

Áp dụng các mẹo chữa thiên nhiên lành tính

Áp dụng một số mẹo chữa dân gian giúp thai phụ xoa dịu triệu chứng khó chịu do bệnh trĩ gây ra, giảm thiểu rủi ro gặp tác dụng phụ so với dùng thuốc Tây. Bởi trong quá trình mang thai, sử dụng thuốc tân dược có thể gây hại cho sức khỏe và sự phát triển của thai nhi, nhất là trường hợp sử dụng bừa bãi, không theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Do đó, bên cạnh viện thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống hợp lý hơn, chị em có thể áp dụng các biện pháp dưới đây để khắc phục các triệu chứng khó chịu ở hậu môn do bệnh trĩ khi mang thai gây ra:

Dùng dầu dừa: Dầu dừa là nguyên liệu thiên nhiên có độ lành tính cao, là chất béo tốt được dùng chế biến món ăn và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý, trong đó có bệnh trĩ. Mẹ bầu sử dụng dầu dừa thoa trực tiếp lên búi trĩ giúp giảm sưng, giảm ngứa và đau rát hậu môn. Biện pháp đơn giản này còn hỗ trợ ngăn nguy cơ viêm nhiễm búi trĩ. Lưu ý rửa tay, vệ sịnh hậu môn sạch sẽ trước khi bôi dầu dừa.
Ăn cháo vừng đen: Vừng đen hay còn gọi là mè đen, theo ghi chép có tác dụng bổ thận, nhuận tràng, bồi bổ cơ thể, kích thích lưu thông khí huyết. Do đó, từ xa xưa ông bà ta đã sử dụng vừng đen làm nguyên liệu điều trị bệnh trĩ nói riêng và các vấn đề đường ruột, hệ tiêu hóa hóa nói chung. Bà bầu dùng vừng đen nấu cháo nhừ ăn mỗi ngày 2 lần, sau 1 tháng các triệu chứng bệnh trĩ thuyên giảm đáng kể.
Đắp lá diếp cá: Lá diếp các chứa các chất kháng khuẩn, chống viêm mạnh mẽ, vì thế loại thảo dược này được sử dụng trong nhiều bài thuốc trị bệnh, đặc biệt là hỗ trợ điều trị bệnh trĩ cho bà bầu. Chị em có thể dùng một vài lá diếp cá, rửa sạch giã nát rồi đắp bên ngoài hậu môn. Lưu ý vệ sinh sạch sẽ hậu môn trước khi thực hiện. Áp dụng mỗi ngày 1 – 2 lần để sớm đẩy lùi bệnh trĩ.

Các biện pháp dân gian với nguyên liệu thiên nhiên lành tính, an toàn cho thai phụ. Tuy nhiên tác dụng chậm, cần kiên trì thực hiện. Để đảm bảo an toàn, thai phụ nên thăm khám để xem xét mức độ bệnh trĩ đang gặp phải. Nếu cần thiết bác sĩ sẽ tư vấn biện pháp can thiệp chuyên sâu để hạn chế các rủi ro ảnh hưởng sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Một số lưu ý nếu mắc bệnh trĩ khi mang thai

Bệnh trĩ gây ra các triệu chứng khó chịu cho thai phụ trong sinh hoạt đời sống và sức khỏe. Trong quá trình điều trị bệnh trĩ khi mang thai, chị em phụ nữ nên lưu ý một số vấn đề sau:

Tránh việc tự ý sử dụng thuốc tân dược khi chưa được bác sĩ chỉ định. Bởi, dược tính trong thuốc có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của thai nhi, đặc biệt là trường hợp dùng sai thuốc, không đúng liều dùng.
Ngoài ra, trường hợp áp dụng mẹo chữa tại nhà, thai phụ nên lưu ý vấn đề vệ sinh để tránh viêm nhiễm gây hại sức khỏe và kết quả điều trị bệnh. Sử dụng nguyên liệu chọn lọc, sơ chế thận trọng để tránh vi khuẩn, ký sinh trùng có điều kiện xâm nhập vào cơ thể.
Nếu áp dụng mẹo chữa nhận thấy cơ thể có các dấu hiệu bất thường như nổi mề đay, phát ban, mẩn đỏ ở hậu môn thai phụ nên ngưng sử dụng. Đồng thời thăm khám bác sĩ để tìm biện pháp can thiệp phù hợp hơn.
Bà bầu nên thăm khám bác sĩ nếu các triệu chứng bệnh trĩ không thuyên giảm, thậm chí có xu hướng nặng nề. Đặc biệt là tình trạng xuất huyết ồ ạt, sa búi trĩ nặng ảnh hưởng sinh hoạt, đau đớn kéo dài gây mệt mỏi, suy nhược cơ thể,…

Bệnh trĩ khi mang thai là tình trạng thường gặp, xuất hiện phổ biến ở thai phụ bước vào tam cá nguyệt cuối thai kỳ. Để điều trị và phòng ngừa các biến chứng gây hại sức khỏe của thai phụ và thai nhi, chị em nên chủ động thăm khám bác sĩ để được hỗ trợ sớm.

Có thể bạn quan tâm:

11 Thuốc chữa bệnh trĩ (Nội, Ngoại…) tốt nhất hiện nay

Top 10 bài thuốc dân gian chữa bệnh trĩ chọn lọc hay nhất

Cách chữa bệnh trĩ bằng thuốc Nam và những cây thuốc quý

Bệnh trĩ nên ăn gì, kiêng ăn gì để hỗ trợ điều trị hiệu quả